»» Nội dung bài viết:
Phân tích Sự đối lập giữa hai nhân vật Gia-ve và Giăng Van-giăng trong Người cầm quyền khôi phục uy quyền.
1. Nhân vật Gia-ve: hiện thân của con ác thú tàn bạo và khát máu.
* Hình thức:
+ Giọng nói man rợ, “điên cuồng như tiếng thú gầm”.
+ Cặp mắt “nhìn như cái móc sắt từng quen kéo giật vào hắn bao kẻ khốn khổ, đi thấu vào xương tủy”.
+ Cái cười “ghê tởm phô tất cả hai hàm răng”.
+ Dùng từ thô lỗ, đầy vẻ khinh miệt, ác ý, độc địa.
→ Từ chỗ lột tả bản chất của Gia-ve qua cử chỉ, hành động tác giả đã vẽ nên ấn tượng về thái độ của Gia-ve qua đôi mắt nhìn của một loài ác thú. Sự so sánh độc đáo đã tạo nên cho bạn đọc cảm giác về sự hiểm ác ẩn chìm trong ánh nhìn.
* Thái độ:
– Đối với Giăng Van-giăng: Ban đầu “hắn đứng lì một chỗ mà nói”, ”kéo giật vào hắn”, sau đó hắn mới “lao tới tiến vào giữa phòng” , “nắm lấy cổ áo ông Thị trưởng”.
→ Tác giả sử dụng hàng loạt những động từ mạnh kế tiếp nhau với mức độ tăng dần nhằm miêu tả hành động của Gia-ve chứa đựng đầy đủ sự bạo tàn nham hiểm của một con ác thú. Quả thật, Gia-ve hiện nguyên hình là một con ác thú không hơn không kém.
– Đối với Phăng-tin: Gia-ve không hề quan tâm đến người bệnh là Phăng-tin. Hắn quát tháo làm náo loạn cả phòng bệnh. Hắn không dấu điều mà Giăng-van-giăng phải bí mật với Phăng-tin khi hắn giễu cợt “Mày nói giỡn! Mày xin tao 3 ngày để chuồn hả? Mày bảo là đi tìm đứa con cho con đĩ kia! Á à! Tốt thật, tốt thật đấy!”
→ Thái độ hống hách, quát đạt trịnh thượng, coi khinh con người.
– Khi Phăng-tin qua đời: hắn phát khùng hét lên, toan gọi lính tráng (Đứng lại, tay nắm lấy đầu can, lưng tựa vào khung cửa; Mắt không rời Giăng Văn-giăng) → Trước những hành động của Giăng Van-giăng, Gia-ve đã phải run sợ.
– Gia-ve lạnh lùng tàn nhẫn trước tình máu mủ thiêng liêng hắn không một chút động lòng thương xót. Trái tim hắn không một chút tình người, hắn là một kẻ vô tình – một kẻ lòng lang dạ thú. Trước hành động cao thượng và rất người của Giăng Van-giăng, hắn đã lùi bước trong run sợ → Hình ảnh của một loài ác thú.
→ Gia-ve đứng trên công lí của nền dân chủ tư sản Pháp.
2. Nhân vật Giăng Van-giăng: hiện thân của tình yêu thương những người nghèo khổ.
* Hình thức: một giọng nói hết sức nhẹ nhàng và điềm tĩnh: ”cứ yên tâm. Không phải nó đến bắt chị đâu”.
→ Có thể nói, Giăng Van-giăng là người biết đồng cảm và sẻ chia. Sự xuất hiện của con người này thật sự trở thành niềm an ủi, hạnh phúc cho Phăng-tin. Điều này chứng tỏ Giăng Van-giăng là một người có bản lĩnh thép, không sợ cường quyền, ở trong hoàn cảnh này, bản lĩnh thép của Giăng Van-giăng lại tỏa sáng.
* Thái độ:
– Đối với Gia-ve:
+ Nếu như Gia-ve hùng hổ, hách dịch : “Nói to ! Nói to lên !…ai nói với ta thì phải nói to” thì Giăng-van-giăng lại hết sức nhã nhặn : “Tôi biết là anh muốn gì rồi !”. Đây là một thái độ hết sức khiêm nhường, tự kiềm chế biết mình biết người → Không hề muốn xảy ra xung đột, muốn giữ hòa khí`.
+ Ngay cả khi Gia-ve nóng giận, cơn giận sôi sùng sục, bừng bừng khí thế gây chiến thì Giăng-van-giăng vẫn giữ phép lịch sự, từ tốn. Giăng-van-giăng có thái độ như thế để xin Gia-ve gia hạn thêm ba ngày để tìm con cho Phăng tin.
– Đối với Phăng-tin:
+ Yêu thương, trân trọng. Ông cầu xin Gia-ve gia hạn để tìm con cho Phăng-tin. Ông muốn giữ lời hứa với chị, vì không muốn chị đau khổ thêm nữa chứ thực sự, ông có một sức khỏe siêu việt, có thể trốn thoát khỏi tay Gia-ve bất cứ lúc nào. Tất cả những hành động đó đều xuất phát từ lòng thương, sự chở che, bảo vệ con người.
+ Khi Phăng – tin qua đời: Ngồi yên lặng, nâng đầu đặt ngay ngắn, thắt lại dây rút áo, vén gọn tóc, vuốt mắt cho chị. Động thái trang nghiêm, từ tốn, đầy tình thương ⇒ Hình ảnh gợi xúc động trong lòng người đọc.
+ Sau khi Phăng-tin chết, Giăng Van-giăng không nín nhịn nữa ông đã phản ứng : “Để tay lên bàn tay Gia-ve đang túm lấy ông, cậy bàn tay hắn ra như cậy bàn tay trẻ con và bảo hắn: Anh đã giết chết người đàn bà này rồi đó”. Giăng Van-giăng dần khôi phục lại uy quyền. Lời nói của Giăng Van-giăng tuy từ tốn nhưng có một sức mạnh lớn lao như lời kết án của quan tòa. Địa vị người thực thi công lí đã thay đổi.
→ Giăng Van-giăng dựa trên công lí của lương tri. Chính lương tri đạo đức con người đã mang lại cho Giăng Van-giăng một sức mạnh vô song.
Bài viết tham khảo:
- Mở bài:
Những người khốn khổ là kiệt tác văn học của văn hào Pháp Victor Hugo. Tác phẩm được đánh giá là một trong những tiểu thuyết nổi tiếng nhất của nền văn học thế giới thế kỷ 19. Đoạn trích Người cầm quyền khôi phục uy quyền nằm ở cuối phần thứ nhất: Phăng-tin, thị trưởng Ma-đơ-len (Giăng Van-giăng) rơi vào tay Gia-ve. Phăng-tin tắt thở trước khi biết sự thật về ông thị trưởng và con gái mình. Qua đoạn trích, nhân vật Gia-ve và nhân vật Giăng Van-giăng được tác giả chú ý xây dựng, gây ấn tượng sâu sắc trong lòng đọc giả.
- Thân bài:
Gia – ve – một kẻ luôn luôn nắm bắt pháp luật, coi pháp luật là độc tôn. Với hắn, cường quyền cao nhất là pháp luật, là một đại diện tiêu biểu nhất cho chính quyền, cho khuôn khổ của pháp luật. Hắn luôn nghi ngờ Giăng Van – giăng, luôn quan sát và theo dõi những hành động của ông. Gia – ve như một con ác thú gian mãnh chực chờ vồ lấy con mồi, một kẻ tay sai của cường quyền, vô cùng kiêu ngạo và hống hách.
Trong đoạn trích, chân dung nhân vật Gia-ve được nhà văn miêu tả cụ thể sống động ở từng đường nét, từng chi tiết cụ thể. Hắn có một vẻ ngoài dữ tợn với bộ mặt gớm ghiếc, điệu nói man rợ và điên cuồng như thú gầm, cặp mắt nhìn như cái móc sắt, đi thấu vào xương tủy, cái cười ghê tởm phô ra tất cả hai hàm răng. Những điều đó hé lộ một tính cách tàn ác, mất hết nhân tính.
Bản chất đó đã được bộc lộ rõ nét trong những hành động, lời nói của hắn trước Ma-đơ-len – Giăng Van-giăng và Phăng-tin. Hắn xông vào phòng bệnh của Phăng-tin, nắm cổ áo thị trưởng, xưng hô “mày – tao” với ông, gọi Phăng- tin là con đĩ, điếm rồi luôn miệng lăng mạ, chửi bới chị. Bất chấp sự run sợ của Phăng-tin, Gia-ve luôn tỏ ra đắc ý và thị uy quyền lực của mình. Mỗi lời nói của Gia-ve đều là lời ra lệnh hoặc chửi bới, bắt bớ. Sự xuất hiện của hắn ở đâu là đem đến sự u ám đến đó.
