»» Nội dung bài viết:
Thuyết minh về con trâu trong đời sống con người Việt Nam.
- Mở bài:
Con trâu là hình ảnh gắn liền với đời sống lao động và văn hóa của con người Việt Nam. Không những thế, con trâu còn là biểu tượng của nghề nông trồng lúa nước của Việt Nam ta từ thời vua Hùng cho đến ngày nay và có khi mãi mãi về sau. Gắn kết với con người trong công việc và trong đời sống tình cảm, trâu là bạn hiền, là người thân của con người:
Trên đồng cạn dưới đồng sâu
Chồng cầy vợ cấy con trâu đi bừa.
- Thân bài:
1. Nguồn gốc loài trâu.
Trâu (miền Trung gọi là tru) là một loài động vật thuộc họ Trâu bò. Chúng sống hoang dã ở Nam Á và Đông Nam Á, miền bắc Úc. Trâu thuần dưỡng, tức trâu nhà được nuôi phổ biến nhất ở vùng . Một số nhỏ có mặt ở Nam Mỹ và Bắc Phi châu. Hiện nay số lượng trâu rừng còn lại trong thiên nhiên vẫn con nhưng số lượng còn rất ít. Riêng ở Việt Nam , số lượng trâu rừng còn ít vì đã bị lai với trâu nhà, chủ yếu phân bố dọc dãy Trường Sơn. Trong đó có khu vực miền tây Thanh Hóa giáp với Lào. Nhiều đàn trâu thuần dưỡng và đã được lai với trâu nhà.
2. Đặc điểm hình thái.
Trâu trưởng thành nặng khoảng từ 200 đến 800kg. Trâu rừng hoang dã lớn hơn thế rất nhiều , con cái có thể nặng tới 500kg còn trâu đực có thể nặng tới 800kg và chúng cao khoảng 1,7m. Trâu rừng châu Á có cặp sừng dài nhất trong số các loài thú có sừng trên thế giới. Bụng to. Da của nó màu đen, rất dai nhưng được phủ bởi một lớp lông mềm bên ngoài nên có cảm giác rất mượt mà. Mũi trâu lớn, miệng trâu rộng, sừng có hình lưỡi liềm. Bước đi của trâu chầm chậm nhưng chắc chắn. Cái đuôi lúc nào cũng phe phẩy để đuổi những chú ruồi không mời mà tới.
3. Đặc điểm sinh thái.
Trâu ở Việt Nam sống ở vùng đầm lầy. Thức ăn của trâu gồm nhiều loại như thức ăn thô chủ yếu là thức ăn xanh, thức ăn ủ ướp, cỏ khô, rơm rạ và thức ăn tinh như ngũ cốc, các loại hạt, các loại bột. Cuối cùng là thức ăn bổ sung để cân bằng các chất như đạm, vitamin , ….
Do làm việc liên tục nên trâu có thói quen ợ lên nhai lại. Khi được ăn cỏ, chúng chỉ nhai qua loa để tích trữ càng nhiều cỏ càng tốt để dự trữ cho những lúc làm việc liên tục. Đó cũng là lý do giúp trâu làm việc liên tục mà không cần nghỉ. Với ngoại hình như vậy, con trâu rất khỏe và chăm chỉ. Nó có thẻ cùng người nông dân làm việc suốt cả ngày mà không hề mệt mỏi.
Nhìn ngoại hình tuy vạm vỡ nhưng trâu vẫn hay gặp những bệnh lỡ mồm long móng, bệnh tụ huyết trùng, …. Bởi là con vật hiền lành, lại gắn bó chặt chẽ với nhà nông, con trâu luôn được chăm sóc kĩ lưỡng bởi con người. Các vấn đề bệnh tật có ở trâu được cứu chữa. Bởi thế, ít khi ta thấy trâu chết vì bệnh.
4. Vai trò của con trâu trong đời sống con người.
Xuất phát từ niềm văn minh lúa nước, mảnh ruộng cày, con trâu đã gắn chặt với đời sống bao nhiêu năm lao động của người dân Việt Nam. Công việc đồng án cực khổ một nắng hai sương nhưng trâu luôn là bạn của nhà nông .
Trâu cũng là loài cung cấp thực phẩm cho con người. Thịt trâu có hàm lượng đạm khá cao, hàm lượng chất béo thấp. Sữa trâu có tính năng cao trong việc cung cấp chất đạm, chất béo. Da trâu làm mặt trống, làm giày. Sừng trâu làm đồ mĩ nghệ như lược, tù và,…
Trâu còn gắn liền với những lễ hội đình đám như lễ hội chọi trâu ở Đồ Sơn – Hải Phòng. Những chú trâu đã được chăm sóc, luyện tập rất chu đáo từ lâu để chuẩn bị cho ngày hội hôm ấy. Con nào con nấy cũng vạm vỡ, sừng cong như hình vòng cung, nhọn hoắt, da bóng loáng, mắt trắng, tròng đỏ trông hung dũng oai phong chỉ chờ vào sân đấu.
Trong tiếng trống giục giã, trong tiếng hò reo cổ vũ của mọi người hai con trâu lao vào nhau mà húc, mà chọi. Chắc hẳn mọi người vẫn còn nhớ rõ hình ảnh “trâu vàng” trong SEA GAMES 22, trâu không chỉ là giống vật nuôi quen thuộc của người nông dân Việt Nam mà đã trở thành hình ảnh thú vị đối với bạn bè quốc tế. Con trâu đã trở thành biểu tượng cho sự trung thực, cho sức mạnh và tinh thần thượng võ. Từ hình ảnh chú trâu vàng, các sản phẩm trâu tập võ, trâu chạy maratong, trâu đội nón… rất ngộ nghĩnh, độc đáo đã ra đời.
Trong đời sống văn hóa tinh thần, trâu còn là con vật thiêng dùng để tế lễ thần linh trong ngày lề hội cơm mới, lễ hội xuống đồng. Tất cả đều chứng tỏ từ xa xưa đến nay, trâu vẫn gắn liền với đời sống của dân tộc trong mọi mặt kể từ cuộc sống đời thường đến lao động, văn hóa, phong tục, đã trở thành một phần không thể thiếu trong bản sắc dân tộc.
- Kết bài:
Thương nhau vì nợ vì duyên
Trâu đôi chi đó, thổ điền chi đây
Dù ngày nay, con trâu không còn dùng để kéo cày nữa, việc nhà nông đã có máy móc làm rồi nhưng con trâu vẫn sống gắn kết chặt chẽ với con người. Lễ hội chọi trâu, tranh vẽ trâu, thơ ca về con trâu vẫn còn tiếp tục làm ta xao xuyến yêu thương.
