Dàn bài phân tích đoạn trích “Uy-lit-xơ trở về” (trích sử thi “Ô-đi-xê”)
I. Giới thiệu:
1. Tác giả: Hô-me-rơ:
Hô-me-rơ là nhà thơ Hi Lạp, sinh vào khoảng thế kỉ IX – VIII trước công nguyên. Ông là tác giả của hai sử thi nổi tiếng: “I-li-at” (Ca ngợi A- sin, người anh hùng trận mạc xuất chúng, là biểu tượng của sức mạnh, thể chất của người cổ đại Hi Lạp) và “Ô-đi-xê” (Ca ngợi Uy-lít-xơ, là biểu tượng cho sức mạnh, trí tuệ của người Hi Lạp cổ đại)
2. Đoạn trích: “Uy-lit-xơ trở về”:
– Đoạn trích thuộc khúc ca thứ XXIII, gần cuôì thiên sử thi “Ô- đi-xê”.
– Đoạn trích thuật lại chuyện Uy-lít-xơ – Sau hai mươi năm đánh thắng thành Tơ-roa và lênh đênh phiêu bạt – trở về quê hương phải đôi mặt với hiểm nguy mới: phải đương đầu với bọn cầu hôn vợ mình. Chúng rất hung hãn xảo quyệt và âm mưu chiếm gia tài của gia đình Ưy-lít-xơ. Cùng với con trai là Tê-lê- mac, Uy-lít-xơ đã chiến thắng bọn chúng, nhưng Pê-nê-lôp lại không tin chồng đã trở về. Trong lòng Pê-nê-lôp còn nghi ngờ, phân vân, do dự và nàng lạnh nhạt với Uy-lít-xơ. Tê-lê-mac cũng trách mẹ tàn nhẫn, sắt đá khi không nhận cha mình. Cuối cùng, Uy-lít-xơ đã vượt qua được thử thách của Pê-nê-lôp khi nói ra bí mật của chiếc giường ngủ của hai người. Họ đoàn tụ trong niềm sung sướng, cảm động …
– Đoạn trích ca ngợi vẻ đẹp tâm hồn và trí tuệ của người Hi Lạp cổ đại.
II. Phân tích:
1. Nhân vât Pê-nê-lốp:
– Sự kiên trinh chờ đợi chồng 20 năm đằng đẵng.
– Khi chồng về, tâm trạng nàng diễn biến phức tạp:
+ Nhũ mẫu báo tin lúc đầu vui sướng, hạnh phúc tột độ nhưng sau lại ghìm mình vì trong lòng còn nghi ngờ nên nàng không tin lời nhũ mẫu.
+ Nhũ mẫu vẫn tiếp tục thuyết phục nhưng nàng vẫn phân vân.
+ Khi sắp gặp Uy-lít-xơ thì tâm trạng rất đỗi phân vân, khó xử.
+ Thử thách chồng.
– Vui sướng, hạnh phúc khi sự thật được sáng tỏ.
⇒ Là có tấm lòng chung thủy, khôn ngoan, mưu trí, dũng cảm, tỉnh táo và sáng suốt.
2. Nhân vật người anh hùng Uy-lít-xơ:
+ 20 năm xa nhà, trở về lại không thể bộc lộ hạnh phúc khi gặp lại vợ con.
+ Kiên nhẫn chờ đợi, chấp nhận thử thách.
+ Lí giải bí mật, gia đình đoàn tụ.
⇒ Vẻ đẹp tâm hồn là tình yêu xứ xở, tình vợ chồng thắm thiết, thủy chung. Đoạn trích cũng thể hiện tình cảm giữa cha con, mẹ con, tình người (chủ – tớ) trong thời cổ đại.
NHẬN XÉT: Đoạn trích ngợi xa vẻ đẹp trí tuệ: Khôn ngoan, mưu trí, dũng cảm, tỉnh táo sáng suốt của các nhân vật.
3. Nghê thuât:
+ Miêu tả tâm lí nhân vật cụ thể chi tiết, lôi so sánh sinh động, giàu hình ảnh mang đặc trưng của sử thi.
+ Ngôn ngữ trong sáng, hào hùng, giọng kể chậm rãi, tha thiết
4. Ý nghĩa đoạn trích:
Ca ngợi sức mạnh kì diệu của trí tuệ Hi Lạp cổ đại và khát vọng đấu tranh bảo vệ hạnh phúc gia đình.
Đề cao quan hệ tình cảm mẫu mực khi hình thái gia đình xuất hiện, chế độ công xã tan rã và bước vào ngưỡng cửa chế độ chiếm hữu nô lệ.
