Tóm tắt văn bản thông tin.
I. Định hướng.
a. Tóm tắt văn bản thông tin là nêu ngắn gọn nội dung chính của một văn bản nào đó
b. Trình tự tiến hành như sau:
1. Xác định thông tin chính (thường nêu ở nhan đề và các đề mục lớn của văn bản).
2. Xác định các thông tin cụ thể của mỗi đoạn hoặc phần trong văn bản (nếu văn bản có nhiều tiêu đề nhỏ thì các thông tin cụ thể thường nằm ở các tiêu đề ấy); giữ nguyên các mốc thời gian hoặc giữ lại những mốc thời gian quan trọng.
3. Kết nối các thông tin cụ thể và viết thành bản tóm tắt theo cách thông dụng hoặc trình bày bằng sơ đồ.
Thực hành.
Bài tập: Em hãy tóm tắt văn bản Những phát minh “tình cờ và bất ngờ”.
Trả lời:
a) Chuẩn bị:
– Đọc kĩ văn bản “Những phát minh “tình cờ và bất ngờ”.
– Dự kiến cách trình bày bản tóm tắt.
b) Tìm ý:
– Văn bản thuật lại 4 phát minh, theo thứ tự: đất nặn → kem que → lát khoai tây chiên → giấy nhớ.
– Ở mỗi phát minh:
+ Đất nặn:
- Nhà phát minh: Giô-sép Mác Vích-cơ.
- Nguyên nhân: Ga được sử dụng nhiều hơn, loại bột đất sét đặc biệt không bán chạy, công ti thua lỗ.
- Diễn biến và kết quả: Năm 1957, trộn những chất bột nhão để mô phỏng độ dẻo của đất sét và làm ra đồ chơi trẻ em với nhiều màu sắc.
+ Kem que:
- Nhà phát minh: Phrăng Ép-pơ-xơn.
- Nguyên nhân: Vô tình dùng một chiếc que trộn bột soda khô và nước lại với nhau.
- Diễn biến và kết quả: Phát hiện ra một “que kẹo băng” và khi nếm sẽ có hiện tượng nổ li ti. Năm 1923 đánh dấu ra đời kem que.
+ Lát khoai tây chiên
- Nhà phát minh: Gioóc Crăm.
- Nguyên nhân: Crăm khi ấy đang cố phục vụ món khoai tây Pháp.
- Diễn biến và kết quả: Do liên tục bị trả món, Crăm đã mất bình tĩnh, làm theo yêu cầu thái lát mỏng hơn và giòn hơn. Sau đó, chúng trở nên phổ biến.
+ Giấy nhớ:
- Nhà phát minh: Xpen-xơ Vin-vơ và Át Phrai.
- Nguyên nhân: Không biết sử dụng chất dính tạm trong phòng thí nghiệm vào việc gì.
- Diễn biến và kết quả: Do có thể dính một vật có trọng lượng nhỏ lên bề mặt mà không làm hư hại, Vin-vơ đã giúp Át Phrai dán một số tờ giấy lên cuốn sách của mình và từ đó phát minh ra đời.