Đọc hiểu văn bản:
CÁCH GỌT CỦ HOA THỦY TIÊN.
I. Chuẩn bị đọc.
Câu 1. Khi quan sát một ai đó tỉ mẩn chăm sóc một nhành hoa hay một chậu cây, em có suy nghĩ như thế nào về họ? Hãy chia sẻ với bạn về điều ấy.
Trả lời:
– Khi quan sát thấy một ai đó tỉ mẩn chăm sóc một nhành hoa hay một chậu cây, em cảm nhận được tình yêu thiên nhiên, cây cối, yêu cái đẹp của người đó. Chắc hẳn đó phải là một người cẩn thận mới có thể chăm sóc một nhành hoa một cách tỉ mẩn như vậy. Phải chăng đó là một người ấm áp, muốn được ngắm nhìn khung cảnh bình yên.
Câu 2. Dựa vào nhan đề, hình ảnh minh họa và đọc lướt toàn văn bản, em dự đoán văn bản này sẽ viết về việc gì?
Trả lời:
– Qua nhan đề, hình ảnh minh họa và đọc lướt toàn văn bản, em dự đoán văn bản này sẽ viết về quá trình gọt củ hoa thủy tiên để có một bát thủy tiên đẹp chơi trong nhà.
II. Trải nghiệm cùng văn bản.
Câu 1. Những đề mục như thế này cung cấp thông tin gì cho người đọc?
Trả lời:
– Những đề mục cung cấp nội dung chính mỗi phần, cụ thể trong bài đọc này là gọi tên từng bước thực hiện của quá trình gọi củ hoa thủy tiên.
Câu 2. Mục đích của đoạn văn “Công đoạn gọt thủy tiên gần như quyết định thành công của một bát thủy tiên gần như quyết định thành công của một bát thủy tiên sau này… đều lên thẳng đuỗn như những mớ hành” là gì?
Trả lời:
– Mục đích của đoạn văn là lí giải vì sao phải gọt thủy tiên sớm, đồng thời làm rõ ý kiến gọt tỉa củ thủy tiên cần sự khéo léo.
III. Suy ngẫm và phản hồi.
Câu 1.Những dấu hiệu nào giúp em nhận biết văn bản Cách gọt củ hoa thủy tiên là văn bản thông tin giới thiệu quy tắc trong hoạt động?
Trả lời:
Những dấu hiệu nhận biết văn bản Cách gọt củ hoa thủy tiên là văn bản thông tin giới thiệu quy tắc trong hoạt động:
– Mục đích: hướng dẫn cách gọt củ hoa thủy tiên
– Nhan đề bài viết là tên quy trình “Cách gọt củ hoa thủy tiên”
– Bố cục gồm 3 phần: giới thiệu mục đích của quy trình, liệt kê những gì cần chuẩn bị trước khi thực hiện, trình bày các bước thực hiện.
– Về đặc điểm hình thức:
+ Sử dụng các con số để đánh dấu trình tự thực hiện và một số từ ngữ chỉ thời gian như: trước tiên, đầu tiên, trước khi, sau hai ngày…
+ Sử dụng một số thuật ngữ liên quan đến chăm sóc hoa, cây cảnh như: củ hoa, cuống hoa, thủy dưỡng, chỉnh lá, chỉnh hao…; sử dụng câu chứa nhiều động từ
+ Sử dụng hệ thống đề mục để tóm tắt những thông tin chính của văn bản
+ Sử dụng hình ảnh minh họa cách thức thực hiện.
Câu 2. Xác định thông tin cơ bản và cách triển khai thông tin trong đoạn văn: “Phải chăm chú quan sát, theo dõi cách nghệ nhân Nguyễn Phú Cường,… Đấy là vì, nếu không “tác động” sớm, từ trước khi những cái mầm nhú lên, thì tất cả lá, giò hoa, đều lên thẳng đuỗn như những mớ hành”. Theo em, vì sao tác giả chọn cách triển khai thông tin như vậy ở đoạn văn này?
Trả lời:
– Thông tin cơ bản: miêu tả cách thức gọt tỉa củ hoa thủy tiên, cách triển khai thông tin của đoạn văn là sự kết hợp giữa cách triển khai theo trật tự thời gian và theo mối quan hệ nhân quả..
– Cách triển khai thông tin theo trình tự thời gian được thể hiện qua cách miêu tả thứ tự thực hiện các thao tác như: bóc vỏ củ và bao mầm, gọt bẹ củ, xén lá, cạo cuống hoa…
– Tác giả chọn cách triển khai thông tin theo quan hệ ý nghĩa nhân quả nhằm tăng độ xác thực cho thông tin được đưa ra, đồng thời thuyết phục bạn đọc về nội dung thông tin khi lí giải lí do của việc “phải gọt khi lá, giò hoa mới là những mầm vẫn đang ngủ yên trong củ”
→ Tác dụng: giúp cho người đọc hiểu hơn về cách thức thực hiện và ý nghĩa của bước gọt tỉa củ hoa thủy tiên trong quá trình tạo ra một bát hoa thủy tiên đẹp.
Câu 3. Mục đích của văn bản này là gì? Cách triển khai thông tin chính của văn bản có quan hệ như thế nào với mục đích của văn bản? Dựa vào đâu em có thể xác định được như vậy?