Khi thể hiện tính cách của Gia-ve, Huy-gô đã sử dụng rất nhiều những so sánh và ẩn dụ. Đó đều là những so sánh có tính chất phóng đại và đều nhằm quy chiếu về một ẩn dụ. ấn tượng đầu tiên của người đọc về Gia-ve trong đoạn trích này là lời nói của hắn – những lời cộc lốc và thô bỉ. “Trong cái điệu hắn nói lên hai tiếng ấy (“Mau lên!”) có cái gì man rợ và điên cuồng. […] Không còn là tiếng người nói mà là tiếng thú gầm”. Rồi “hắn phóng vào Giăng Van-giăng, cặp mắt nhìn như cái móc sắt, và với cái nhìn ây hắn từng quen kéo giật vào hắn bao kẻ khốn khổ”.
Thêm nữa, cái cười của hắn mới càng thêm man rợ: “Gia-ve phá lên cười, cái cười ghê tởm phô ra tất cả hai hàm răng”. Tất cả những hình ảnh so sánh phóng đại nêu trên giúp ta hình dung một cách rất sâu sắc về Gia-ve vổi những nét điển hình của một tên ác thú và trở thành hiện thân đầy đủ nhất của cái ác trong toàn bộ tác phẩm bất hủ này.
Victor Hugo là một thiên tài của nền văn học Pháp. Ông sáng tác nhiều tác phẩm nổi tiếng như Nhà thờ Đức bà Pa-ri, Lao động và biển cả, Thằng cười, …. Những người khốn khổ là một trong những bộ tiểu thuyết gắn liền với sự nghiệp của ông. Bộ tiểu thuyết không chỉ phản ánh được hiện thực xã hội lúc bấy giờ mà còn thông qua đó nói lên tiếng nói nhân đạo, sự cứu rỗi con người bằng lòng bao dung và tình yêu thương. Tác phẩm đã rất thành công trong việc xây dựng hệ thống các nhân vật với những tính cách điển hình, đặc biệt, trong đoạn trích “Người cầm quyền khôi phục uy quyền” đã thể hiện rõ nét đối lập trong tính cách giữa Giăng Van – giăng và Gia – ve. Từ đó, thể hiện được tầm cao tư tưởng của tác phẩm.
Gia – ve – một kẻ luôn luôn nắm bắt pháp luật, coi pháp luật là độc tôn. Với hắn, cường quyền cao nhất là pháp luật, là một đại diện tiêu biểu nhất cho chính quyền, cho khuôn khổ của pháp luật. Hắn luôn nghi ngờ Giăng Van – giăng, luôn quan sát và theo dõi những hành động của ông. Gia – ve như một con ác thú gian mãnh chực chờ vồ lấy con mồi, một kẻ tay sai của cường quyền, vô cùng kiêu ngạo và hống hách. Ngoại hình của hắn đã bộc lộ bản chất phần nào trong con người hắn: “cặp mắt như cái móc sắt”, “bộ mặt gớm ghiếc”, “cái cười ghê tởm nhe tất cả hai hàm răng”. Trong cử chỉ, ngôn ngữ và hành động của hắn thể hiện rõ một kẻ tiểu nhân, tàn bạo và và nham hiểm, thô lỗ, vô văn hóa. Gia – ve như một con chó sói hung hãn vui sướng khi bắt được kẻ tình nghi.
Trước một người phụ nữ đang nằm trên giường bệnh, chực chờ trước cái chết. Một Phăng – tin đang hấp hối, đau đớn vậy mà chẳng mảy may để ý, thương xót hay quan tâm mà ra sức quát tháo như một kẻ vô học để thị uy Giăng Van – giăng, một kẻ lạnh lùng, vô cảm trước nỗi đau của đồng loại. Chính lời nói của hắn đã khiến cho người phụ nữ tội nghiệp đến đáng thương kia ngày cả niềm hi vọng cuối cùng được gặp lại con gái của mình cũng bị dập tắt. Chính hắn là kẻ đã gieo nơi tâm hồn tội nghiệp kia – một người đang đứng trước sinh mệnh vào cõi tuyệt vọng vô bờ bến khi nghe được tiếng quát tháo của hắn vào ngài thị trưởng. Chấm dứt niềm ao ước gặp con lần cuối của chị. Đứng trước tình mẫu tử thiêng liêng bị chia cắt, ai cũng mủi lòng xót xa cho Phăng – tin, vậy mà hắn vẫn lạnh như đá, giận giữ và quát tháo điên cuồng: “Giờ lại đến lượt con này. Đồ khỉ có câm họng đi không? Cái xứ chó đểu gì mà bọn tù khổ sai làm ông nọ ông kia, còn lũ gái điếm được chạy chữa như những bà hoàng. Nhưng này! Sẽ thay đổi hết; đã đến lúc rồi đấy!”
