Trình bày ý kiến về một vấn đề.
I. Định hướng.
Để trình bày ý kiến về một vấn đề các em cần:
– Xác định vấn đề của cuộc sống đặt ra trong một tác phẩm văn học
– Tìm ý và lập dàn ý cho bài nói
– Thực hành trình bày ý kiến
– Lưu ý những lỗi khi trình bày
II. Thực hành.
Bài tập: Sau khi học bài thơ “Gấu con chân vòng kiềng” của U-xa-chốp, em thấy vấn đề ngoại hình của con người có quan trọng hay không? Hãy trình bày ý kiến của mình.
a) Chuẩn bị.
– Xem lại nội dung bài thơ Gấu con chân vòng kiềng: Kể chuyện về chú gấu con hồn nhiên, vui nhộn, hài hước.
– Xác định vấn đề trọng tâm cần có ý kiến: Ngoại hình có quan trọng hay không?
– Dự kiến các phương tiện hỗ trợ cho việc trình bày.
b) Tìm ý và lập dàn ý.
* Tìm ý:
+ Bài thơ Gấu con chân vòng kiềng không hề có ý phê phán, chê bai gấu con có đôi chân vòng kiềng.
+ Ngoại hình là vẻ đẹp bên ngoài của con người.
+ Ngoại hình không quan trọng bằng những giá trị của bản thân vì những ưu điểm, điểm mạnh vượt trội của mỗi người so với những người khác sẽ tạo ra có một cá tính riêng, dấu ấn riêng không trộn lẫn với đám đông.
+ Bằng chứng về việc ngoại hình không quan trọng: “Tốt gỗ hơn tốt nước sơn/Xấu người đẹp nết còn hơn đẹp người”
+ Không nên đánh giá một người bằng ngoại hình bởi những giá trị bên trong của bản thân sẽ tạo nên chúng ta.
+ Không nên bình phẩm ngoại hình của người khác.
* Lập dàn ý:
– Mở bài: Ngoại hình có quan trọng hay không?
– Thân bài:
+ Ý kiến: Ngoại hình không quan trọng.
+ Ngoại hình là vẻ đẹp bên ngoài của con người.
+ Bằng chứng về việc ngoại hình không quan trọng: “Tốt gỗ hơn tốt nước sơn/Xấu người đẹp nết còn hơn đẹp người”
- Phẩm chất của gỗ là giá trị bên trong còn nước sơn là lớp chất phủ bên ngoài gỗ để làm tăng thêm vẻ đẹp cho tấm gỗ ấy.
- Thế nhưng khi dùng đồ vật, người dùng khôn ngoan là người biết ưu tiên cho tính chất bền của đồ vật ấy, còn nước bên ngoài chỉ là phụ.
- Ưu tiên tấm gỗ có phẩm chất tốt hơn bởi hình thức không quá quan trọng, dù đẹp đến đâu mà người sử dụng không thể sử dụng được thì cũng chỉ là một đồ bỏ đi.
→ Một người mà có vẻ bề ngoài đẹp mà tấm lòng không tốt thì không đáng được yêu quý, ngược lại, tuy bề ngoài không may mắn được đẹp mà có tấm lòng đẹp thì đáng được trân trọng.
+ Hình thức đôi khi chỉ là yếu tố may mắn mà có còn tính nết là cả một quá trình rèn luyện và tính nết của con người quy định đó là kẻ xấu hay người tốt, là người đáng được trân trọng hay không.
+ Không nên bình phẩm ngoại hình của người khác.
– Kết bài: Hình thức không phải là tất cả, con người ta coi trọng nhau là ở tính nết, cách sống, cách đối nhân xử thế. Hình thức chỉ là nhất thời chỉ có tấm lòng mới giúp cho người gần người hơn.
c) Nói và nghe.
Bài tham khảo 1:
Chúng ta vừa cùng nhau học bài thơ Gấu con chân vòng kiềng và nó mang đến cho chúng ta một vấn đề lớn đó lại liệu ngoại hình có quan trọng hay không?
Bài thơ kể về chú gấu hồn nhiên đang hái thông thì bị ngã do quả rơi vào đầu. Mọi chuyện sẽ chẳng sao nếu không có những lời trêu ghẹo của mọi người về ngoại hình của gấu con. Gấu con đã vô cùng xấu hổ, chạy về nhà, tủi thân và cậu cho rằng bản thân thật xấu xí. Mẹ gấu đã khuyên ngăn và giảng giải cho cậu hiểu rằng chân vòng kiềng này không phải xấu, nó là đặc điểm riêng. Thậm chí mẹ gấu còn chứng minh cho gấu con biết rằng tuy chân vòng kiềng nhưng gấu ông vẫn là người giỏi nhất vùng. Bản thân tôi thấy ý kiến ngoại hình không quan trọng là một ý kiến đúng.
Ngoại hình là vẻ đẹp bên ngoài của con người chúng ta. Bằng chứng về việc ngoại hình không quan trọng mà chúng ta thấy rõ nhất qua câu ca dao “Tốt gỗ hơn tốt nước sơn/Xấu người đẹp nết còn hơn đẹp người”. Ở đây phẩm chất của gỗ là giá trị bên trong, nội tại của gỗ mà ta không thể nhìn bằng mắt thường còn nước sơn là lớp chất phủ bên ngoài gỗ để làm tăng thêm vẻ đẹp cho tấm gỗ ấy. Thế nhưng khi dùng đồ vật, người dùng khôn ngoan là người biết ưu tiên cho tính chất bền của đồ vật ấy, còn nước bên ngoài chỉ là phụ. Vậy thì nên ưu tiên tấm gỗ có phẩm chất tốt hơn bởi hình thức không quá quan trọng, dù đẹp đến đâu mà người sử dụng không thể sử dụng được thì cũng chỉ là một đồ bỏ đi, còn dù tấm gỗ xấu mà giúp ích cho người sử dụng thì đáng được trân trọng.
