Thực hành đọc:
Nàng Ờm nhắn nhủ
(trích Nàng Ờm, chàng Bồng Hương – Truyện thơ dân tộc Mường)
* Nội dung chính: Đoạn trích Nàng Ờm nhắn nhủ kể về chuyện tình yêu của Nàng Ờm và chàng Bồng Hương, văn bản gửi gắm tới thông điệp mong các đôi lứa được sum vầy, hạnh phúc, không phải chịu số phận bất hạnh như họ.
1. Tóm tắt nội dung văn bản.
Nàng Ờm nhắn nhủ là về câu chuyện tình yêu đầy bi kịch của Nàng Ờm và chàng Bồng Hương. Hai người đã phải trải qua nhiều khó khăn và thử thách để đến với nhau, bất chấp sự phản đối của gia đình và xã hội. Nàng Ờm và chàng Bồng Hương đã để lại dấu ấn sâu sắc trong văn hóa dân gian và được người Mường đón nhận, lưu truyền câu chuyện tình cảm đầy cảm động của hai người cho con cháu đời sau. Nàng Ờm hy vọng rằng câu chuyện của mình sẽ giúp cho những người khác tránh được số phận bất hạnh và rút ra bài học cho mình. Tuy nhiên, cuối cùng, cả hai đã phải trả giá đắt cho tình yêu của mình khi Nàng Ờm quyết định kết thúc cuộc đời mình bằng nắm lá ngón và chàng Bồng Hương cũng đã chết vì đau buồn. Tuy nhiên, tình yêu của hai người đã được hưởng thụ hạnh phúc trọn vẹn tại chốn mường Ma. Bài học từ câu chuyện của Nàng Ờm và chàng Bồng Hương là tình yêu là sự hy sinh và trung thành, không phải chỉ là sự ngọt ngào và đơn giản.
2. Xác định người kể chuyện trong văn bản và ý nghĩa của việc triển khai câu chuyện theo lời kể của nhân vật này.
– Người kể chuyện: Nàng Ờm – nhân vật chính.
– Ý nghĩa: Các tình tiết, diễn biến được kể theo lối sinh động, hấp dẫn hơn, giúp người đọc hiểu được tường tận câu chuyện và thông điệp mà nhân vật muốn gửi gắm.
3. Tìm hiểu khát vọng tình yêu tự do, ước mong hạnh phúc và cách ứng xử nhân văn của người từng chịu cuộc đời đau khổ được thể hiện qua văn bản.
– Trên cõi trần gian, nàng Ờm và chàng Bồng Hương chẳng đến được với nhau, nên họ đã quyết định cùng về chốn mường Ma để hưởng hạnh phúc trọn vẹn. Cái chết đã giải thoát cho nàng, sang thế giới bên kia, có cuộc sống tự do, hạnh phúc với người mình yêu. Đó là một sự giải thoát một kết quả cao nhất của một tình yêu bị cấm đoán.
– Nhưng nàng không hề oán trách cha mẹ, khi cha mẹ muốn đưa nàng về nhưng hồn vía nàng đã từ chối, xin ở lại núi Làn Ai. Qua đó, nàng muốn những người còn sống “Rút ra bài học” và “Không phải chịu số phận bất hạnh” như Ờm và Bồng Hương.
4. Liên hệ với văn bản Lời tiễn dặn để rút ra những nhận định phù hợp, cần thiết về hướng tiếp cận các truyện thơ của một số cộng đồng dân tộc thiểu số ở Việt Nam.
Hướng tiếp cận các truyện thơ của một số cộng đồng dân tộc thiểu số ở Việt Nam:
– Chủ đề: Tình yêu đôi lứa
– Cốt truyện: Diễn ra theo một trình tự nhất định: từ yêu nhau thắm thiết đến bị bố mẹ ngăn cản, trải qua muôn vàn khó khăn thử thách và cuối cùng quay về bên nhau.
– Hình thức: Số từ trong một dòng, số câu trong một khổ, cách gieo vần, nhịp điệu đều tự do, phóng khoáng không theo bất cứ một quy luật nào.
Tóm tắt tác phẩm “Nàng Ờm nhắn nhủ”.
Văn bản kể về cuộc tình đầy bi thảm giữa Nàng Ờm và chàng Bồng Hương. Ờm sinh ra trong một gia đình giàu giàu có, cha là người lắm quyền thế, mẹ là người nghiêm khắc. Từ bé, nàng và em gái đã lớn lên trong khuôn phép chặt chẽ của gia đình. Còn chàng Bồng Hương thì ngược lại hoàn toàn, nhà chàng nghèo, chẳng có điều kiện. Tuy gia thế là vậy nhưng hai người con người và hai trái tim chân thành, họ yêu nhau và đến với nhau bằng sự chân thật, chỉ mong sao có được hạnh phúc đơn giản, trọn vẹn. Bị bố mẹ ngăn cản cấm đoán, Ờm đã cùng chàng Bồng Hương chạy lên núi Làn Ai ở. Chàng Bồng Hương rất chu đáo, tận tình chăm sóc, và ngỏ lời muốn cùng Ờm chạy đến mường khác sinh sống. Nhưng sợ dân làng dèm pha, nên nàng Ờm đã ăn lá ngón để “giữ trọn lời thề về bên ma”. Quá xót xa trước sự mất mát ấy, ngay sau đó Bồng Hương cũng đã ăn lá ngón để tự vẫn. Trên cõi trần gian tàn nhẫn và hà khác quá, tình cảm của họ không được chấp nhận bởi vậy mà hai người đã cùng với nhau về chốn mường Ma cùng xây tổ ấm, hưởng một hạnh phúc thật trọn vẹn. Và mỗi đêm trăng sáng, nàng Ờm lại hiện về nơi đây để mà kể cho đời sau nghe về câu chuyện tình cũng như cuộc sống hạnh phúc của hai người khi đã không còn vướng bận chuyện trần thế, chuyện oan trái của cuộc đời.
