ÔN TẬP KIẾN THỨC
Câu 1. Lập bảng đối chiếu chủ đề, thông điệp, tư tưởng, điểm nhìn trần thuật của các văn bản truyện đã đọc trong Bài 8 Đất nước và con người.
Trả lời:
Văn bản | Chủ đề | Thông điệp | Tư tưởng | Điểm nhìn trần thuật |
| Đất rừng phương Nam | Thiên nhiên và cuộc sống con người phương Nam. | Vẻ đẹp của đất và người phương Nam. | Thể hiện tình yêu đối với thiên nhiên, nêu cao cách sống hòa hợp với thiên nhiên. | Điểm nhìn nhân vật kể chuyện ngôi thứ nhất – nhân vật An. |
| Giang | Tình yêu người lính | Thông điệp về tình người và sự gặp gỡ trong cuộc đời. | Đề cao và khẳng định những giá trị của tình người, tình yêu và sự gặp gỡ trong cuộc đời; tố cáo chiến tranh đã gây ra những sự đau thương, chia cắt con người. | Điểm nhìn nhân vật kể chuyện ngôi thứ nhất. |
| Xuân về | Bức tranh thiên nhiên và con người khi xuân về. | Vẻ đẹp của bức tranh thiên nhiên và con người mùa xuân. | Ca ngợi vẻ đẹp thiên nhiên và con người mùa xuân. | Điểm nhìn của chủ thể trữ tình. |
| Buổi học cuối cùng | Lòng yêu nước và ngôn ngữ của mỗi quốc gia | Thông điệp về việc bảo vệ đất nước phải gắn liền với tri thức, văn hóa, đặc biệt là ngôn ngữ. | Lên án chiến tranh, đồng thời kêu gọi con người cần thể hiện lòng yêu nước bằng việc giữ gìn tiếng nói của dân tộc mình. | Điểm nhìn nhân vật kể chuyện ngôi thứ nhất – cậu bé Phrăng. |
Câu 2. Nêu nhận xét của bạn về một nhân vật trong văn bản “Đất rừng phương Nam” (Đoàn Giỏi) hoặc Giang (Bảo Ninh).
Trả lời:
Nhận xét về nhân vật Giang trong Giang (Bảo Ninh).
– Là một cô gái hiểu chuyện.
– Một cô gái có lòng thương người, ân cần, chu đáo, nhiệt tình.
– Hiếu thảo với cha.
– Có tình nghĩa sâu đậm.
Câu 3. Cho biết tác dụng của thành phần chêm xen và thành phần liệt kê trong đoạn văn mà bạn đã viết ở mục Từ đọc đến viết.
Trả lời:
* Đề 1:
– Tác dụng của thành phần liệt kê:
+ Diễn tả lại cảnh ngày Tết ở Hà Nội và Vũng Tàu.
+ Diễn tả lại những cảnh vui chơi ở biển Vũng Tàu.
– Tác dụng của thành phần chêm xen: bổ sung thông tin cho tượng Chúa dang tay ở Vũng Tàu.
* Đề 2:
– Tác dụng của thành phần liệt kê: làm rõ những tính cách của bé An.
– Tác dụng của thành phần chêm xen:
+ Bổ sung thông tin cho tác phẩm Đất rừng phương Nam và bé An.
Câu 4. Việc viết một văn bản nghị luận phân tích, đánh giá một tác phẩm tự sự hoặc tác phẩm kịch có những điểm khác biệt đáng lưu ý nào so với việc viết một văn bản nghị luận phân tích, đánh giá một tác phẩm trữ tình?
Trả lời:
– Với các tác phẩm truyện ngắn, tiểu thuyết hay sử thi, cần tập trung cách xây dựng tình huống truyện, miêu tả nhân vật, sử dụng ngôi kể, điểm nhìn, lời của người kể chuyện, đối thoại, độc thoại của nhân vật,…
– Với các tác phẩm kịch (chèo, tuồng; bi kịch, hài kịch, chính kịch) thì cần tập trung vào các yếu tố như mâu thuẫn, xung đột, nhân vật, hành động, lời thoại,…
Câu 5. Bạn rút ra được kinh nghiệm gì trong việc trình bày bài giới thiệu, đánh giá một tác phẩm tự sự hoặc tác phẩm kịch?
Hướng dẫn:
Tự rút kinh nghiệm cho bản thân.
– Với các tác phẩm truyện ngắn, tiểu thuyết hay sử thi thì cần tập trung cách xây dựng tình huống truyện, miêu tả nhân vật, sử dụng ngôi kể, điểm nhìn, lời của người kể chuyện, đối thoại, độc thoại của nhân vật,… và có dẫn chứng cụ thể trong tác phẩm.
– Với các tác phẩm kịch (chèo, tuồng; bi kịch, hài kịch, chính kịch) thì cần tập trung vào các yếu tố như mâu thuẫn, xung đột, nhân vật, hành động, lời thoại,…
– Lí lẽ phải luôn đi kèm với bằng chứng.
– Sắp xếp các luận điểm rõ ràng, hợp lí.
Trả lời:
– Với các tác phẩm truyện ngắn, tiểu thuyết hay sử thi thì cần tập trung cách xây dựng tình huống truyện, miêu tả nhân vật, sử dụng ngôi kể, điểm nhìn, lời của người kể chuyện, đối thoại, độc thoại của nhân vật,… và có dẫn chứng cụ thể trong tác phẩm.
– Với các tác phẩm kịch (chèo, tuồng; bi kịch, hài kịch, chính kịch) thì cần tập trung vào các yếu tố như mâu thuẫn, xung đột, nhân vật, hành động, lời thoại,…
– Lí lẽ phải luôn đi kèm với bằng chứng.
– Sắp xếp các luận điểm rõ ràng, hợp lí.
Câu 6. Các văn bản Đất rừng phương Nam, Giang và Xuân về gợi cho bạn những suy nghĩ và tình cảm gì đối với quê hương đất nước, con người Việt Nam?
Trả lời:
Các văn bản Đất rừng phương Nam, Giang và Xuân về gợi cho em vẻ đẹp của thiên nhiên Việt Nam rất trù phú, đa dạng, mỗi nơi, mỗi vùng miền lại mang những đặc trưng riêng tạo nên dấu ấn. Con người Việt Nam là có tình, có nghĩa, có văn hóa và biết thưởng thức cái đẹp.
