Phân tích hai quá trình vận động trong bài thơ Đoàn thuyền đánh cá của Huy Cận.
Có hai nguồn cảm hứng lớn, hai nguồn vận động cùng song hành trong bài thơ Đoàn thuyền đánh cá: Cảm hứng về thiên nhiên vũ trụ và cảm hứng về con người lao động trong cuộc sống mới. Sự thống nhất của hai nguồn cảm hứng ấy được thể hiện qua kết cấu và hệ thống thi ảnh trong bài.
Trong bài thơ, nhà thơ miêu tả cùng lúc hai quá trình vận động:
– Cảnh tượng đoàn thuyền đánh cá ra khơi khi màn đêm buông xuống kì vĩ, tráng lệ.
– Cảnh tượng đoàn thuyền đánh cá trở về trong bình minh rực rỡ, huy hoàng.
→ Chuyển động của cuộc sống con người và thiên nhiên, vũ trụ trong khổ thơ đầu và khổ thơ cuối của bài thơ được khắc họa thật ấn tượng.
Trong cái nhìn của tác giả, hai quá trình vận động của thiên nhiên vũ trụ và con người lao động rất nhịp nhàng, hòa hợp, tác động tương hỗ. Đoàn thuyền xuất phát ra từ lúc mặt trời xuống biển, kéo lưới khi sao mờ, trời sáng thì chạy đua cùng mặt trời để trở về khi mặt trời đội biển nhô lên. Con thuyền thì có gió làm lái, trăng làm buồm, câu hát cũng căng buồm cùng với gió.
Thông qua việc miêu tả cảnh lao động trên biển của người ngư dân vùng biển Hạ Long, bài thơ ngợi ca vẻ đẹp thiên nhiên, đất nước, sự giàu có của biển khơi; ngợi ca khí thế lao động hăng say, yêu đời của người lao động mới đã được giải phóng, đang làm chủ bản thân, làm chủ cuộc đời và đất nước:
Tập làm chủ, tập làm người xây dựng
Dám vươn mình cai quản lại thiên nhiên!
Với bài thơ “Đoàn thuyền đánh cá”, Huy Cận đã thực sự tiềm kiếm được nguồn cảm hứng mới sau một thời gian khép kín tâm hồn mình trong tháp ngà nghệ thuật. Đó là tiếng nói say mê của một tâm hồn đã tìm thấy được lý tưởng, tìm thấy được nguồn sống đích thực. Nguồn ấy là nhân dân, là cuộc đấu tranh thống nhất đất nước. Lý tưởng yêu nước và sức mạnh từ cuộc sống mới đã bồi đắp niềm tin của tác giả vào cuộc sống mới và càng tin tưởng hơn ở con người và tương lai đất nước.
