Củng cố, mở rộng.
Câu 1. Kẻ bảng vào vở theo mẫu và điền thông tin ngắn gọn về các văn bản theo gợi dẫn:
Trả lời:
| Lá cờ thêu sáu chữ vàng | Quang Trung đại phá quân Thanh | |
| Bối cảnh | – Cuộc chiến chống quân Mông – Nguyên lần thứ hai của nhà Trần. | – Quân Thanh sang xâm lược nước ta vào năm Mậu Thân 1788 |
| Cốt truyện | – Hoài Văn lo cho vận mệnh đất nước nhưng không được dự bàn việc nước. Hoài Văn bị xem là trẻ con, bóp nát quả cam vì bị xem thường và có ý chí chiêu binh bãi mã. | – Cuộc chiến công thần tốc đại phá quân Thanh của vua Quang Trung, sự thảm hại của quân tướng nhà Thanh và số phận bi đát của vua tôi Lê Chiêu Thống. |
| Nhân vật | – Trần Quốc Toản, Vua Thiệu Bảo, Trần Hưng Đạo,… | – Quang Trung, Ngô Thì Nhậm, Lê Chiêu Thống, Tôn Sĩ Nghị,… |
| Ngôn ngữ | – Ngôn ngữ lịch sử. + VD: xin quan gia cho đánh, xin bện kiến,… | – Ngôn ngữ lịch sử. + VD: đốc suất đại binh, hạ lệnh tiến quân,… |
Câu 2. Tìm đọc thêm một truyện lịch sử và thực hiện các yêu cầu sau:
- Xác định bối cảnh xảy ra các sự kiện được tái hiện trong tác phẩm.
- Nêu chủ đề của truyện.
- Chọn một nhân vật em yêu thích và nêu một vài đặc điểm tiêu biểu của nhân vật đó (ngoại hình, lời nói, hành động, suy nghĩ,…).
Trả lời:
Đọc truyện:
An Tư của Nguyễn Huy Tưởng.
– Bối cảnh: Cuộc kháng chiến chống quân xâm lược Nguyên Mông.
– Chủ đề: Nói về những hi sinh mất mát của quân dân Đại Việt trong cuộc kháng chiến chống quân xâm lược Nguyên Mông, tiêu biểu là nàng công chúa An Tư bị lãng quên, có số phận bất hạnh xót xa.
– Nhân vật: An Tư
→ An Tư là một công chúa đời Trần, em ruột của Thượng hoàng Trần Thánh Tông và là cô của vua Trần Nhân Tông. Tương truyền, công chúa An Tư là người có sắc đẹp nghiêng nước nghiêng thành. Gặp buổi giặc Nguyên Mông sang xâm lược, trước sức mạnh hung hãn của kẻ thù, triều đình đã quyết định cống An Tư cho tướng giặc Thoát Hoan để làm kế hoãn binh…
Đọc truyện:
Ngô Quyền đánh quân Nam Hán.
– Bối cảnh: Quân Nam Hán xâm lược nước ta.
– Chủ đề: Ngô Quyền đánh quân Nam Hán
– Đặc điểm tiêu biểu của nhân vật:
+ Ngô Quyền sinh ngày 12-3-898, ở tại Đường Lâm (Ba Vì – Hà Tây), cha là Ngô Mân một Hào trưởng có tài đức. Ngô Quyền thông minh, văn võ song toàn, được Dương Đình Nghệ gả con gái là Dương Thị Ngọc và cho cai quản đất Ái Châu (Thanh Hóa).
+ Nhà Hán có con là Vạn Vương Hoằng Tháo, đưa quân sang xâm lược nước ta. Ngô Quyền đã nhanh chóng tập hợp lực lượng, đem quân giết tên phản bội là Kiêu Công Tiễn và đón đánh quân Nam Hán. Để đánh thắng quân Nam Hán, lợi dụng thủy triều lên xuống ông cho bố trí một trận địa cọc nhọn bịt sắt, cắm xuống lòng sông Bạch Đằng.
+ Khi chiến thuyền của giặc hùng hổ tiến vào sông Bạch Đằng, quân ta nhử cho giặc vượt qua trận địa cọc, đợi cho nước thủy triều xuống, đánh trước mặt và hai bên bờ sông làm cho thuyền giặc tháo chạy va vào cọc nhọn bịt sắt bị đắm chìm gần hết.
+ Thái tử Hoằng Tháo chết tại trận, quân ta đã tiêu diệt toàn bộ quân Nam Hán.
+ Sau chiến thắng vang dội trên sông Bạch Đằng, Ngô Quyền lên ngôi vua, đóng đô ở Cổ Loa (Hà Nội), mở ra một kỷ nguyên mới dựng nền độc lập tự chủ, tức là đặt nền móng cho một quốc gia độc lập, Ngô Quyền làm vua từ năm 939 đến 944 thì mất.
