PHÂN TÍCH NHÂN VẬT NĂM ÔNG THẦY BÓI TRONG TRUYỆN THẦY BÓI XEM VOI
I. Mở bài:
– Giới thiệu truyện Thầy bói xem voi và năm ông thầy bói: Qua việc xem voi và đưa ra những nhận định về voi của năm ông thầy bói trong truyện ngụ ngôn Thầy bói xem voi để lại cho chúng ta nhiều bài học sâu sắc.
– Ý kiến của người viết: Năm ông thầy bói là người có cái nhìn phiến diện, phán đoán chủ quan, kết luận vội vã, tính tình nóng nảy, cố chấp, không chịu lắng nghe người khác, thiếu tinh thần hợp tác, thấu hiểu lẫn nhau.
II. Thân bài:
1. Tóm tắt: Trong một buổi ế hàng, năm ông thầy bói rủ nhau đi xem voi. Mỗi ông sờ vào một bộ phận và đưa ra phán đoán về hình thù của con voi. Ai cũng khăng khăng cho ý kiến của mình là đúng, không ai chịu ai, cuối cùng các ông lao vào đánh nhau đến toác đầu, chảy máu.
2. Phân tích đặc điểm nhân vật năm ông thầy bói.
a. Ý kiến 1: Năm ông thầy bói là người có cái nhìn phiến diện, lại phán đoán chủ quan, kết luận vội vàng.
– Lí lẽ và bằng chứng:
+ Con voi không có gì xa lạ trong cuộc sống nhưng đối với năm ông thầy bói bị mù, con voi là một con vật khá lạ lẫm. Sự tò mò thôi thúc năm ông bàn với nhau đi xem con voi có hình thù thế nào. Thật may cho các ông, vừa lúc có người dẫn voi đi ngang.
+ Khi tiếp cận được con voi, mỗi ông sờ lấy một bộ phận của nó. Vì thế, mỗi ông cũng đưa ra cách đánh giá về hình thù của con voi hoàn toàn khác nhau: Ông sờ vòi bảo con voi sun sun như con đỉa; ông sờ ngà bảo con voi chần chẫn như cái đòn càn; ông sờ tai bảo con voi như cái quạt thóc; ông sờ chân nói con voi như cái cột đình; ông sờ đuôi lại bảo con voi tun tủn như các chổi sể cùn.
→ Nhận xét: Đây là một cách tiếp cận cục bộ, phiến diện, từ đó có cách đánh giá chủ quan, nóng vội, chỉ đi vào một khía cạnh, không đúng bản chất của con voi.
b. Ý kiến 2: Cả năm ông đều có tính tình nóng nảy, cố chấp, không chịu lắng nghe người khác, thiếu tinh thần hợp tác, thấu hiểu lẫn nhau.
– Lí lẽ và bằng chứng:
+ Nếu chỉ dừng lại ở việc mỗi ông một ý kiến thì câu chuyện không có gì đáng chú ý. Điều tạo nên sức hấp dẫn và gây cấn ở câu chuyện là cách các ông ứng xử khi bất đồng ý kiến và xảy ra mẫu thuẫn.
+ Thay vì ngồi lại với nhau, cùng nhau thảo luận, tiếp thu lẫn nhau để hình dung về hình thù của con voi một cách toàn diện, đầy đủ, chính xác nhất nhất, năm ông thầy bói lại công kích lẫn nhau. Mỗi ông đều khăng khăng nhận định của mình là đúng và phủ nhận ý kiến của những người còn lại. Cuộc cãi vã nổ ra đưa mâu thuẫn càng lên cao.
+ Và khi mâu thuẫn lên đến đỉnh điểm, năm ông đã lao vào đánh nhau đến toát đầu chảy máu. Đó là kết cục tất yếu.
→ Nhận xét: Cả năm ông thầy bói không những mù ở đôi mắt mà còn “mù” ở cả tâm hồn. Là “thầy” của thiên hạ nhưng năm ông lại có cách ứng xử hồ đồ, thiếu văn hóa, gây ra sự náo động, om sòm, khiến cho người ta chê cười.
c. Bài học:
– Cần có cái nhìn toàn diện về sự việc và cuộc sống, không phán đoán và kết luận chủ quan, vội vã, biết hợp tác với nhau để cùng giải quyết mâu thuẫn.
– Cần biết lắng nghe ý kiến của người nhưng cần phải chọn lọc, phân biệt đúng – sai.
– Luôn ứng xử văn minh, lịch sự, ôn hoà, biết lắng nghe và nhường nhịn lẫn nhau, đề cao lòng tự trọng và tình nghĩa trong cuộc sống.
d. Liên hệ bản thân:
– Là học sinh, chúng ta cần phải biết lắng nghe ý kiến của bạn bè và những người xung quanh.
– Phải có cái nhìn toàn diện về các sự việc và cuộc sống, không vội vã kết luận về một vấn nào đó mà mình chưa rõ. Luôn ứng xử hài hòa, hợp tác với người khác cùng nhau giải quyết mâu thuẫn công việc.
– Cần hợp tác với bạn bè, xây dựng tinh thần đoàn kết, thân ái trong lớp học, trường học.
III. Kết luận:
– Khẳng định ý kiến: Như vậy, năm ông thầy bói chỉ vì bất đồng ý kiến mà đã xảy ra xô xát dẫn đến bất hòa và tổn thương thân thể. Đó cũng là bài học sâu sắc cho mỗi chúng ta.
– Cảm nghĩ: Năm ông thầy bói vừa đáng trách vừa đáng thương. Đáng trách ở chỗ tính cách bốc đồng, nóng nảy, không biết xử lí mâu thuẫn một cách hài hòa, khéo léo. Đáng thương ở chỗ chỉ vì tò mò muốn biết hình thù con voi nó trong thế nào thôi mà đã để dẫn đến mâu thuẫn, bất hòa sâu sắc đến như vậy. Kết cục của câu chuyện đã để lại cho chúng ta những bài học sâu sắc và quý giá về cách nhìn nhận, đánh giá sự vật, hiện tượng và cách ứng xử trong cuộc sống.
