Viết bài văn biểu cảm về một con người hoặc sự việc (Ngữ văn 7, Cánh Diều).
1. Định hướng.
a) Viết bài văn biểu cảm về một con người hoặc sự việc là nêu lên những tình cảm, cảm xúc, những suy nghĩ và thái độ của người viết về một người, một sự việc nào đó trong cuộc sống hoặc trong tác phẩm văn học,
b) Để viết bài văn biểu cảm về một con người hoặc sự việc, các em cần chú ý:
– Xác định đối tượng biểu cảm: Con người, sự việc em định viết bài văn biểu cảm là ai hay là gì? Đó là một con người, một sự việc trong đời sống hay trong tác phẩm văn học?
– Suy nghĩ và trả lời câu hỏi: Con người hoặc sự việc ấy gợi cho em những cảm xúc, tình cảm và những suy nghĩ, bài học gì?
– Lập dàn ý cho bài viết.
– Viết bài văn theo một dàn ý hợp lí, nêu lên những tình cảm, cảm xúc và những suy nghĩ, thái độ của mình một cách trung thực.
2. Thực hành.
Bài tập: Viết bài văn biểu cảm về một sự việc hoặc nhân vật mà em yêu thích trong đoạn trích “Bạch tuộc” đã học.
a) Chuẩn bị.
-Xem lại nội dung đọc hiểu văn bản Bạch tuộc đã học.
– Xác định nhân vật hoặc sự việc mà em định viết bài văn biểu cảm.
b) Tìm ý và lập dàn ý.
– Tìm ý cho bài viết bằng cách đặt và trả lời các câu hỏi sau:
+ Nhân vật hoặc sự việc gây cho em nhiều ấn tượng trong đoạn trích Bạch tuộc là ai, sự việc nào (giới thiệu nhân vật, tóm tắt sự việc)?
→ Nhân vật gây cho em nhiều ấn tượng trong đoạn trích Bạch tuộc là thuyền trưởng Nê-mô, đó là một con người dũng cảm và đầy tình thương yêu đồng loại.
+ Nhân vật hay sự việc ấy để lại trong em những tình cảm, cảm xúc gì (yêu thích, cảm động, sung sướng hay buồn bã,…)?
→ Nhân vật Nê-mô để lại trong em nhiều cảm xúc: ngưỡng mộ về sự gan dạ dũng cảm; cảm động vì tình thương yêu mà Nê-mô dành cho người bạn đồng hành cùng mình.
+ Nhân vật hay sự việc ấy gợi cho em những suy nghĩ, bài học gì (về những phẩm chất đáng quý, bài học làm người, kinh nghiệm sống,…)?
→ Nhân vật Nê- mô cho em nhiều bài học: khi gặp những tình huống khó khăn và thử thách nguy hiểm trong cuộc sống em cần phải bình tĩnh đối mặt và phải đồng lòng đoàn kết với mọi người để giải quyết dứt điểm từng việc một.
– Lập dàn ý cho bài viết bằng cách lựa chọn, sắp xếp các ý theo bố cục ba phần:
- Mở bài:
– Nêu tên nhân vật hoặc sự việc đặc sắc mà em muốn viết biểu cảm trong đoạn trích Bạch tuộc.
- Thân bài:
– Lần lượt nêu những cảm xúc và suy nghĩ từ khái quát đến các biểu hiện cụ thể.
Ví dụ:
+ Nêu cảm xúc và ấn tượng chung về nhân vật hoặc sự việc (ví dụ: cảm phục, ngưỡng mộ thuyền trưởng Nê-mô; cảm nghĩ về Giáo sư A-rônnác, nhân vật xưng “tôi” trong truyện hoặc cảm xúc về trận chiến với bạch tuộc).
+ Nêu các biểu hiện cụ thể của tình cảm, cảm xúc, suy nghĩ về con người hoặc sự việc, chẳng hạn:
• Theo em, thuyền trưởng Nê-mô là người dũng cảm và vị tha (kể lại một số chi tiết, hành động, ngôn ngữ, cử chỉ, suy nghĩ,… của vị thuyền trưởng); hoặc sự việc chiến đấu với đàn bạch tuộc khổng lồ là một cuộc chiến đấu căng thẳng, nguy hiểm và dữ dội (kể tóm tắt lại trận chiến với bạch tuộc)
• Em cảm phục, ngưỡng mộ vị thuyền trưởng có lòng dũng cảm và luôn vì người khác, hoặc trận chiến với bạch tuộc đã để lại trong em những ấn tượng và cảm xúc tự hào về sức mạnh của con người trước biển cả.
+ Rút ra bài học từ nhân vật hoặc sự việc vừa nêu.
- Kết bài:
– Khẳng định lại ấn tượng, cảm xúc, suy nghĩ của em về con người hoặc sự việc được nói đến trong bài văn.
c) Viết: Dựa vào dàn ý đã làm, em hãy viết bài văn biểu cảm về một nhân vật hoặc sự việc trong đoạn trích Bạch tuộc đã học.
d) Kiểm tra và chỉnh sửa.
Bài viết tham khảo:
Trong văn bản Bạch tuộc, nhân vật em ấn tượng nhất là Nê-mô, đó là một con người gan dạ, dũng cảm nhưng cũng hết sức gần gũi và yêu thương mọi người.
Nê-mô là một thuyền trưởng cao lớn đã du hành rất nhiều ngày dưới biển với các bạn của mình. Trong trận giáp chiến với quái vật khổng lồ lần này, khi chúng tấn công, anh cầm chiếc rìu trên tay lao tới bổ phập phập vào mép tàu –nơi cánh tay thủy quái đang bám vào. Mỗi nhát phập là một cánh tay tuột ra khỏi mép tàu và lặn dần xuống biển. Khi đồng đội bị một cánh tay thủy quái quấn chặt, Nê- mô liên tiếp xông tới chặt đứt vòi bạch tuộc để giải cứu cho đồng đội của mình nhưng đã bị chúng tấn công bằng loại “mực” đen. Qua đây người đọc có thể hình dung được sức mạnh phi thường của anh hùng biển cả Nê-mô: mạnh mẽ, quyết đoán trong hành động.
Không chỉ có vậy Nê- mô còn là người có tình thương yêu đồng, lo lắng, xót thương cho đồng loại. Khi cuộc giải cứu thất bại, Nê-mô mình nhuốm đầy máu, mặt rầu rĩ đứng dựa bên chiếc đèn pha mà ứa lệ. Giọt lệ rơi trên má người anh hùng biển khơi cho thấy sự đau đớn, thương xót từ sâu trong lòng anh.
Em rất cảm phục và ngưỡng mộ vị thuyền trưởng Nê mô bởi anh không chỉ có lòng dũng cảm, luôn vì người khác mà ở anh còn thể hiện sức mạnh của con người trước biển cả.
Qua nhân vật Nê-mô em rút ra được bài học cho mình là khi gặp những tình huống khó khăn và thử thách nguy hiểm trong cuộc sống em cần phải bình tĩnh đối mặt và phải đồng lòng đoàn kết với mọi người để giải quyết dứt điểm từng việc một.