Một kẻ có tính cách khiến người ta phải kinh hãi, sợ sệt và căm phẫn. Hắn đã chà đạp lên quyền được yêu thương, được cưu mang và trân trọng của con người, đặc biệt là người phụ nữ. Hắn đã nhân danh pháp luật hà khắc, nhân danh cường quyền mà “giết người” một cách tàn nhẫn. Một kẻ mất hết tính người, vô lương tâm, tàn ác.
Nhưng có lẽ, nếu xã hội ấy chỉ tồn tại những con người như vậy thì khó thể tồn tại và phát triển, đâu đó cũng còn những tình thương, lòng tốt dành cho nhau của những người cùng khổ. Đâu đây, bóng dáng của một người thị trưởng Jean Valjean nhiệt huyết và giàu vị tha cũng khiến ta nhẹ lòng và biết mình cần phải sống và biết yêu thương. Trái ngược hoàn toàn với Gia – ve, Giăng Van – giăng luôn ấm áp trong từng hành động, trong lời nói và tính cách. Ông chấp nhận ra thú tội để cứu người bị bắt oan kia, cũng không màng đến việc mình sẽ bị bắt vào tù. Cái ông lo lắng lúc này là Phăng – tin, ông dành tất cả sự quan tâm và tình yêu thương của mình cho người phụ nữ đang trong cảnh khốn cùng ấy.
Trong cơn sợ hãi, hoảng loạn khi nhìn thấy mặt Gia – ve, ông đã trấn tĩnh chị bằng giọng nói nhẹ nhàng, điềm tĩnh: “Chị yên tâm”. Ông luôn tìm cách để cứu con gái của chị ra, đó là tất cả tình thương, là niềm yêu vô bờ bến của một người phụ nữ lúc này, đứa con chính là tài sản duy nhất mà chị có được. Ông đã van xin Gia – ve cho thời hạn để giúp Phăng – tin chuộc lại con, chấp nhận phải chịu hình phạt nặng nề cho chính mình. Từng câu nói thốt ra của ngài thị trưởng đều toát lên sự quan tâm, lo lắng dành cho người phụ nữ tội nghiệp, chấp nhận hi sinh chính mình để bảo vệ, cứu vớt mạng sống của con người.
Đó là tính cách độ lượng và giàu lòng thương người, sự cảm thông với nhau giữa những khốn cùng của cuộc sống. Một tinh thần cao đẹp tuyệt vời trái ngược với sự bẩn thỉu, cay nghiệt của tên cầm quyền Gia ve. Hắn càng tỏ thái độ, càng hống hách, kịch liệt bao nhiêu thì Giăng Van – giăng lại càng nhún nhường, nhẫn nhịn bấy nhiêu. Bởi ông hiểu ông cái cần thiết lúc này là cứu mạng sống con người, là cho Phăng – tin tia hy vọng được gặp lại con mình. Nhưng cuối cùng, Phăng – tin chấp nhận cái chết trong đau đớn, tủi nhục và tuyệt vọng. Chính lúc này, Giăng Van – giăng càng đau khổ khôn xiết.
Tác giả đã thành công trong nghệ thuật xây dựng hai nét tính cách đối lập giữa Giăng Van – giăng và Gia – ve nhằm thể hiện tư tưởng nhân đạo. Đó là tình thương vươn tới những chân giá trị tốt đẹp, bằng tình thương và chỉ có tình thương con người mới trở nên hạnh phúc và tốt đẹp hơn.
Gia-ve là một người thật tàn độc và hung dữ từ vẻ ngoài đến phẩm chất bên trong. Nhưng dù vậy, hắn vẫn phải run sợ trước uy quyền và sự cao thượng của Giăng Van-giăng. Qua nhân vật phản diện Gia-ve, Giăng Van-giăng càng nổi bật hơn vì trái với Gia-ve vô nhân tính, Giăng Van-giăng là một người đàn ông chính trực, nhân hậu và dũng cảm.
Giăng Van-giăng là một con người nghèo khổ, vì cuộc sống túng quẫn, nhìn đám cháu thơ dại chịu đói, Giăng Van-giăng đã đi ăn trộm bánh mì về nuôi cháu. Hành động đầy yêu thương đó đã bị kết tội, và Giăng Van-giăng đã phải chịu án tù khổ sai mười chín năm. Ra tù, Giăng Van-giăng nhận được sự giúp đỡ của giám mục Mi-ri-en ông đã trở thành một con người tốt, đổi tên thành Ma-đơ-len, lập nên xưởng may để giúp đỡ những người nghèo khổ, kém may mắn. Giăng Van-giăng được mọi người yêu quý và được bầu làm thị trưởng ở một thị trấn nhỏ.
