»» Nội dung bài viết:
Đọc hiểu văn bản:
Bạn đã biết gì về sóng thần?
* Nội dung chính: Văn bản giới thiệu những thông tin cơ bản về sóng thần (định nghĩa, cơ chế hình thành, nguyên nhân và dấu hiệu nhận biết sóng thần) đồng thời nêu ra một số thảm họa sóng thần lớn đã xuất hiện trong lịch sử nhân loại.
I. Chuẩn bị đọc.
Em hãy nêu những hiểu biết của mình về sóng thần. Trong tình huống nếu chẳng may gặp sóng thần, chúng ta cần phải làm gì để bảo vệ mình và hỗ trợ những người xung quanh?
Trả lời:
1. Sóng thần là:
– Sóng thần (tsunami) là một loạt các đợt sóng tạo nên khi một thể tích lớn của nước đại dương bị chuyển dịch chớp nhoáng trên một quy mô lớn.
– Những dấu hiệu sau đây thường báo trước một cơn sóng thần: Cảm thấy động đất. Nếu cảm thấy nền đất rung lắc mạnh đến mức không còn đứng vững được, thì nhiều khả năng sẽ xảy ra một trận sóng thần; Các bong bóng chứa khí gas nổi lên mặt nước làm ta có cảm giác như nước đang bị sôi.
2. Trong tình huống nếu chẳng may gặp sóng thần, để bảo vệ mình và hỗ trợ những người xung quanh, chúng ta cần phải:
– Bản thân mỗi người nên tự học bơi và vận động gia đình cùng học bơi. Bên cạnh đó, chuẩn bị sẵn các dụng cụ cứu hộ như là phao cứu sinh hoặc áo phao và cất giữ ở những nơi dễ dàng tiếp cận.
– Chạy đến một khu vực cao và an toàn ngay lập tức (vùng đất cao trên 15 m, cách bờ biển ít nhất 1 km). Đừng cố gắng để cất giữ bất kỳ đồ đạc trong nhà của bạn. Nếu bạn không thể chạy trốn đến một nơi an toàn hãy leo lên một cây to khỏe gần đó hoặc chạy lên đỉnh của một tòa nhà. Ở khu vực an toàn trong vài giờ bởi vì con sóng thần cao hơn có thể đến. Không ở trong xe vì nó có thể bị những con sóng cuốn đi.
II. Trải nghiệm cùng văn bản.
Câu 1. Nhan đề và hệ thống đề mục của văn bản cho em biết điều gì?
Trả lời:
– Nhan đề và hệ thống các đề mục cho em biết thêm kiến thức về sóng thần một cách chi tiết: Sóng thần được hiểu như thế nào, cơ chế hình thành, nguyên nhân, dấu hiệu, và các thảm họa sóng thần trong lịch sử.
Câu 2. Điều khiến sóng thần trở nên đáng sợ nhất với con người là gì ?
Trả lời:
– Sóng thần đáng sợ với con người bởi: Vận tốc lan truyền có thể đạt từ 70km/h trở lên. Khi vào bờ, sóng thần có sức tàn phá ghê gớm. Hơn nữa, sóng thần hoạt động một cách lặng thầm khó có thể phát hiện.
Câu 3. Hình ảnh minh họa ở đoạn này có hỗ trợ cho ý tưởng chính của toàn đoạn không ? Vì sao ?
Trả lời:
– Hình ảnh minh họa đã hỗ trợ rất nhiều cho việc thể hiện ý tưởng của toàn đoạn bởi nghe mỗi thông tin thì người đọc chưa thể hình dung ra được sóng thần gây ra thảm họa lớn thế mức nào, hình ảnh giúp khẳng định tính chân thực của thông tin.
III. Suy ngẫm và phản hồi.
Câu 1. Mục đích viết của văn bản trên là gì? Những đặc điểm nào của văn bản giúp em nhận ra mục đích ấy?
Trả lời:
– Mục đích của việc viết văn bản trên nhằm giúp người đọc có thêm hiểu biết về thảm họa do sóng thần gây ra.
– Bởi văn bản cung cấp thông tin, con số, số liệu, minh chứng cụ thể cho người đọc. Chỉ rõ cơ chế hình thành, nguyên nhân và những tổn thất nặng nề do sóng thần gây ra.
Câu 2. Chỉ ra cách trình bày thông tin và căn cứ xác định của một số đoạn văn sau:
a. Khi sóng thần được tạo ra ở ngoài khơi xa … A-lát-xca vào năm 1958 cao đến 525m.
b. Nguyên nhân gây ra sóng thần chủ yếu do động đất … trong khu vực “vòng đai lửa châu Á – Thái Bình Dương”.
c. Những người trên bờ biển khó biết sóng thần sắp tiến về phía mình … đến vùng cao hơn để trú ẩn trước khi sóng thần đến.
Trả lời:
– Cách trình bày thông tin cụ thể, chi tiết, khoa học, người đọc dễ hình dung, tưởng tượng và nắm được các thông tin quan trọng
– Căn cứ để xác định một đoạn văn: Lùi đầu dòng và viết hoa đầu dòng, dấu chấm kết thúc đoạn văn. Mỗi đoạn văn trình bày một nội dung khác nhau.
Câu 3. Tim thông tin cơ bản của đoạn văn: “Sóng thần đã được nhắc đến … Ngày 17/7/1998, sóng thần làm hơn 2 100 người chết tại Pa-pua Niu Ghi-nê”. Thông tin cơ bản đã được thể hiện bằng những chi tiết nào? Xác định vai trò của những chi tiết ấy trong đoạn văn.
Trả lời:
– Thông tin cơ bản đã được thể hiện bằng chi tiết: Sóng thần có từ thời thượng cổ; Sự tàn phá ghê gớm của sóng thần
– Vai trò của những chi tiết: Giúp người đọc có những thông tin, hiểu biết về thảm họa sóng thần, thấy được sự tàn phá nơi mà sóng thần đi qua. Trong lịch sử loài người đã trải qua những trận sóng thần nào.
Câu 4. Văn bản sử dụng những loại phương tiện phi ngôn ngữ nào? Nhận xét về hiệu quả biểu đạt của chúng trong văn bản.
Trả lời:
– Văn bản đã sử dụng các phương tiện phi ngôn ngữ: Tranh ảnh, sơ đồ.
– Tác dụng: Giúp cho việc cung cấp thông tin, số liệu không khô khan mà trở nên sinh động hơn, giúp người đọc dễ hình dung và tưởng tượng ra đối tượng được nhắc tới.
Câu 5. Sau khi đọc văn bản, em hiểu thêm điều gì về sóng thần ?
Trả lời:
– Qua văn bản mỗi chúng ta sẽ có thêm cho mình nhiều hiểu biết về sóng thần, chúng ta hiểu được nguyên nhân từ đâu thiên tai này lại xuất hiện, dấu hiệu nhận biết về thiên tai sóng thần để bảo vệ chính mình và những người khác nữa.
Câu 6. Dựa trên những hiểu biết của em về sóng thần, thiết kế một áp phích để hướng dẫn mọi người những việc cần làm khi xảy ra sóng thần.
Trả lời:
