Thực hành đọc:
Ai ơi mồng 9 tháng 4.
(Trích báo điện tử “Hà Nội mới”)
* Nội dung chính: Ai ơi mồng 9 tháng 4 là văn bản thuyết minh về Hội Gióng. Người viết cung cấp những thông tin như thời gian, địa điểm, ý nghĩa và đặc biệt là các nghi thức độc đáo.
Câu 1. Văn bản này thuật lại sự kiện gì?
Trả lời:
– Văn bản “Ai ơi mồng 9 tháng 4” thuật lại sự kiện lễ hội Gióng.
Câu 2. Đoạn mở đầu của văn bản nêu rõ những thông tin gì?
Trả lời:
Đoạn mở đầu của văn bản nêu rõ những thông tin:
– Hội Gióng diễn ra vào mùng 9 tháng 4 âm lịch hàng năm.
– Lễ hội Gióng là một trong những lễ hội lớn nhất ở Bắc Bộ.
Câu 3. Hội Gióng diễn ra ở những địa điểm nào? Những địa điểm đó nhắc em nhớ đến các chi tiết nào trong truyền thuyết Thánh Gióng?
Trả lời:
Hội Gióng diễn ra ở những địa điểm: trên một khu vực rộng lớn xung quanh những vết tích còn lại của Thánh tại quê hương, bao gồm:
– Cố Viên (vườn cũ), nay ở giữa đồng thôn Đổng Viên, tương truyền là vườn cà của mẹ Gióng, là nơi mà bà đã giẫm phải vết chân ông Đổng
→ Địa điểm này gợi nhắc đến việc mẹ Gióng ướm chân vào vết chân và thụ thai sinh ra Thánh Gióng
– Miếu Ban, thuộc thôn Phù Dực, là nơi Thánh được sinh ra
→ Địa điểm này gợi nhắc đến việc Gióng được sinh ra tại ngôi làng nhỏ
– Đền Mẫu là nơi thờ mẹ Gióng, ở ngoài đê
→ Địa điểm này gợi nhắc đến người mẹ sinh ra Gióng
– Đền Thượng là nơi thờ phụng Thánh
→ Địa điểm này gợi nhắc đến việc vua Hùng đời thứ sáu cho xây dựng đền để tưởng nhớ Thánh Gióng có công đánh giặc giữ nước.
Câu 4. Hãy tóm tắt tiến trình diễn ra hội Gióng bằng một bảng với các nội dung: thứ tự, thời gian, không gian, sự kiện, người tham gia.
Trả lời:
| Thứ tự | Thời gian | Không gian | Sự kiện | Người tham gia |
| Ngày chuẩn bị Hội Gióng | 1/3 đến 5/4 âm lịch | Khu vực rộng lớn xung quanh những vết tích còn lại của Thánh tại quê hương làng Phù Đổng. | Chuẩn bị lễ hội. | Dân làng, … |
| Bắt đầu Hội | 6/4 âm lịch | Đền Mẫu, đền Thượng. | Lễ rước cờ, rước cơm chay (cơm cà). | Dân làng, … |
| 8/4 âm lịch | Từ đền hạ về đền Thượng. | Lễ rước nước. | Dân làng, … | |
| Chính Hội | 9/4 âm lịch | Trước thủy đình ở đền Thượng. Một cánh đồng rộng lớn. | Múa hát thờ, có hội trận và lễ khao quân. Hát dân ca. Đánh cờ người. Chia nhau đồ tế lễ. | 28 cô tướng từ 9-12 tuổi, 80 phù giá, dăm ba bé trai, ông Hổ, ông Trống, ông Chiêng và 3 viên Tiểu Cồ, Dân chúng xem hội, … |
| Vãn Hội | 10/4 âm lịch | Làng Phù Đổng. | Lễ duyệt quân, tạ ơn Thánh. | Dân làng, … |
| 11/4 âm lịch | Làng Phù Đổng. | Làm lễ rửa khí giới. | Dân làng, … | |
| 12/4 âm lịch | Làng Phù Đổng. | Làm lễ rước cờ báo tin thắng trận với trời đất. | Dân làng, … |
Câu 5. Một số hình ảnh, hoạt động trong lễ hội được tác giả bài viết giải thích rõ ý nghĩa tượng trưng. Tìm và liệt kê các hình ảnh, hoạt động đó.
Trả lời:
Các hình ảnh, hoạt động trong lễ hội mang ý nghĩa tượng trưng:
– Mồng 8 có lễ rước nước từ đền Hạ về đền Thượng, tượng trưng cho việc tôi luyện vũ khí trước khi đánh giặc
– Mồng 9 vào chính hội có múa hát thờ, có hội trận và lễ khao quân. Hội trận mô phỏng lại, tượng trưng cho cảnh Thánh Gióng đánh giặc tại cánh đồng, có 28 đạo quân thù, có đạo quân mục đồng
– Ngày 12 có lễ rước cờ, tượng trưng cho báo tin chiến thắng với trời đất.
Câu 6. Theo tác giả bài viết, lễ hội Gióng có ý nghĩa, giá trị gì?
Trả lời:
– Theo tác giả, lễ hội Gióng là dịp diễn ra những nghi thức lễ với thao tác thuần thục, mang tính nghệ thuật và biểu trưng cao. Đồng thời, lễ hội Gióng còn là dịp để mỗi người Việt Nam cảm nhận mối quan hệ nhiều chiều: cá nhân và cộng đồng, thực tại và hư vô, thiêng liêng và trần thế,… Tất cả đều là những giá trị văn hóa được lưu giữ mãi mai sau trong cộng đồng dân tộc Việt Nam.