»» Nội dung bài viết:
Dàn ý phân tích văn bản “Người trong bao”
Gợi ý làm bài:
- Mở bài:
Giới thiệu tác phẩm “Người trong bao” và nhân vật Bê-li-cốp: Sê-khốp là nhà văn lớn, là cây đại thụ trong nền văn học Nga, ông đã để lại cho nhân loại một kho tàng những tác phẩm có giá trị vô cùng to lớn. Truyện ngắn Người trong bao được ông viết năm 1898, đã khắc hoạ thành công hình tượng nhân vật Bê-li-cốp, một anh giáo chức tỉnh lẻ với cái đầu chứa đầy thành kiến, qua đó tác giả châm biếm và đả kích những người tri thức Nga với lối sống “trong bao” cổ hủ, lạc hậu, thích phê phán, bất an trước những gì vượt ra ngoài giới hạn cho phép của mình, và tự coi đó là lỗi lầm của người khác.
- Thân bài:
1. Chân dung nhân vật Bê-li-cốp:
a. Hình thức bên ngoài:
– Là gã đàn ông xấu xí, mắt nhỏ, mặt choắt như mặt chồn,… Lúc nào cũng đi giày cao su, cầm ô và mặc áo bành tô ấm cốt bông ⇒ những thứ có thể bao bọc hắn, giúp hắn giấu mình
– Mọi vật dụng đều được để trong những chiếc bao: Ô hắn để trong chiếc bao, chiếc đồng hồ quả quýt cũng để trong bao….và khi rút chiếc dao nhỏ thì chiếc dao ấy cũng để trong bao. Cả bộ mặt…..dường như cũng ở trong bao.
– Hắn không muốn nhìn, không muốn nghe, không muốn để thế giới bên ngoài tiếp xúc vào con người hắn ⇒ Đó là khát vọng thu mình tuyệt đối mãnh liệt của hắn
– Ngay cả ý nghĩ hắn cũng cố giấu vào trong bao, không bao giờ hắn có ý kiến trước vấn đề to nhỏ nào
⇒ Chân dung Bê-li-cốp điển hình cho kiểu người cố thu mình vào trong cái vỏ, một thứ bao có thể ngăn cách bảo vệ hắn khỏi những ảnh hưởng bên ngoài
b. Tính cách Bê-li-cốp:
– Nhút nhát, ghê sợ cuộc sống hiện tại nhưng lại ngợi ca quá khứ, ngợi ca những gì chưa bao giờ có thực
– Chỉ thích sống với những cái rõ ràng như thông tư, chỉ thị và cảm thấy rầu rĩ trước những chuyện vi phạm khuôn phép, trái với lẽ thường ⇒cách sống giáo điều, rập khuôn như cái máy vô hồn
– Lúc nào cũng lo lắng sợ hãi (điệp khúc nhỡ lại xảy ra chuyện gì cho thấy hắn luôn tự suy diễn, tự tạo nỗi sợ cho mình)
– Tính cách kì quái của hắn còn thể hiện qua sinh hoạt và đời sống tình cảm
– Một con người hèn nhát, cô độc giáo điều, luôn thu mình trong vỏ bọc lại cảm thấy hài lòng thỏa mãn với lối sống cổ hủ của mình. Anh ta tự nguyện, tự giác tuân thủ lối sống đó, chẳng cảm nhận được thái độ ghê sợ, khinh ghét của mọi người với mình
⇒ Bê-li-cốp tự chìm đắm trong quá khứ, thu mình một cách cô độc, tự làm khổ mình và mọi người xung quanh
c. Lối sống của Bê-li-cốp ảnh hưởng tới mọi người xung quanh:
– Mọi người sợ hắn sợ nói to, sợ gửi thư, sợ làm quen, sợ đọc sách, giúp đỡ người nghèo, dạy học chữ,… Hắn đã khống chế cả trường, cả mọi người xung quanh suốt 15 năm dai dẳng
– Kô-va-len-cô ghét cay ghét đắng Bê-li-cốp. Anh bị hắn chỉ trích là sống buông thả không có thể thống khi mặc áo thêu ra đường, đi ngoài phố cầm theo sách này sách nọ , lại còn cưỡi xe đạp khi chưa có chỉ thị nào cho phép. Anh đã to tiếng với hắn, đẩy hắn ngã xuống cầu thang
– Ngay khi hắn chết rồi lối sống đó vẫn còn dai dẳng bởi hắn đại diện cho một kiểu người điển hình đang tồn tại trong xã hôi lúc ấy
– Thái độ thận trọng, đa nghi khiến hắn luôn xét nét hành vi của mọi người.
