Thực hành tiếng Việt:
Ngôn ngữ nói và ngôn ngữ viết (Tiếp theo)
(Ngữ văn 11, tập 2, Cánh Diều)
Câu 1 (trang 110, SGK Ngữ Văn 11, tập hai): Phân tích đặc điểm của ngôn ngữ nói được thể hiện trong đoạn kịch Tôi muốn được là tôi toàn vẹn ở các trang 104 – 105.
Trả lời:
– Đặc điểm ngôn ngữ nói:
+ Đối thoại trực tiếp giữa Hồn Trương Ba và Xác Hàng Thịt.
+ Xưng hô: Ta; tôi với ông.
+ Từ tình thái: nhỉ, này, hà hà, nào, trời.
+ Kết hợp với cử chỉ điệu bộ: bịt tai lại, lắc đầu, buồn rầu, thì thầm, như tuyệt vọng.
Câu 2 (trang 110, SGK Ngữ Văn 11, tập hai): Nhận xét về những đặc điểm của ngôn ngữ viết trong các đoạn văn.
Trả lời:
a)
– Được miêu tả gián tiếp: Có ý kiến của Hoài Thanh.
– Các câu được diễn đạt mạch lạc, chặt chẽ về vấn đề sự tranh đấu gắt gao giữa thơ mới và thơ cũ.
– Có các câu dài, nhiều thành phần:
+ Trong sự thắng lợi ấy, cũng có công của những người…công những nhà thơ mới.
+ Chưa bao giờ người ta thấy…băn khoăn như Xuân Diệu.
b)
– Được miêu tả gián tiếp: Có ý kiến của nhiều người Nguyễn Đình Thi, Hoài Thanh, Hoàng Hữu Yên.
– Các câu được diễn đạt mạch lạc, chặt chẽ về vấn đề Nguyễn Du sử dụng tiếng mẹ đẻ viết Truyện Kiều được mọi người đánh giá cao.
– Có các câu dài, nhiều thành phần:
+ Như con ong hút nhụy của muôn loài hoa…(Hoài Thanh), (Hoàng Hữu Yên).
Câu 3 (trang 111, SGK Ngữ Văn 11, tập hai): Phân tích đặc điểm của ngôn ngữ viết hoặc ngôn ngữ nói thể hiện ở lời của người kể và của các nhân vật trong đoạn văn.
Trả lời:
– Ngôn ngữ viết: Lời nói được miêu tả gián tiếp của tác giả về lời nói, những tiếng chửi của Chí Phèo.
– Ngôn ngữ nói: Lời nói được miêu tả trực tiếp về lời của dân làng khi nghe Chí Phèo chửi.
Câu 4 (trang 111, SGK Ngữ Văn 11, tập hai): Dựa vào nội dung truyện ngắn “Chí Phèo” (Nam Cao), hãy viết một đoạn kịch ngắn hoặc một đoạn đối thoại giữa các nhân vật thể hiện được ngôn ngữ nói.
Trả lời:
* Đoạn kịch về tiếng chửi của Chí Phèo:
Ngày hôm đó, cũng như bao ngày khác, Chí Phèo say khướt và bắt đầu chửi:
– Này Ông Trời ơi, sao ông lại để tôi khổ thế này? Ông xuống đây tôi bảo ngay. (vừa uống rượu vừa chửi)
Người dân xung quanh bắt đầu quay vào nói chuyện với nhau vì tên Chí Phèo lại lên cơn:
– Gớm, ngày nào cũng say mà nó chửi trời làm gì không biết? (tức giận)
– Kệ bố nó, Trời có phải nhà mình đâu. (tặc lưỡi nói với sang)
– Nói bé bé thôi để nó không để ý đến mình. (Thì thầm)