Trả lời:
– Mục đích của văn bản: hướng dẫn cách gọt củ hoa thủy tiên
– Cách triển khai thông tin chính của văn bản: theo trật tự thời gian (trật tự thực hiện các thao tác của hoạt động)
– Cách triển khai thông tin chính và mục đích của văn bản có mối quan hệ bổ trợ lẫn nhau, cách triển khai thông tin theo thời gian giúp làm rõ quá trình gọt củ hoa thủy tiên (mục đích của văn bản)
– Dấu hiệu xác định: tác giả lần lượt trình bày thông tin theo thứ tự xuất hiện của từng công đoạn bằng các từ “trước tiên”, “đầu tiên”, trước khi”…
Câu 4. Loại phương tiện phi ngôn ngữ được sử dụng trong văn bản này là gì? Chỉ ra tác dụng của chúng đối với việc thể hiện nội dung văn bản.
Trả lời:
– Loại phương tiện phi ngôn ngữ được dùng trong văn bản này là: dùng hình ảnh minh họa.
– Tác dụng:
+ Giúp cho bài văn sinh động, hấp dẫn, thu hút người đọc hơn.
+ Tăng tính trực quan cho thông tin của văn bản, kết hợp với thông tin trong văn bản
+ Bổ sung chi tiết cho nội dung văn bản.
+ Làm cho nội dung văn bản được sáng rõ, cụ thể hơn
+ Giúp người đọc hình dung rõ về các bước cần thực hiện trong hoạt động gọt củ hoa thủy tiên, góp phần tạo hứng thú cho người đọc.
Câu 5. Vẽ sơ đồ tóm tắt các bước gọt tỉa củ hoa thủy tiên.
Trả lời:
Câu 6. Hãy tưởng tượng em là người gọt được bát hoa thủy tiên đẹp. Khi được ngắm thành quả của mình, em có cảm xúc như thế nào? Viết một đoạn văn khoảng 5 đến 7 câu thể hiện cảm xúc của em.
Bài tham khảo 1:
Ôi bát thủy tiên ấy mới đẹp làm sao! Tôi đã học rất lâu, rất chăm chỉ và cẩn thận để có thể gọt được bát thủy tiên đẹp như vậy. Cảm xúc này thật là khó tỏ, xen lẫn niềm vui và niềm hạnh phúc. Gọt được bát thủy tiên đẹp cũng chính là sự rèn giũa bản thân mình nên tôi cảm thấy đây là việc vô cùng có ý nghĩa. Tôi sẽ cố gắng học gọt thủy tiên một cách chuyên nghiệp để có thể trở thành nghệ nhân tạo hình hoa thủy tiên.
Bài tham khảo 2:
Bản thân loài hoa, bất cứ là hoa gì đều có khả năng tác động sâu sắc đến tâm trạng, sự khỏe khoắn về tinh thần và thể chất của mỗi chúng ta. Không gì khoan khoái, dễ chịu cho bằng việc ngắm một bình hoa với đủ màu sắc và ngửi được hương thơm dịu dàng của nó. Từ thời xa xưa, hoa tươi đã gắn bó với cuộc sống con người. Hoa giúp tô điểm cho cuộc sống thêm sắc màu và mang đến hương thơm tuyệt vời. Khi ngắm những đóa hoa tươi, nhiều người sẽ cảm thấy vô cùng thoải mái, yêu đời hơn. Nên không phải ngẫu nhiên, từ thời các vua chúa, trong cung điện đều có những khu vườn ngập đầy hoa tươi. Vì thế hãy tận dụng ngay những bông hoa rực rỡ của mùa xuân để làm khỏe cho mình nhất là trong mùa Covid 19 này. Khi bạn cắm một lọ hoa trong phòng làm việc, phòng khách hay nhà bếp – bạn có thể ngửi thấy hương hoa dịu nhẹ thoảng trong không khí và điều đó khiến bạn cảm thấy dễ chịu, giống như tác dụng của nụ cười trong cuộc sống, chúng sẽ khiến bạn cảm thấy hạnh phúc và chế ngự cảm giác đau đớn trong cơ thể.
Bài tham khảo 3:
Hãy tưởng tượng em là người gọt được bát hoa thủy tiên đẹp. Khi được ngắm thành quả – mẫu 2
Để gọt được bát hoa thủy tiên đẹp, đó là công sức của cả một quá trình. Nếu em là người gọt được một bát hoa thủy tiên như vậy em sẽ cảm thấy vui sướng, nâng niu và trân trọng nó. Bởi nó không giống với việc trồng một cái cây hay cắm một bông hoa, nó đòi hỏi phải có kĩ năng, kỹ thuật, tỉ mỉ của người làm. Mọi thứ đều diễn ra theo một quy trình đúng cách đòi hỏi sự tận tâm của người làm. Vì vậy, trân trọng và nâng niu nó cũng như chúng ta đang thể hiện sự trân trọng đối với công sức mà bản thân đã bỏ ra để làm nó.
* Nội dung chính:
Văn bản đem đến cho người đọc thông tin về cách gọt củ hoa thủy tiên. Đây là một trong những thú vui cầu kì ngày Tết của người Hà Nội.
