»» Nội dung bài viết:
Phân tích lời cha nói với con trong đoạn thơ sau:
“Người đồng mình thương lắm con ơi
Cao đo nỗi buồn Xa nuôi chí lớn.
Dẫu làm sao thì cha vẫn muốn?
Sống trên đá không chê đá gập ghềnh
Sống trong thung không chê thung nghèo đói
Sống như sông như suối
Lên thác xuống ghềnh Không lo cực nhọc
Chẳng mấy ai nhỏ bé đâu con
Người đồng mình tự đục đá kê cao quê hương
Còn quê hương thì làm phong tục
Con ơi tuy thô sơ da thịt Lên đường
Không bao giờ nhỏ bé được
Nghe con”.
(Trích Nói với con – Y Phương, Ngữ văn 9, Tập hai, NXB Giáo dục, 2005, trang 72 – 73)
* Hướng dẫn làm bài:
I. Mở bài:
– Giới thiệu đôi nét về tác giả và tác phẩm:
+ Nhà thơ Y Phương là một nhà thơ đặc trưng cho người dân tộc, thơ ông là tiếng nói được phát từ sâu thẳm trái tim, vừa gần gũi, giản dị nhưng cũng chứa đựng nhiều giá trị nhân văn sâu sắc.
+ “Nói với con” là một bài thơ hay của Y Phương nói lên tình cảm thiêng liêng giữa cha và con.
+ Trích dẫn đoạn thơ:
II. Thân bài:
1. Phẩm chất tốt đẹp, đáng quý của người đồng mình.
– Người cha nói với con về sức sống mãnh liệt, bền bỉ về truyền thống cao đẹp của quê hương:
+ Người đồng mình: cha mẹ, đồng bào, người cùng quê hương.
+ Khẳng định phẩm chất của người đồng mình, phẩm chất của người đồng mình thể hiện qua lời nói mộc mạc, giản dị, gợi nhiều yêu thương, gần gũi.
– Phẩm chất cao đẹp, mạnh mẽ của người đồng mình:
+ Sống trên đá không chê đá gập ghềnh.
+ Sống trong thung không chê thung nghèo đói.
+ Sống như sông như suối.
+ Lên thác xuống ghềnh không lo cực nhọc.
+ Cuộc sống lạc quan, tràn đầy niềm vui.
+ Niềm tin thủy chung với nơi chôn rau cắt rốn.
→ Với những điệp từ, điệp ngữ, cách so sánh cụ thể kết hợp với nhiều kiểu câu dài ngắn khác nhau, lời tâm tình người cha góp phần khẳng định lối sống mạnh mẽ, khoáng đạt gắn bó tha thiết với quê hương.
2. Mong muốn của người cha về đứa con.
– Mong con sống nghĩa tình, thủy chung với quê hương.
+ Biết chấp nhận khó khăn và vượt qua khó khăn bằng ý chí, nghị lực và niềm tin của bản thân.
+ Người đồng mình tuy “thô sơ da thịt” nhưng đều tự lực, tự cường “tự đục đá kê cao quê hương”, duy trì truyền thống với tập quán của người đồng mình.
→ Người cha mong con vững vàng, tự hào vào truyền thống của quê hươn Lấy những điều tốt đẹp, bình dị làm hành trang vững bước trên đường đời.
3. Nghệ thuật biểu hiện:
– Thể thơ tự do mạch cảm xúc tự nhiên, cách nói giàu hình ảnh, mộc mạc, giàu chất thơ, cụ thể và giàu sức khái quát.
– Giọng điệu tha thiết, trìu mến, bay bổng nhẹ nhàng, khúc triết, rành rọt.. tạo ra sự cộng hưởng hài hòa.
– Ngôn từ bình dị, mộc mạc như lời nói thường ngày.
III. Kết bài:
– Bài thơ là lời tâm tình của người cha nói với con cũng chính là lời nói chân thành, mộc mạc của tác giả.