2. Ý nghĩa xã hội của nhân vật điển hình Bê-li-cốp:
– Chân dung tinh thần của nhân vật này có tính chất khái quát, tiêu biểu cho lối sống ích kỉ thu mình vào trong bao của một bộ phận trí thức đương thời
– Tác giả phê phán mạnh mẽ kiểu người trong bao, lối sống trong bao bởi nó là hiện tượng tiêu cực ngăn cản bước tiến của xã hội. Thông điệp mà tác giả muốn gửi tới mọi người là hãy thay đổi cuộc sống cũ kĩ, hãy sống cho ra sống
– Tác giả ngầm khẳng định kiểu người trong bao ấy thì sống cũng như chết. Chỉ có cuộc cách mạng thực sự tiến bộ mới xóa hết được lối sống ích kỉ ấy.
3. Cái chết của Bê – li – cốp.
* Nguyên nhân cái chết của Bê – li – cốp:
– Bê-li-cốp bị đẩy ngã xuống cầu tháng, Va-ren-ca nhìn thấy, cười phá lên: Bê-li-cốp thấy mình biến thành trò cười của thiên hạ, trước tiếng cười của Va-ren-ca
Hắn chết và hắn được nằm trong quan tài: cái bao bền vững nhất, đó là khát vọng mãnh liệt, kì dị của Bê-li-cốp
– Bê-li-cốp còn sống mọi người sợ hãi, căm ghét, bị ám ảnh.
* Thái độ, tình cảm của mọi người:
– Khi Bê-li- cốp chết mọi người thấy thoải mái, nhẹ nhàng nhưng chưa bao lâu thì cuộc sống lại diễn ra như cũ: nặng nề, mệt nhọc, vô vị, tù túng
– Muốn nói tới tác động dai dẳng, nặng nề, kiểu người Bê-li-cốp ám ảnh, đầu độc bầu không khí trong sạch, kìm hãm sự tiến bộ của xã hội nước Nga
⇒ Nhà văn thức tỉnh mọi người không thể sống như thế mãi.
4. Ý nghĩa biểu tượng “cái bao”
Hình ảnh cái bao là một trong những sáng tạo độc đáo của tác giả. Nó có thể bao hàm và gợi ra cho người đọc những ý nghĩa sau:
– Nghĩa đen (nghĩa gốc): Vật dùng để bao, gói, đựng đồ vật, hàng hoá,.. hình túi, hình hộp,…
– Nghĩa bóng (nghĩa chuyển): Lối sống và tính cách của Bê-li-cốp.
– Nghĩa tượng trưng: Kiểu người trong bao, lối sống trong bao – một kiểu người, một lối sống không chỉ đã và đang tồn tại ở nước Nga cuối thế kỉ XIX đấu thế kỉ XX mà còn có ý nghĩa phổ quát hơn nhiều.
5. Nghệ thuật:
– Nhân vật trong câu chuyện đồng thời là người kể chuyện ở ngôi thứ nhất. Tác giả giữ ngôi thứ ba kể lại câu chuyện của Pu-rơ-kin làm tăng tính chân thật khách quan cho câu chuyện
– Giọng kể trầm tĩnh, bình thản, khách quan nhưng bên trong đầy trăn trở, bức xúc
– Xây dựng nhân vật vừa cụ thể vừa khái quát, tính các nhân vật kì quái mà vẫn chân thực
– Hình ảnh cái bao, câu nói lặp đi lặp lại của nhân vật: Nhỡ lại xảy ra việc gì thì sao có giá trị nghệ thuật cao
- Kết bài:
– “Người trong bao” lên án mạnh mẽ kiểu người trong bao, lối sống trong bao hèn nhát, cá nhân, ích kí, hủ lậu của một bộ phận trí thức Nga và tác hại của nó đối với hiện tại và tương lai của nước Nga.
– Truyện cũng bức thiết cảnh cáo và kêu gọi mọi người cần phải thay đổi cuộc sống, cách sống, không thể sống tầm thường, vô vị và hủ lậu như thế mãi!
– Đoạn trích “Người trong bao” của Sê-khốp nói lên sự lo lắng về cuộc sống đầy cạm bẫy khiến con người phải sống khép kín, nhưng điều ấy đã khiến con người trở nên hèn nhát.
Dàn bài tham khảo:
I. Mở bài:
– Giới thiệu đoạn trích Người trong bao của Sê-khốp.
II. Thân bài:
1. Chân dung Bê-li-cốp:
+ Ngoại hình: thu mình trong vỏ bọc, luôn tạo một thứ bao bọc, bảo vệ mình.
+ Lối sống thu mình trong bao.
+ Biểu tượng cho sự hèn nhát, quái đản.
+ Lối sống thu mình.
+ Lối sống trong bao, thu mình, hèn nhát.
2. Ảnh hưởng của Bê-li-cốp:
+ Lối sống đã đầu độc, làm ô nhiễm, khiến con người sợ hãi suốt 15 năm.
+ Mọi người sợ sệt và xa lánh.
3. Cái chết của Bê-li-cốp:
+ Bị đồng nghiệp trêu chọc, phản đối thô bạo.
+ Chứng kiến đồng nghiệp không sợ cấp trên.
+ Bị cười nhạo vì ngã.
+ Sợ ông hiệu trưởng.
III. Kết bài:
– Nêu cảm nhận của em về đoạn trích Người trong bao của Sê-khốp.
