Soạn bài: Ngọ Môn – Ngữ văn 9, Chân trời sáng tạo
Nội dung chính: Văn bản Ngọ Môn là một văn bản thuyết minh về một di tích lịch sử nổi tiếng tại Việt Nam. Thông qua văn bản, bạn đọc như được tham gia trực tiếp vào chuyến hành trình tham quan công trình kiến trúc tiêu biểu của triều Nguyễn- Ngọ Môn nhờ sự trình bày thông tin mạch lạc, rõ ràng, sự sắp đặt giới thiệu các thông tin không chỉ đi theo cách trình bày phân loại đối tượng mà còn đi theo cách trình bày theo trình tự không gian, kết hợp với những hình ảnh minh họa hết sức độc đáo của tác giả.
Chuẩn bị đọc.
Em muốn biết những thông tin gì khi đọc văn bản giới thiệu về một di tích lịch sử?
Trả lời:
Em muốn được cung cấp thông tin về vị trí địa lí, diện tích, đặc điểm kiến trúc nổi bật, ý nghĩa của di tích lịch sử.
Trải nghiệm cùng văn bản.
Câu hỏi 1. Xác định cách trình bày thông tin của đoạn văn này.
Trả lời:
– Cách trình bày thông tin của đoạn văn là miêu tả từ khái quát đến cụ thể, mô tả chi tiết và sử dụng các thuật ngữ kiến trúc để miêu tả cụ thể về nền đài: miêu tả cấu trúc từ bao quát đến cụ thể, từ lối đi bên trong đến thiết kế cửa đi lại.
Câu hỏi 2. Theo tác giả bài viết, tên gọi lầu Ngũ Phụng bắt nguồn từ đâu?
Trả lời:
– Sở dĩ được đặt tên là lầu Ngũ Phụng là bởi vì cấu trúc của đình to nhỏ, cao thấp khác nhau, tạo nên sự nhấp nhô của các hình khối trong không gian như hình những con chim phụng đang bay.
Suy ngẫm và phản hồi.
– Văn bản Ngọ Môn thể hiện những đặc điểm nào của kiểu văn bản giới thiệu một di tích lịch sử? Dựa vào đâu mà em có thể xác định như vậy?
Trả lời:
– Đặc điểm của của kiểu văn bản giới thiệu một tí dích lịch sử
+ Có phần mở đầu
+ Nội dung trong bài cung cấp thông tin về di tích lịch sử
+ Có các đề mục làm nổi bật thông tin
+ Có các từ ngữ chuyên ngành
+ Sử dụng hình ảnh minh hoạ
– Dựa vào đặc điểm về hình thức cụ thể là cấu trúc bài viết, nội dung của bài
Câu hỏi 2. Tìm phần văn bản thể hiện cách trình bày thông tin theo đối tượng phân loại. Cho biết căn cứ xác định và tác dụng của cách trình bày ấy đối với toàn bộ văn bản.
Trả lời:
– Văn bản trình bày theo các đối tượng được phân loại
(1) Giới thiệu tổng quan: Ngọ Môn là công trình kiến trúc triều Nguyễn hội tụ nhiều giá trị độc đáo. Vì vậy, từ lâu, cùng với nhiều danh lam thắng cảnh và di tích lịch sử khác, Ngọ Môn đã được xem là hình ảnh tiêu biểu cho cố đô Huế.
(2) Khái quát về các đối tượng được phân loại: Đặc điểm kiến trúc Ngọ Môn, Nét tiêng trong cách trang trí Ngọ Môn
(3) Giới thiệu chi tiết từng đối tượng cụ thể:
– Về hệ thống nền đài, hệ thống lầu Ngũ Phụng, trang trí lan can,…
– Tác dụng cách trình bày theo đề mục, từ khái quát cho đến chi tiết làm cho văn bản một cách mạch lạc rõ ràng, đầy đủ thông tin, người đọc dễ hiểu về di tích lịch sử
Câu hỏi 3. Nêu (những) loại phương tiện phi ngôn ngữ được sử dụng trong văn bản và vai trò của chúng trong việc cung cấp thông tin về di tích Ngọ Môn.
Trả lời:
– Những loại phương tiện phi ngôn ngữ được sử dụng trong văn bản là:
+ Hình ảnh.
– Vai trò: cung cấp hình ảnh một cách trực qua, làm người đọc dễ hình dung hơn về di tích Ngọ Môn.
Câu hỏi 4. Phân tích mối quan hệ giữa nhan đề Ngọ Môn với các thông tin cơ bản của văn bản
Trả lời:
– Mối quan hệ giữa nhan đề và các thông tin cơ bản của văn bản đó là:
+ Các thông tin cơ bản trong văn bản đều cung cấp thông tin về di tích lịch sử Ngọ Môn và tập trung làm rõ nhan đề Ngọ Môn.
→ Nhan đề Ngọ Môn đã làm nổi bật và khái quát được nội dung của toàn văn bản
Câu hỏi 5.. Em có nhận xét gì về vai trò của những thông tin chi tiết liên quan đến hệ nền đài và lầu Ngũ Phụng trong văn bản?
Trả lời:
Thông tin chi tiết liên quan đến hệ nền dài và lầu Ngũ Phụng: Chiều cao nền đài, vật liệu xây của nền đài, tác dụng của nền đài, kiến trúc của Lầu Ngũ Phụng, tác dụng của lầu,…Vai trò giúp cung cấp thông tin một cách chi tiết, làm rõ thông tin cơ bản của đoạn, giúp người đọc dễ nắm bắt thông tin chính, mạch lạc, rõ ràng, các thông tin chi tiết liên kết chặt chẽ, bổ sung cho nhau, cùng đảm nhận vai trò làm rõ, cụ thể hoá thông tin cơ bản.
Xem thêm:
