* Nội dung chính: Một con mèo nằm ngủ trên ngục tôi của Anh Ngọc thể hiện những tình cảm, cảm xúc của tác giả về những giây phút bình yên khi có sự xuất hiện của chú mèo nằm ngủ trên ngực mình. Qua đó thể hiện tình yêu thương động vật sâu sắc của tác giả.
Đọc hiểu văn bản:
MỘT CON MÈO NẰM NGỦ TRÊN NGỰC TÔI
(Anh Ngọc)
I. Chuẩn bị đọc.
Hãy chia sẻ với các bạn trong lớp tình cảm của em đối với một con thú cưng hoặc một con vật nào đó (trong sách, phim) mà em yêu quý.
Trả lời:
Trong số tất cả các loài vật, em thấy con vật nào cũng đáng yêu và em đều rất thích. Nhưng có lẽ tình cảm em dành cho chú mèo Miu nhà em vẫn luôn là đặc biệt nhất. Em coi Miu như một người bạn, người thân trong gia đình. Em luôn chăm sóc và cho Miu ăn cẩn thận. Em rất yêu quý Miu.
II. Trải nghiệm cùng văn bản 1.
Câu 1. Em hình dung thế nào về hình ảnh “một con mèo nằm ngủ trên ngực tôi”?
Trả lời:
– Theo hình dung của em thì hình ảnh “một con mèo nằm ngủ trên ngực tôi” là có một chú mèo đang say giấc nồng trên lồng ngực của nhân vật “tôi”.
– Đó là một hình ảnh ấm áp và đầy yêu thương. Chú mèo nhỏ nằm trên ngực nhẹ nhàng mơ giấc mơ bình yên.
III. Trải nghiệm cùng văn bản 2.
Câu 2. Theo em, nhân vật “tôi” ca hát về điều gì?
Trả lời:
– Theo em, nhân vật “tôi” đang hát những lời ru mềm mại, đầy ắp yêu thương để cho chú mèo yên giấc ngủ.
IV. Suy ngẫm và phản hồi.
Câu 1. Liệt kê những từ ngữ, hình ảnh miêu tả “con mèo nằm ngủ trên ngực tôi” trong khổ thơ thứ hai. Em có cảm nhận gì về hình ảnh đó?
Trả lời:
– Những từ ngữ miêu tả “con mèo nằm ngủ trên ngực tôi” trong khổ thơ thứ hai: trong veo, nhọn hoắt, nỗi kinh hoàng, móng vuốt.
– Những hình ảnh miêu tả “con mèo nằm ngủ trên ngực tôi” trong khổ thơ thứ hai: con mèo nằm ngủ trên ngực tôi; đôi mắt biếc trong veo, hàm răng nhọn hoắt, móng vuốt khép lại; ngủ như đứa trẻ giữa vòng tay ấp ủ…
– Nhận xét: Những hình ảnh trên để miêu tả về đặc điểm, bộ phận của chú mèo. Cho ta thấy vẻ đẹp và sức mạnh của chú mèo khi còn thức giấc khiến bầy chuột nhắt phải kinh hoàng, khiếp sợ.
Câu 2. Nhân vật “tôi” đã có những cảm nhận thế nào khi để cho một chú mèo ngủ yên trên ngực mình?
Trả lời:
– Những câu thơ bộc lộ trực tiếp cảm nhận của nhân vật tôi như:
+ Tôi nằm nghe nhịp nhàng thánh thót. Trái tim tôi hào nhịp trái tim mèo.
+ Trái tim tôi một phút bỗng mềm đi. Một nỗi gì lâng lâng như hạnh phúc.
+ Tôi nằm nghe trái tim mình ca hát. Trên ngực tôi nằm ngủ một con mèo.
→ Cảm nhận của nhân vật “tôi” khi cho một chú mèo ngủ yên trên ngực mình: Nhân vật tôi cảm thấy hạnh phúc, vui vẻ, tràn ngập tình yêu thương, muốn đùm bọc, chở che cho chú mèo bé nhỏ.
Câu 3. Xác định các biện pháp tu từ, cách ngắt nhịp và tác dụng của chúng trong khổ thơ sau.
Ngủ đi, ngủ đi đôi tai vểnh ngây thơ.
Ngủ đi, ngủ đi cái đuôi dài bướng bỉnh.
Ngủ đi, ngủ đi con hổ con kiêu hãnh.
Hàng ria mép ngang tàng, đôi mắt biếc trong veo…
Trả lời:
– Các biện pháp tu từ:
+ Điệp ngữ: “Ngủ đi” điệp lại 6 lần.
→ Tạo nhịp điệu cho đoạn văn, nhấn mạnh lời âu yếm, yêu thương của tác giả dành cho con mèo.
+ Hoán dụ: “Đôi tai vểnh ngây thơ”, “Cái đuôi dài bướng bỉnh”, “con hổ con kiêu hãnh”, “Hàng ria mép ngang tàng”, “đôi mắt biếc trong veo”.
– Cách ngắt nhịp:
+ Dòng thơ 1, 2, 3 ngắt nhịp: 2/2/3/2.
+ Dòng thơ 4 ngắt nhịp: 3/2/3/2 hoặc 5/5.
→ Tác dụng: Các biện pháp tu từ và cách ngắt nhịp đã diễn tả sinh động vẻ đẹp hình thể và sâu sắc cho người đọc; cách ngắt nhịp chậm rãi khiến cho cảm xúc của nhân vật tôi trở nên nhẹ nhàng, sâu lắng).
Câu 4. Xác định những dòng thơ có sử dụng các từ ngữ “trên ngực tôi”, “trái tim” và nhận xét về cách tác giả sử dụng các từ ngữ ấy trong bài thơ.
Trả lời:
– Những dòng thơ có sử dụng các từ ngữ “trên ngực tôi”, “trái tim”:
+ Một con mèo nằm ngủ trên ngực tôi.
+ Dưới con mèo trái tim tôi đang đập.
+ Trái tim tôi hòa nhịp trái tim mèo.
+ Trên ngực tôi một con mèo nằm ngủ.
+ Trái tim tôi trong một phủ bỗng mềm đi.
+ Tôi nằm nghe trái tim mình ca hát.
+ Trên ngực tôi nằm ngủ một con mèo.
– Nhận xét: Tác giả dùng từ “trên ngực tôi” và “trái tim” một cách linh hoạt, dày đặc, điệp đi điệp lại nhiều lần. Nhấn mạnh hình ảnh con mèo nằm ngủ trên ngực tôi và trái tim nhân vật đang thổn thức, bồi hồi.
Câu 5. Qua văn bản trên, tác giả muốn gửi đến chúng ta thông điệp gì? Thông điệp ấy gợi cho em suy nghĩ gì?
– Qua văn bản trên, tác giả muốn gửi đến thông điệp: Hãy yêu thương các loài động vật bằng cả trái tim mình; hạnh phúc đến từ việc được yêu thương, che chở, đùm bọc người khác, kể cả loài vật bé nhỏ; hãy lắng nghe trái tim mình, để cho trái tim rung động trước những tình cảm nhân ái ấy.
– Thông điệp gợi cho em tình cảm cao đẹp với muôn loài, dạy cho em cách sống đầy tình thương với con vật, tình yêu thương mang lại cho con người những cảm xúc đẹp, con người trở nên “người” hơn khi biết chở che, đùm bọc cho loài vật.
Câu 6. Hãy thể hiện tình cảm của em đối với thiên nhiên, loài vật theo cách mà em thấy phù hợp nhất: Vẽ tranh, làm thơ, viết nhật ký, sưu tầm những bức ảnh, bản nhạc, … liên quan.
Trả lời:
Em rất thích con mèo mướp nhà em. Nó to bằng cái phích nhỡ. Lông màu tro có những vằn đen, trông chẳng khác gì một chú ngựa vằn thu nhỏ cả. Cái mũi ngắn nhưng lúc nào cũng ươn ướt. Em rất thích ôm nó vào lòng để cái mũi nhỏ đó lại rụi rụi vào lòng bàn tay em. Trông mướp lúc đó chẳng khác gì một đứa em đang làm nũng cả. Mướp có cái đầu tròn, nhỏ và đôi tai như hai chiếc lá quất non luôn vểnh lên nghe ngóng. Mắt nó xanh và tròn xoe như hai hòn bi ve. Dáng đi uyển chuyển, nhẹ nhàng vì dưới chân có một lớp đệm thịt dày. Sáng sáng, chú mèo mướp nhà em lại chạy tung tăng trên sân gạch. Có lúc nó quay tròn, đùa với cái bóng của mình. Đùa chán, nó nhảy tót lên bức tường đầu nhà nằm duỗi dài sưởi nắng. Mướp rất giỏi bắt chuột. Có nhiều hôm nó bắt được tới hai, ba con chuột, ăn no kềnh, bỏ cả cơm. Mướp đã trở thành người bạn thân thiết nhất của em. Em sẽ cố gắng chăm sóc mướp thật tốt để nó luôn khỏe mạnh.
