Thực hành Tiếng Việt: Cụm danh từ (Bài 3, Ngữ văn 6, tập 1, Kết nối tri thức).

bai-3-thuc-hanh-tieng-viet-cum-danh-tu-ngu-van-6-ket-noi-tri-thuc

Thực hành Tiếng Việt:

Cụm danh từ.

Câu 1. Tìm cụm danh từ trong những câu văn sau:

a. Nhưng trời giá rét quá, khách qua đường đều rảo bước rất nhanh, chẳng có ai đoái hoài đến lời chào hàng của em.

b. Tất cả các ngọn nến bay lên, bay lên mãi rồi biến thành những ngôi sao trên trời.

Trả lời:

Các cụm danh từ là phần in đậm:

a. Nhưng trời giá rét quá, khách qua đường đều rảo bước rất nhanh, chẳng có ai đoái hoài đến lời chào hàng của em.

b. Tất cả các ngọn nến bay lên, bay lên mãi rồi biến thành những ngôi sao trên trời.

Câu 2. Tìm một cụm danh từ trong truyện Cô bé bán diêm. Từ danh từ trung tâm trong cụm từ đó, hãy tạo ra ba cụm từ khác.

Trả lời:

– Một cụm danh từ trong truyện Cô bé bán diêm (phần in đậm): “Em bé quẹt que diêm nữa vào tường, một ánh sáng xanh tỏa ra xung quanh em và em bé nhìn thấy rõ ràng bà em đang mỉm cười với em”.

– Cụm danh từ: một ánh sáng xanh tỏa ra xung quanh em.

– Danh từ trung tâm: ánh sáng xanh.

– Ba cụm danh từ khác:

+ Qua nghiên cứu của các nhà khoa học, tất cả các ánh sáng xanh từ màn hình điện thoại sẽ tấn công trực tiếp và mạnh mẽ hơn vào võng mạc hơn khi ở trong phòng tối hoặc thiếu sáng.

+ Một số ánh sáng xanh có mặt ở nhiều nơi trong cuộc sống chúng ta. Ở môi trường tự nhiên, ánh sáng xanh chủ yếu đến từ ánh sáng mặt trời.

+ Mặt trời tỏa xuống, ánh sáng xanh tỏa ra không gian, cánh đồng trở nên lung linh, huyền ảo hơn.

Câu 3. So sánh những câu văn sau đây và rút ra nhận xét về tác dụng của việc dùng cụm từ làm thành phần chính của câu:

a. – Em bé vẫn lang thang trên đường.

– Em bé đáng thương, bụng đói rét vẫn đang lang thang trên đường.

b. – Em gái đang dò dẫm trong đêm tối.

– Một em gái nhỏ đầu trần, chân đi đất, đang dò dẫm trong đêm tối.

Trả lời:

a. – Em bé vẫn lang thang trên đường.

– Em bé đáng thương, bụng đói rét vẫn đang lang thang trên đường.

→ Cụm danh từ có tác dụng làm rõ cảnh ngộ éo le, sự đáng thương, bất hạnh của cô bé.

b. – Em gái đang dò dẫm trong đêm tối.

– Một em gái nhỏ đầu trần, chân đi đất, đang dò dẫm trong đêm tối.

→ Cụm danh từ có tác dụng miêu tả rõ rệt hơn ngoại hình, tình cảnh tội nghiệp của em bé.

Câu 4. Các câu sau có chủ ngữ là một danh từ. Hãy mở rộng chủ ngữ thành cụm danh từ.

a. Gió vẫn thổi rít vào trong nhà.

b. Lửa tỏa ra hơi nóng dịu dàng.

Trả lời:

Mở rộng chủ ngữ thành cụm danh từ:

a. Gió vẫn thổi rít vào trong nhà: Từng cơn gió thổi rít vào trong nhà, giấc ngủ trôi qua trong lạnh lẽo, chập chờn.

b. Lửa tỏa ra hơi nóng dịu dàng: Một vài đốm lửa tỏa ra hơi nóng dịu dàng, xoa dịu cơn giá lạnh, đôi bàn tay không còn co ro, lạnh buốt nữa.

Câu 5. Hãy tưởng tượng và viết đoạn văn (khoảng 5-7 câu) về cảnh cô bé bán diêm gặp lại người bà trên thiên đường, trong đó có ít nhất một cụm danh từ làm thành phần chính của câu.

Trả lời:

Bà dắt tay cô bé bán diêm về trời. Em đã gặp được tất cả các thiên thần bé xíu, xinh xinh. Mỗi thiên thần có một đôi cánh trắng toát, mượt mà đằng sau lưng. Trên tay họ là những chiếc kèn để thổi chào mừng em. Cô bé rất háo hức. Vừa đi, em vừa nhảy chân sáo. Có lẽ lâu lắm rồi, em mới được thực sự là một đứa trẻ như bây giờ. Cổng thiên đường rộng lớn, sáng lên một màu vàng lấp lánh. Nó mở ra một vùng đất rộng mênh mông, tươi đẹp, có biết bao nhiêu là hoa. Cô bé đứng sững lại. Chưa bao giờ em thấy nơi nào tràn ngập màu sắc như thế này. Nước mắt chảy dài trên khuôn mặt em, vì quá hạnh phúc, vì xúc động. Em tiến vào trong thiên đường. Ở đây có rất nhiều người, họ vui vẻ, thân thiện. Em cảm thấy hạnh phúc vô cùng.

Chú thích:

– Cụm danh tà là thành phần in đậm.