Đề thi HSG Ngữ văn 10. Chủ đề 1: Nhận rõ bản thân. Chủ đề 2: Qua văn thơ của hai bậc đại thi hào Nguyễn Trãi và Nguyễn Du, hãy làm rõ ý kiến: “Viết chữ là họa tâm mình trên giấy” (Chu Quang Tiềm)

– Bài viết có bố cục rõ ràng, lập luận chặt chẽ; diễn đạt sáng rõ, ngôn từ giàu sức biểu cảm; vận dụng tốt các thak tác lập luận; dẫn chứng tiêu biểu.

– Huy động được vốn kiến thức về đời sống xã hội. Bày tỏ được chính kiến, biết cách bàn luận vấn đề, có khả năng phản biện và giải quyết vấn đề.

* Yêu cầu về kiến thức:

1. Giải thích ( 2.0 điểm):

– Robot là người máy được chế tạo bằng chất silicon cao cấp, mang hình dáng con người,… Mọi hành động, lời nói, khả năng biểu cảm… của robot đều được lập trình sẵn, có thể thay thế con người trong một số công việc nhất định…

– Robot được cấp quyền công dân: được chứng nhận có những khả năng và quyền lợi như con người…

– Trả lời câu hỏi: Làm thế nào anh biết anh là con người   là bàn về giá trị khác biệt và hơn hẳn  của con người với robot và các loài khác.

2. Bình luận (4.0 điểm):

– Trí tuệ của con người là siêu việt bởi con người làm nên thế giới với những phát minh khoa học vĩ đại nhất…( robot  chỉ là sản phẩm trí tuệ sáng tạo của con người;  con người chinh phục và làm chủ cả thế giới tự nhiên và muôn loài).

– Robot có khả năng biểu hiện cảm xúc nhưng chỉ có trái tim con người mới biết rung động, biết trân trọng tình nghĩa, biết hướng tới những giá trị Chân – Thiện -Mĩ…

– Con người có khả năng duy trì và phát triển nòi giống; có ý thức làm giàu truyền thống dân tộc… có ý thức trách nhiệm đối với cộng đồng…

– Phản biện: Không phải con người nào cũng có năng lực trí tuệ và tâm hồn cao thượng, ý thức trách nhiệm cao cả…

3. Bài học nhận thức và hành động (1.0):

– Trân trọng những giá trị mà con người đang sở hữu và phát huy tận độ sự sáng tạo trí tuệ…

–  Nuôi dưỡng cảm xúc tâm hồn và làm giàu đạo lí truyền thống.

– Luôn ý thức vai trò làm chủ thế giới …

– Bài viết có bố cục rõ ràng, hệ thống ý khoa học, logic, lập luận chặt chẽ; ngôn từ đẹp, giàu cảm xúc; có vốn văn học phong phú và sâu sắc, có khả năng cảm thụ tinh tế…

– Có năng lực sáng tạo trong tư duy…

* Yêu cầu về  kiến thức ( 11.0 điểm):

1. Giới thiệu vấn đề nghị luận (0.5 điểm).

2. Giải thích (2.5 điểm):

– Câu nói của Chu Giang Phong về nghệ thuật thư pháp: Mỗi nét chữ như mang theo một mảnh tâm tư… Mỗi tác phẩm thư pháp như một bức tranh kí họa chân dung tâm hồn người nghệ sĩ…

– Trong sáng tác văn chương : mỗi con chữ là sự mã hóa một nỗi niềm riêng, kí thác một tâm sự, gửi gắm một tấc lòng… Chữ không chỉ là chữ mà là sự hiện hình của nhân cách, là sự cụ thể hóa những xúc cảm trừu tượng, vô hình trong sâu thẳm tâm hồn trắc ẩn của nhà văn…

– Lí luận văn học: Nhà văn và tác phẩm văn học, nhà văn và hiện thưc đời sống…

3. Chứng minh (6.0 điểm):

– Qua những áng thơ văn Nguyễn Trãi:

(Phân tích những bài thơ, câu thơ tiêu biểu trong :Dục Thúy Sơn , Bảo kính cảnh giới 43, Thuật hứng…, Bình Ngô đại cáo… để thấy : Ức Trai đã tự họa bằng ngôn từ văn chương chân dung một bậc thi nhân tài hoa, giàu rung cảm với tạo vật và thương muôn dân sâu sắc…)

– Qua những áng thơ ca Nguyễn Du:

(Phân tích những câu thơ, những ngôn từ đặc sắc, những thi ảnh giàu sức gợi trong: Độc Tiểu Thanh kí, Sở kiến hành, Văn tế thập loại chúng sinh, Truyện Kiều… để thấy chân dung bậc đại thi hào, một nhà nhân đạo chủ nghĩa từ trong cốt tủy với ” tấm lòng nghĩ suốt nghìn đời”…)

4. Đánh giá, bàn luận (2.0 điểm):

– Đánh giá ý kiến của Chu Giang Phong và đưa ra một vài ý kiến khác về quá trình sáng tạo nghệ thuật để bàn luận…

– Để nhà văn ” họa được tâm mình trên giấy” thì mỗi nhà văn phải có thiên lương thanh cao, phải ý thức được sứ mệnh của một nhà văn đối với văn chương và đối với cuộc đời…

*  Lưu ý:  Đáp án trên chỉ là những gợi ý mang tính định hướng, giám khảo có thể linh hoạt trong quá trình chấm.  Phát hiện và khích lệ những bài viết có tư chất văn chương, có năng lực cảm  thụ văn học tốt và tư duy sáng tạo.