Tập làm thơ sáu chữ, bảy chữ (Bài 2, Ngữ văn 8, tập 1, Cánh Diều)

Nội dung:

Tập làm thơ sáu chữ, bảy chữ.

I. Định hướng.

– Đọc lại các văn bản thơ sáu chữ, bảy chữ đã học trong Bài 2.

– Khi tập làm thơ, cần chú ý xác định rõ đề tài (viết về ai, về điều gì) và cảm xúc, suy nghĩ,…của bản thân về điều mình định viết; chú ý đảm bảo số chữ trong mỗi dòng thơ và cách gieo vần của bài thơ đã nêu trong phần Kiến thức ngữ văn.

2. Thực hành.

a) Chọn những tiếng trong ngoặc đơn phù hợp với chỗ trống (…). Từ đó, xác định cách gieo vần ở mỗi khổ thơ.

(gạch, ngõ, giếng)

Mặt Trời lặn xuống bờ ao
Ngọn khói xanh lên lúng liếng
Vườn sau gió chẳng đuổi nhau
Lá vẫn bay vàng sân (…)(Trần Đăng Khoa)

(làng, về, người)

(gió, cũ, trắng)

Khách xa gặp lúc mùa xuân chín,
Lòng trí bâng khuâng sức nhớ (…)
– Chị ấy năm nay còn gánh thóc
Dọc bờ sông (…) nắng chang chang?(Hàn Mặc Tử)

Trả lời:

(gạch, ngõ, giếng)

Mặt Trời lặn xuống bờ ao
Ngọn khói xanh lên lúng liếng
Vườn sau gió chẳng đuổi nhau
Lá vẫn bay vàng sân giếng.(Trần Đăng Khoa)

(làng, về, người)

(gió, cũ, trắng)

Khách xa gặp lúc mùa xuân chín,
Lòng trí bâng khuâng sức nhớ làng
– Chị ấy năm nay còn gánh thóc
Dọc bờ sông trắng nắng chang chang?(Hàn Mặc Tử)

b) Viết bài thơ sáu chữ hoặc bảy chữ theo đề tài tự chọn (về gia đình, người thân, bạn bè, trường lớp, quê hương,…)

Chuẩn bị

+ Em muốn viết về ai, về điều gì?

+ Em sử dụng thể thơ sáu chữ hay bảy chữ?

+ Tình cảm, cảm xúc của em với đối tượng đó như thế nào?

+ Những hình ảnh, chi tiết,… nào của người hoặc sự vật, sự việc em định viết để lại ấn tượng sâu sắc trong em?

+ Em định đặt nhan đề cho bài thơ như thế nào?

Viết bài thơ

+ Kể hoặc miêu tả hình ảnh của đối tượng trong cảm nhận của em; qua đó, thể hiện tình cảm, cảm xúc của em dành cho đối tượng.

+ Lựa chọn từ ngữ thích hợp để thể hiện các đặc điểm của đối tượng. Vận dụng các biện pháp tu từ như: so sánh, nhân hóa, ẩn dụ, điệp cấu trúc,… phù hợp.

+ Sắp xếp các từ ngữ trong dòng và trong khổ thơ theo quy định về số tiếng, vần, nhịp của thơ sáu chữ hoặc bảy chữ.

Kiểm tra và chỉnh sửa

+ Đọc lại bài thơ đã viết.

+ Bài thơ đã đảm bảo số tiếng, vần, nhịp của thơ sáu chữ hoặc bảy chữ chưa?

+ Bài thơ có tập trung thể hiện về đối tượng em chọn viết và tình cảm của em dành cho đối tượng đó không?

+ Có nên thay thế từ ngữ nào để bài thơ diễn tả chính xác hoặc hay hơn không?

* Bài thơ tham khảo:

Xuân lòng

Đông tàn xuân đến xuân nở hoa
Nổi buồn dấu kín giữa chiều tà
Vui thơ xướng họa cùng bè bạn
Gửi chút tình riêng đến nẻo xa
Chợt nghĩ hình ai nơi cỏi vắng
Chiếu nay lặng lẹ ngắm mây trời
Lòng ta man mác buồn da diết
Thả hồn trong gió say tình say
Xứ Huế đây, ở xứ Huế đây
Tiếng thơ dìu dắt nước non này
Mơ màng bóng cũ người xưa ấy
Say đắm một thời tuổi thơ ngây
Ta muốn tình thơ luôn sẽ đến
Để cùng chung điệu tiếng ngân nga
Để hồn ấm lại trong hưu quạnh
Ngây ngất xuân lòng ta với ta