* Nội dung chính: Bài thơ mượn hình ảnh cây cau quen thuộc để khắc họa mẹ. Qua đó, bài thơ thể hiện sự vất vả của cuộc đời mẹ, tình yêu thương chân thành của con dành cho mẹ và sự đau đớn, buồn tủi khi quỹ thời gian của mẹ không còn nhiều, dường như ngày con xa mẹ đang đến gần.
Đọc hiểu văn bản:
Mẹ
(Đỗ Trung Lai)
Câu 1. So sánh vần và nhịp trong bài Mẹ với bài Đợi mẹ và Một con mèo nằm ngủ trên ngực tôi. Phân tích tác dụng của những cách gieo vần và ngắt nhịp khác nhau trong ba bài thơ.
Trả lời:
| Bài thơ | Vần, nhịp | Tác dụng |
| Mẹ | – Vần cách. – Nhịp 2/2 | – Giúp tăng tính gợi hình, biểu cảm. Dễ thuộc, dễ nhớ. |
| Đợi mẹ | – Vần lưng. – Nhịp 3/3, 2/3, 3/2 | – Tăng sức gợi hình và gợi cảm cho sự diễn đạt. – Nhịp điệu linh hoạt nhằm giàu sức gợi, giản dị và đầy tự nhiên. |
| Một con mèo đang nằm ngủ trên ngực tô | – Vần cách. – Nhịp 3/5, 4/5, 3/4 | – Nhịp điệu linh hoạt khi thôi thúc, lúc nhẹ nhàng, tăng sức biểu đạt mạnh mẽ về tình cảm. – Nhấn mạnh lời hát ru. |
Câu 2. Em có nhận xét gì về cách thể hiện tình cảm, cảm xúc của người con với mẹ trong bài thơ này? Phân tích một số từ ngữ, hình ảnh, biện pháp tu từ để làm rõ ý kiến của em.
Trả lời:
– Cách thể hiện tình cảm, cảm xúc của người con với mẹ trong bài thơ: thể hiện tình cảm một cách trực tiếp, sự tiếc nuối, thương xót đối với mẹ, sự yêu thương, kính trọng đối với mẹ.
– Biện pháp tu từ so sánh mẹ với cau để thấy được sự vất vả, hy sinh, tần tảo của mẹ. Qua đó thể hiện sự thương xót, trân trọng mẹ.
+ Hình ảnh “Con nâng trên tay” thể hiện sự yêu thương, nâng niu, gìn giữ, coi trọng.
+ “Không cầm được lệ” nhà thơ xót xa, tiếc nuối về sự già đi nhanh chóng của mẹ.
Câu 3. Chủ đề bài thơ là gì?
Trả lời:
– Chủ đề bài thơ là: Tình mẫu tử cao quý.
Câu 4. Theo em, nhà thơ muốn gửi gắm thông điệp gì qua bài thơ? Thông điệp ấy có ý nghĩa như thế nào đối với em?
Trả lời:
– Thông điệp: Mượn hình ảnh cau để thể hiện sự yêu thương, trân quý mẹ lại càng xót xa, ngậm ngùi khi tuổi già ập đến với mẹ, trách giận thời gian trôi quá nhanh. Chính vì vậy mỗi chúng ta cần trân trọng từng giây phút bên cạnh mẹ của mình, yêu thương mẹ hết lòng mình.
– Thông điệp đó đã nhắc nhở em rằng phải cố gắng học hành chăm chỉ, trở thành người con ngoan, thấu hiểu, quan tâm, dành nhiều thời gian cho mẹ hơn.
