Mùa thu về Trùng Khánh nghe hạt dẻ hát (Y Phương) (Bài 4, Ngữ Văn 7, tập 1, sách Chân trời sáng tạo).

* Nội dung chính: Văn bản “Mùa thu về Trùng Khánh nghe hạt dẻ hát” là một văn bản văn xuôi ngắn gọn, mang tính trữ tình, tự sự, miêu tả sâu sắc về những kỉ niệm đẹp đẽ của tác giả trước mùa phơi sân trước. Qua văn bản, tác giả bộc lộ trực tiếp tình cảm yêu mến, suy nghĩ vấn vương về những kỉ niệm nơi đây.

Đọc hiểu văn bản:

MÙA THU VỀ TRÙNG KHÁNH NGHE HẠT DẺ HÁT
(Y Phương)

I. Chuẩn bị đọc.

Em hãy chia sẻ trải nghiệm của mình về sản vật đặc trưng cho một vùng đất.

Bài tham khảo 1:

Cốm là đặc sản lâu đời của Hà Nội. Là thứ quà riêng biệt của đất nước, là thức dâng của những cánh đồng lúc bát ngát xanh, mang hương vị tất cả cái mộc mạc, giản dị và thanh khiết của đồng quê nội cỏ. Khi ăn cốm, phải ăn từng chút ít, thong thả, nhón từng chút một, không được phũ phàng. Cảm nhận cái tươi mát của lá non, cái chất ngọt của cốm, cái dịu dàng thanh đạm của loài thảo mộc; thêm vào cái mùi hơi ngát của lá sen già, ướp lấy từng hạt cốm một. Qủa thật, cốm là một món ăn đặc sản tượng trưng cho tinh hoa của đất trời.

Bài tham khảo 2:

Sản vật gây ấn tượng mạnh và làm em nhớ mãi đó chính là vải thiều thuộc vùng đất Thanh Hà, Hải Dương. Mùi vị đó cho đến bây giờ nhớ lại em vẫn thấy ngọt ở đầu lưỡi và có hương thơm thoang thoảng lướt qua. Vải Thanh Hà là một trong những đặc sản vô cùng nổi tiếng và đã được xuất khẩu cả trong nước và cả nước ngoài. Vải Thanh Hà không giống những loại vải khác vì quả rất tròn và đều nhau, quả nào quả ấy cũng căng mọng nước. Khi cho vào miệng, từng thớ vải ngọt thanh như tan ra trong miệng mình vậy. Đây thực sự là trải nghiệm em không bao giờ có thể quên trong những chuyến hành trình khám phá những đặc sản của tất cả các vùng miền.

II. Trải nghiệm cùng văn bản.

Câu 1. Em hình dung thế nào về cảnh được tả trong đoạn văn này?

Lời giải:

– Qua đoạn văn em có thể hình dung được, cảnh được tả ở đây chính là nói về sự trù phú của hạt dẻ Trùng Khánh. Hạt dẻ ở đây nhiều, tràn trề, đong đầy như mưa rơi, mang một vẻ đẹp như “bản nhạc mùa thu”

Câu 2. Đoạn văn gợi cho em suy nghĩ gì về mối quan hệ giữa con người và thiên nhiên?

Lời giải:

– Đoạn văn gợi cho em một suy nghĩ về mối quan hệ giữa con người và thiên nhiên, đó là mối quan hệ gắn bó, gần gũi, giao hòa với nhau. Thiên nhiên và con người hòa quyện, quấn quýt với nhau như những người bạn thân thiết, đồng hành suốt một đời.

Câu 1. Tìm những từ ngữ, hình ảnh thể hiện tình cảm, cảm xúc của tác giả về hạt dẻ, rừng dẻ quê hương.

Lời giải:

Những từ ngữ, hình ảnh thể hiện tình cảm, cảm xúc của tác giả về hạt dẻ, rừng dẻ quê hương là:

– Trên khắp đất nước ta, không đâu có giống mác lịch ngon ngọt và thơm bùi như ở Trùng Khánh.

– Cái đó thì …vưỡn.

– Cốm trộn hạt dẻ là một thứ vật quý, dùng để khoản đãi quý nhân.

– Hạt dẻ rơi rơi như mưa màu nâu. Đó là bản nhạc mùa thu ở quê tôi không thể nào quên.

– Đó là điểm du lịch mang màu sắc, hương vị của tình yêu.

– Thật là tuyệt vời, khi được lang thang trong một khu rừng dẻ cực kì lãng mạn.

– Rừng dẻ khe khẽ hát như rang bởi đây đang là mùa lá đỏ.

– Nắng chiều quê tôi sánh vàng như mật bủa lấy rừng vàng

Câu 2. Đọc văn bản Mùa thu về Trùng Khánh nghe hạt dẻ hát, em cảm nhận được điều gì về cái tôi của tác giả Y Phương?

Lời giải:

– Đọc văn bản Mùa thu về Trùng Khánh nghe hạt dẻ hát, em cảm nhận được về cái tôi của tác giả Y Phương:

– Đó là một cái tôi tinh tế, độc đáo, mới lạ chứa đựng sự nhạy cảm với sự rung động về cảnh vật thiên nhiên, những sản vật tinh túy của đất trời.

Câu 3. Chủ đề của văn bản trên là gì? Dựa vào đâu để em xác định như vậy?

Lời giải:

– Chủ đề của văn bản trên: Tình cảm say mê, tự hào của tác giả đối với hạt dẻ, rừng dẻ và niềm mong muốn được giao hòa với thiên nhiên

– Em xác định dựa vào bố cục văn bản:

– Phần 1 (từ đầu đến “…cốm trộn hạt dẻ là một thứ vật quý, dùng để khoản đãi quý nhân”): giới thiệu về vị ngon và giá trị của hạt dẻ Trùng Khánh

– Phần 2 (tiếp đến “…trên đầu mẹ có cả một rừng dẻ đang độ ngọt bùi…”): Ca ngợi vẻ đẹp và giá trị văn hóa, du lịch của rừng dẻ

– Phần 3 (còn lại): Ý nghĩa của mối tương giao giữa con người với tự nhiên.

Câu 4. Hãy chỉ ra một số đặc điểm của tản văn được thể hiện trong văn bản trên.

Lời giải:

Một số đặc điểm của tản văn được thể hiện trong văn bản là:

– Chất trữ tình: văn bản thể hiện sự say mê, tự hào của tác giả đối với hạt dẻ, rừng dẻ. Những tình cảm đó được bộc lộ qua cách miêu tả chi tiết màu sắc, hình dáng, mùi vị của hạt dẻ, âm thanh, màu sắc của rừng dẻ, qua cách nói khẳng định: “Giống hạt dẻ Trùng Khánh là số một La Mã chứ không chịu nhì”.

– Cái tôi của người viết: thể hiện rõ nét qua tình cảm, thái độ, suy nghĩ của tác giả.

– Ngôn ngữ: sử dụng khẩu ngữ, từ láy, văn phong gợi hình, gợi cảm.

Câu 5. Nêu cảm nhận của em khi đọc văn bản trên?

Lời giải:

– Sau khi đọc văn bản trên em thấy được vẻ đẹp của thiên nhiên, sản vật mà đất trời ban tặng cho mảnh đất Trùng Khánh. Có lẽ đây là một vẻ đẹp trù phú, đầy sức sống, mang hơi hướng lãng mạn và thơ mộng. Chắc hẳn mỗi nơi đều có một sản vật riêng để “những người con ở đó” cảm thấy tự hào, trân trọng và cảm xúc đó cũng được thể hiện qua văn bản trên. Đó chính là niềm tự hào, vui sướng, hạnh phúc khi đặc sản quê mình được coi là thứ đặc sản có một không hai.