Vậy từ câu ca dao trên, chúng ta liên hệ với đời sống thì thấy rằng một người mà có vẻ bề ngoài đẹp mà tấm lòng không tốt thì không đáng được yêu quý. Ngược lại, tuy bề ngoài không may mắn được đẹp mà có tấm lòng đẹp thì đáng được trân trọng. Hình thức đôi khi chỉ là yếu tố may mắn mà có còn tính nết là cả một quá trình rèn luyện và tính nết của con người quy định đó là kẻ xấu hay người tốt, là người đáng được trân trọng hay không.
Cuối cùng, chúng ta không được bình phẩm, đánh giá ngoại hình của một ai đó. Điều dó sẽ biến bản thân chúng ta thành những kẻ xấu và khiến họ cảm thấy tự ti về bản thân. Cái mà chúng ta nên nhìn nhận ở một con người là qua cách họ ứng xử với bản thân và người khác chứ không phải là qua ngoại hình bên ngoài.
Vậy hình thức thực sự không phải là tất cả, con người ta coi trọng nhau là ở tính nết, cách sống, cách đối nhân xử thế. Hình thức chỉ là nhất thời chỉ có tấm lòng mới giúp cho người gần người hơn.
Bài tham khảo 2:
Người xưa vẫn có câu “cái nết đánh chết cái đẹp”, “tốt gỗ hơn tốt nước sơn”. Vẻ đẹp bên ngoài theo thời gian sẽ phai nhạt dần, khi ấy thứ để đánh giá cái đẹp của phụ nữ chính là vẻ đẹp tâm hồn bên trong con người họ.
Khi nhìn nhận đánh giá một sự vật, ta phải thấy rằng giữa hình thức bên ngoài và nội dung bên trong, không phải lúc nào cũng thống nhất mà thông thường thì những sự vật có thực chất kém cỏi lại thường có một hình thức lôi cuốn hấp dẫn. Một vật dụng như chiếc tủ, chiếc giường, chiếc bàn bằng gỗ tạp lại được sơn phết, tô điểm với nước sơn bóng loáng, màu mè. Mỗi kẻ vô tài thường làm ra vẻ lịch thiệp, hiểu biết. Những kẻ “miệng nam mô bụng một bồ dao găm” vẫn tồn tại phổ biến trong xã hội. Do đó, trong tiếp xúc thường ngày với mọi sự vật,mọi con người phải chú trọng vào chất lượng bên trong của sự vật, vào vẻ đẹp tâm hồn của con người chớ đừng vì bóng sắc hấp dẫn bên ngoài mà quên đi cái mục ruỗng, thối nát, xấu xa và vô vị bên trong. Bởi vì nghĩ cho kĩ, suy cho cùng, nếu chân giá trị của vật dụng là chất gốc thì chân giá trị của con người chính là đạo đức, tài năng và trí tuệ. Chính vì thế ngoại hình của con người lúc này đây không được đánh giá cao.
Nhưng trong xã hội ngày nay, một người có tâm hồn đẹp đến đâu mà không biết chăm chút cho nhan sắc bên ngoài của mình thì rất khó có thể thành công được. Vẻ đẹp nhan sắc bên ngoài luôn là bước đi đầu tiên sau đó mới là thời gian để chứng minh vẻ đẹp tâm hồn bên trong. Bởi ngay từ khi tiếp xúc, điều ta nhìn thấy trước hết là vẻ đẹp bên ngoài của con người đó. Nó là yếu tố quan trọng để đánh giá hay cảm nhận về người đó lần gặp gỡ đầu tiên. Ngay như trong các cuộc thi hoa hậu, vòng đầu tiên vẫn luôn là vòng thi nhan sắc. Vẻ đẹp nhan sắc luôn là vẻ đẹp được đánh giá đầu tiên. Không phủ nhận rằng nét đẹp bên trong vẫn được đánh giá cao hơn nét đẹp bên ngoài nhưng trên thực tế vẻ đẹp bên ngoài mới là cái trực quan nhất, mới là cái khiến người khác chú ý đầu tiên còn nét đẹp bên trong thì phải tiếp xúc một thời gian mới xác định được. Nhưng vẻ đẹp nhan sắc thôi thì chưa đủ để nói lên giá trị của con người, hơn nữa vẻ đẹp này rất phù du, không tồn tại lâu dài. Và sự đánh giá vẻ đẹp nhan sắc cũng không thống nhất, không tuyệt đối, những quy chuẩn về cái đẹp luôn thay đổi theo thời đại, theo từng địa phương, theo từng quốc gia, từng khu vực và tùy thuộc vào cảm xúc thẩm mỹ của mỗi người.
Chính vì đánh giá và nhận xét một vật dụng, một con người, chúng ta dựa trên cơ sở cả nội dung lẫn hình thức. Hai mặt này kết hợp và bổ sung cho nhau làm nên giá trị của vật dụng ấy, con người ấy, trong đó nội dung giữ vai trò quyết định. Khi đánh giá, ta cần coi trọng chất lượng của sự vật cũng như đạo đức, tài năng trí tuệ của con người.
Bài thơ Gấu con chân vòng kiềng đã gửi gắm một lời khuyên sáng suốt, thiết thực trong cách đánh giá sự vật và con người trong mọi hoàn cảnh, đồng thời đó cũng là lời cảnh tỉnh đối với những ai chỉ chạy theo hình thức hào nhoáng bên ngoài mà quên đi phẩm chất tốt đẹp – yếu tố cơ bản tạo nên giá trị đích thực của một con người.