LỐI SỐNG ĐƠN GIẢN – XU THẾ CỦA THỂ KỈ XXI
(Chương Thâu)
Vài năm lại đây, ở phương Tây xuất hiện một trào lưu sống mới gọi là sống đơn giản: Mọi người tự nguyện đơn giản hóa cuộc sống của mình. Đây là một lối sống mang đến nhiều ích lợi, đang dần trở thành xu thế của thế kỉ XXI.
Như thế nào gọi là sống đơn giản? Theo quan niệm của những người đề xướng ra trào lưu này, sống đơn giản không đồng nghĩa với sống khổ hạnh và nghèo đói, mà là cuộc sống được lựa chọn sau một quá trình nghiên cứu kĩ lưỡng: một cuộc sống hòa đồng với thiên nhiên, tìm kiếm sự cân bằng; một cuộc sống hồn nhiên, vô tư, không lo lắng… Sống đơn giản chính là tự lắng nghe tiếng nói của lòng mình, xem rõ điều mình thật sự cần là gì; là sống một cuộc sống thực sự của bản thân chứ không phải bắt chước theo lối sống của người khác hoặc sống theo yêu cầu của người khác.
Trước hết, sống đơn giản sẽ giúp chúng ta biết kiềm chế lòng tham, cân nhắc kĩ lưỡng các nhu cầu của bản thân để có được cuộc sống hài hoà, giàu ý nghĩa. Nếu như bạn muốn mua một căn nhà, bạn cần phải nghĩ đến cái lợi, cái hại của nó, có lợi ắt cũng sẽ có hại, cái được và mất luôn đi liền với nhau. Một căn nhà rộng rãi, đẹp đẽ tất sẽ đem đến sự thoải mái dễ chịu cho người ở, nhưng để có tiền chi trả cho nó, bạn buộc phải làm việc cật lực và có thể còn phải từ bỏ một số thứ khác trong cuộc sống của bạn nữa. Sau khi mua vài tháng hoặc vài năm, có thể sẽ có lúc bạn nghĩ rằng: không hiểu vì sao bạn sống một cuộc sống khổ sở, vất vả, một cuộc sống hết sức đơn điệu, nhàm chán chỉ để có tiền trả cho một căn nhà như thế này nhỉ? Muốn có được cuộc sống thoải mái, sung sướng là một nhu cầu hoàn toàn chính đáng của con người. Nhưng chúng ta lại thường không biết dừng lại đúng lúc vì lòng tham của con người là vô đáy. Điều này sẽ mang đến nhiều hậu quả khôn lường. Do đó, việc hướng đến một lối sống đơn giản là rất cần thiết để ta thoát khỏi “cạm bẫy vật chất”, hướng đến làm giàu cho đời sống tinh thần.
Dựa vào nguyên tắc của cuộc sống đơn giản, tiêu chuẩn tối thiểu của cuộc sống này là: đáp ứng đầy đủ những nhu cầu thiết yếu như ăn, mặc, ở, đi lại. Tất nhiên, để đạt được điều đó, bạn phải bỏ ra một số công sức và thời gian nhất định. Nhưng điều quan trọng ở đây là, ngoài tất cả những thứ đó, trong thời gian còn lại, việc mà bạn cần làm là biến mình thành một con người nhàn nhã và bình yên, không hao phí thời gian và công sức vào việc vô bổ. Lối sống này từ xưa đã được cha ông chúng ta rất coi trọng và đã trở thành một trong những giá trị văn hoá của người Việt. Ở thời đại nào cũng có những con người biết cách sống nhàn, nhưng không phải là lẩn tránh cuộc sống thực tế mà sống một cách có ích cho đời. Có thể kể ra ở đây rất nhiều danh nhân của đất Việt đã từng có cuộc sống như vậy: Nguyễn Trãi, Nguyễn Binh Khiêm, Hồ Chí Minh,…
Trong cuộc sống hiện đại ngày nay, con người luôn trong trạng thái phải chịu đựng áp lực quá tải do cuộc sống mang lại. Vì thế, việc xây dựng cho mình một cuộc sống đơn giản – một cuộc sống nhàn nhã theo đúng nghĩa: nhàn tâm’, làm việc có khoa học, biết dừng lại ở mức đủ, biết mình biết người, có thái độ ứng xử đúng đắn, văn hoá – là việc làm có ích cho mỗi người. Điều này không những phù hợp với xu thế văn minh của thời đại mà cũng rất phù hợp với truyền thống văn hoá của dân tộc Việt Nam chúng ta.
(Ngữ văn 8, tập 1, Chân Trời Sáng Tạo)
Soạn bài:
