Kiến thức ngữ văn bài 10: Văn bản thông tin (Ngữ văn 8, Cánh Diều)
1. Văn bản thông tin: giới thiệu một cuốn sách hoặc một bộ phim
– Văn bản giới thiệu một cuốn sách hoặc một bộ phim là loại văn bản thông tin có mục đích trình bày cho người đọc biết các thông tin cơ bản, nổi bật về nội dung, hình thức, giá trị,… của cuốn sách hoặc bộ phim đó.
– Thông tin trong văn bản giới thiệu một cuốn sách hoặc một bộ phim thường được trình bày theo trình tự: từ thông tin khái quát về tác giả, tác phẩm đến thông tin cụ thể về nội dung, hình thức của cuốn sách, bộ phim; từ thông tin khách quan về cuốn sách, bộ phim đến những ý kiến chủ quan của người đọc, người xem hoặc người giới thiệu về giá trị nội dung, nghệ thuật, ý nghĩa của cuốn sách, bộ phim đó.
– Bài giới thiệu một cuốn sách hoặc một bộ phim có nhiều nội dung giống bài phân tích tác phẩm văn học. Điểm khác biệt là bài giới thiệu sách, phim chú trọng hơn các thông tin khách quan (nêu thông tin về tác giả, nhan đề, nhà xuất bản, tóm tắt tác phẩm,…). Để tăng hiệu quả của việc cung cấp thông tin, người viết có thể sử dụng kết hợp các phương tiện phi ngôn ngữ như hình ảnh, sơ đồ,… trong bài giới thiệu.
2. Câu hỏi, câu khiến, câu cảm, câu kể
| Câu hỏi | – Câu hỏi là câu dùng để hỏi thông tin. – Hình thức: + Câu hỏi thường có các từ nghi vấn: ai, gì, nào, sao, đầu, bao giờ, mấy, bao nhiêu, à, ư, hả, chứ, có… không, đã… chưa, hoặc từ hay (nối các vế có quan hệ lựa chọn). + Khi viết, câu hỏi được kết thúc bằng dấu chấm hỏi. Trong một số trường hợp, câu có đặc điểm hình thức của câu hỏi không được dùng để hỏi mà để cầu khiến, cảm thán hay khẳng định, phủ định. |
| Câu khiến | – Câu khiến là câu dùng để ra lệnh, yêu cầu, đề nghị, khuyên bảo, ngăn cấm. – Khi viết, câu khiến thường kết thúc bằng dấu chấm than nhưng cũng có thể kết thúc bằng dấu chấm (nêu ý cầu khiến không được nhấn mạnh). |
| Câu cảm | – Câu cảm là cầu dùng để biểu lộ trực tiếp cảm xúc của người nói. Câu cảm thường có các từ ngữ cảm thán như: a, ôi, than ôi, hỡi ơi, trời ơi, chao ôi, thay, biết bao, biết chừng nào,… – Khi viết, câu cảm thường kết thúc bằng dấu chấm than. |
| Câu kể | – Câu kể là câu được dùng để trình bày (trần thuật, miêu tả, nhận định,…) về sự vật, sự việc. – Hình thức: + Câu kể không có đặc điểm hình thức của câu hỏi, câu khiến, câu cảm. + Khi viết, câu kể thường được kết thúc bằng dấu chấm hoặc đôi khi bằng dấu chấm than, dấu chấm lửng. Trong một số trường hợp, câu có đặc điểm hình thức của câu kể không được dùng để kể mà chủ yếu để cầu khiến. |