Giăng Van-giăng là người có tấm lòng lương thiện, luôn yêu thương, giúp đỡ mọi người. Hành động ăn cắp bánh mì của ông cũng là xuất phát từ tình yêu thương ông dành cho những đứa cháu. Nhưng ở xã hội bấy giờ hành động đó lại là một tội ác không thể tha thứ, đẩy Giăng Van-giăng vào tù. Nhưng bản chất lương thiện đã không bị nhà tù tàn độc dập tắt, nhận được sự giúp đỡ của giám mục ông vẫn trở thành người tốt. Ngay cả khi được làm thị trưởng, Giăng Van-giăng vẫn không vì lợi ích cá nhân mà để người khác chịu oan, ông quyết định ra đầu thú để cứu nạn nhân bị Gia-ve bắt oan. Đó là biểu tượng của một con người thành thực, có tình yêu thương đối với mọi người.
Tình yêu thương còn được thể hiện rõ hơn trong cuộc gặp gỡ, trò chuyện với chị Phăng-tin trước khi buộc phải đi theo Gia-ve. Điều ông quan tâm nhất lúc này là làm sao co thể tìm được con cho Phăng-tin, quan tâm đến bệnh tình của chị. Thấy Phăng-tin run lên vì sợ hãi, Giăng Van-giăng hết sức điềm tĩnh, nhẹ nhàng trấn án chị: “Cứ yên tâm. Không phải nó bắt chị đâu” để Phăng-tin bớt lo lắng. Trước thái độ hung hãn của Gia-ve, Giăng Van-giăng vẫn hết sức điềm tĩnh, nhún nhường: “thưa ông tôi muốn nói riêng với ông câu này” cách nói rất tế nhị “Tôi biết là anh muốn gì rồi”. Không chỉ vậy, để giữ lời hứa với Phăng-tin, Giăng Van-giăng sẵn sàng cầu xin Gia-ve cho mình ba ngày để đi tìm Cô-dét đứa con gái cho chị Phăng-tin. Mọi cử chỉ nhún nhường ấy đều là vì chị Phăng-tin, ông không muốn làm người bệnh thêm phần hoang mang, sợ hãi, sợ cú sốc tinh thần sẽ làm ảnh hưởng nghiêm trọng tới sức khỏe của chị.
Trước cái chết của Phăng-tin, Giăng Van-giăng vô cùng đau đớn, kết tội Gia-ve đã gây nên cái chết thương tâm này. Trước thi thể người phụ nữ bất hạnh, Giăng Van-giăng quỳ xuống thành giường, nỗi xót thương trào dâng và thầm thì vào tai người đã khuất, vuốt mắt cho chị đi xuôi. Những cử chỉ đó thể hiện tình yêu thương, nỗi đau đớn chân thành, sâu sắc với sự ra đi của chị Phăng-tin.
Không chỉ mang trong mình tình yêu thương, Giăng Van-giăng còn là một con người kiên cường, dũng cảm chống cự lại quyền lực. Bị phát hiện chính là người tù khổ sai, Gia-ve đến bắt đi, nhưng Giăng Van-giăng vẫn hết sức từ tốn đón nhận điều đó. Nếu trước đó cầu xin, nhún nhường với Gia-ve để bảo toàn cho Phăng-tin thì sau khi chị Phăng-tin chết, Giăng van-giăng dùng giọng điệu đầy thách thức với Gia-ve, yêu cầu hắn không nên động đến mình vào lúc này, sẵn sàng rút thanh sắt, bất chấp đối đầu với Gia-ve.
- Kết bài:
Xây dựng nhân vật Giăng Van-giăng tác giả sử dụng biện pháp đối lập tương phản, giữa một bên là cái thiện – Giăng Van-giăng với một bên là cái ác – Gia-ve để làm nổi bật nhân vật trung tâm. Giăng Van-giăng là đại diện của tấm lòng nhân ái, tình yêu thương con người. Qua nhân vật này tác giả muốn khẳng định, tình yêu thương con người có thể sưởi ấm trái tim, đem lại hi vọng vào tương lai tốt đẹp cho con người. Đây cũng là giá trị nhân văn cao cả mà V.Huy-gô muốn gửi đến bạn đọc.
Xem thêm:
