»» Nội dung bài viết:
Đọc hiểu văn bản:
Cái chúc thư
(Vũ Đình Long)
(Ngữ văn 8, Chân trời sáng tạo)
I. Tác giả, tác phẩm.
1. Tác giả: Vũ Đình Long.
– Vũ Đình Long (1896 – 1960), quê huyện Thanh Oai, tỉnh Hà Đông (cũ), nay thuộc thành phố Hà Nội, là nhà viết kịch xuất sắc của nền văn học Việt Nam thế kỷ XX. Ông còn là chủ nhà in, nhà xuất bản Tân Dân và nhiều tờ báo như Tiểu thuyết thứ bảy, Phổ thông bán nguyệt san, Ích hữu…
– Vũ Đình Long bắt đầu sáng tác kịch ngay từ khi còn trẻ. Vở kịch nổi tiếng Chén thuốc độc, 3 hồi, đăng trên tạp chí Hữu Thanh số 4,5 vào tháng 9 năm 1921, được coi là tác phẩm đầu tiên của văn học kịch Việt Nam.
2. Tác phẩm.
– Xuất xứ: phóng tác từ vở hài kịch Lê-ga-tê Uy-ni-xéc-xen của Ra-nha. In trong Tuyển tập kịch Vũ Đình Long, NXN Hội nhà văn,200)
– Thể loại: Hài kịch.
– Bố cục 2 phần
+ Phần 1: Từ đầu đến “làm việc ám muội này” – Chuẩn bị màn kịch trước khi viên công chứng tới.
+ Phần 2: Còn lại – Vở kịch khi công viên chứng tới.
– Tóm tắt: Văn bản nói về cụ Di Lung lâm bệnh nặng, có nguy cơ không qua khỏi. Gia tài của cụ chưa biết sẽ để cho ai, Hy Lạc, Khiết và Lý bàn mời công chứng đến nhà lập chúc thư giả. Khiết cải trang làm ông Di Lung lừa bịp công chứng viên.
– Nội dung:
– Tác giả muốn phê phán mãnh liệt bản chất giả dối và sự lố lăng, đồi bại của xã hội ngày ấy. Vì tiền mà bất chấp tất cả bất chấp tình thương, tình cảm anh em chỉ để trục lợi cho mình. Điều này được thể hiện qua các tình huống kịch.
– Nghệ thuật:
– Xây dựng những chi tiết mâu thuẫn trào phúng ấn tượng trong đoạn trích.
– Nghệ thuật xây dựng và phát triển các tình huống.
– Ngòi bút miêu tả sắc sảo: Những nét riêng của từng nhân vật trong đoạn trích.
II. Đọc hiểu văn bản Cái chúc thư.
1. Nhân vật Hy Lạc.
– Hành động kịch qua lời đối thoại:
+ Cảm ơn và trấn an Khiết vì đóng giả bác…
+ Làm việc này vì tình yêu.
+ Muốn ở bên cạnh Khiết để xem xét.
+ Giả vờ buồn khi Khiết bảo sẽ để lại cho gia tài.
+ Tức tối khi Khiết muốn để tiền cho mình.
– Hành động kịch qua lời độc thoại:
+ Tức tối và chửi thầm Khiết vì tự ý để tiền cho mình.
+ Muốn biết Khiết có ý gì.
– Hành động kịch qua cử chỉ, hành vi:
+ Chửi thầm.
+ Tức giận.
+ Bất ngờ.
+ Vui mừng.
* Nhận xét: Hy Lạc là người tham tiền tài, hám của, dám làm mọi chuyện để trục lời cho mình. Tuy nhiên lại không biết tính toán nên khi Khiết trục lợi cho mình nên chỉ biết chấp nhận.
2. Nhân vật Khiết.
– Hành động kịch qua lời đối thoại:
+ Sợ bị phát hiện khi đóng giả nhưng vẫn liều.
+ Cho đóng cửa và bảo Hy Lạc ngồi cạnh vì sợ bị phát hiện.
+ Cho Hy Lạc và Lý ở cạnh.
+ Đóng giả và muốn chết tiết kiệm.
+ Tự ý để tiền cho mình.
– Hành động kịch qua cử chỉ, hành vi:
+ Vui mừng
* Nhận xét: Khiết là một người tham vật chất nhưng vẫn sợ bị phát hiện, biết cách hưởng lợi cho mình.
3. Nhân vật Lý.
– Hành động kịch qua lời đối thoại:
+ Giúp khiết đóng giả bác.
+ Muốn ở bên cạnh Khiết để xem xét.
+ Giả vờ cảm ơn khi Khiết bảo sẽ để lại cho gia tài.
+ Vui mừng khi được để cho hai trăm ngàn đồng.
– Hành động kịch qua lời độc thoại:
+ Sợ Khiết quên mình.
+ Mừng khi việc làm giả hoàn thành.
– Hành động kịch qua cử chỉ, hành vi:
+ Bất ngờ.
+ Vui mừng.
* Nhận xét: Ngồi không hưởng lợi, vui mừng khi được lợi mà không mất gì.
III. Tổng kết.
1. Nội dung:
– Thông qua đoạn trích, người đọc có thể thấy được những mặt trái tồn tại trong tâm lí con người. Các nhân vật Hy Lạc, Khiết, Lý lòa đại diện cho những kẻ cấu ham tiền tài, thích trục lợi cho mình. Vì lợi ích của bản thân mà không từ thủ đoạn, đối phó với chính người thân của mình.
– Qua văn bản trên, tác giả muốn gửi đến người đọc người xem thông điệp là sự phê phán, lên án mãnh liệt với các hành vi giả dối để chuộc lợi cho bản thân.Vì tiền, họ có thể không cần cả người thân, tham lam đến nỗi mờ và đánh mất cả lý trí. Vậy nên đối với con người hiện nay, chúng ta cần trân trọng, yêu thương người thân hơn, bằng cách dành nhiều thời gian và sự quan tâm hơn đến họ. Bởi có yêu thương, biết ơn chúng ta mới nhận được những sự tử tế. Bởi người đối xử thật lòng với chúng ta là người thân, ở cạnh ta đến cuối cùng cũng là người thân cận.
2. Nghệ thuật:
– Xây dựng những chi tiết mâu thuẫn trào phúng ấn tượng trong đoạn trích.
– Giọng văn mỉa mai, sử dụng thủ pháp cường điệu, nói quá được sử dụng một cách linh hoạt.
Xem thêm:
