»» Nội dung bài viết:
Đọc hiểu văn bản:
Mây và sóng
(Ta-gor)
* Nội dung chính: Thông qua cuộc trò chuyện của em bé với mẹ, bài thơ Mây và sóng của Ta-go ngợi ca tình mẫu tử thiêng liêng sâu sắc. Bài thơ chứa đựng những triết lí giản dị nhưng đúng đắn về hạnh phúc trong cuộc đời.
Trước khi đọc.
Một lần, em được mẹ cho phép đến nhà bạn chơi. Trò chơi đang vui và em rất muốn chơi tiếp thì đến giờ mẹ dặn phải trở về nhà. Khi ấy em sẽ làm gì?
Trả lời:
– Nếu em được mẹ cho phép đến nhà bạn chơi và trò chơi đang vui nhưng đến giờ mẹ dặn phải trở về nhà thì em sẽ nghe lời dặn của mẹ, về nhà đúng giờ. Có thể em sẽ hẹn bạn khi được mẹ cho phép hôm sau sẽ sang chơi tiếp. Mẹ dặn em nghe lời, đi đến nơi về đến chốn.
Sau khi đọc.
Câu 1. Đọc bài thơ Mây và sóng, ta như được nghe kể một câu chuyện. Theo em, ai đang kể chuyện với ai và kể về điều gì.
Trả lời:
– Đọc bài thơ Mây và sóng, ta như được nghe kể một câu chuyện. Theo em, giọng kể của câu chuyện là người con đang kể chuyện với người mẹ và cậu bé kể về việc rất nhiều lời mời gọi đi chơi nhưng cậu vẫn từ chối để ở bên cạnh mẹ.
Câu 2. Qua lời trò chuyện của những người “trên mây” và “trong sóng”, em thấy thế giới của họ hiện lên như thế nào.
Trả lời:
– Qua lời trò chuyện của những người “trên mây” và “trong sóng”, em thấy thế giới của họ hiện lên đầy hấp dẫn, thú vị. Những người “trên mây” và “trong sóng” họ nhảy múa, ca hát, vui vẻ, hồn nhiên và yêu đời. Thế giới tràn ngập niềm hạnh phúc.
Câu 3. Câu hỏi “Nhưng làm thế nào mình lên đó được?”, “Nhưng làm thế nào mình ra ngoài đó được” thể hiện tâm trạng gì của em bé.
Trả lời:
Câu hỏi “Nhưng làm thế nào mình lên đó được?”, “Nhưng làm thế nào mình ra ngoài đó được?” của em bé thể hiện:
– Sự ngây thơ của em bé, vì dù sao em bé vẫn chỉ là một em bé mà thôi. Đó là sự thắc mắc, muốn tìm tòi và khám phá thế giới xung quanh mình.
– Sự thích thú của em bé vì những lời gọi mời đầy hấp dẫn.
– Sự lưỡng lự của em bé vì rất muốn đi nhưng dường như có điều gì đó ngăn cản em.
Câu 4. Vì sao em bé từ chối lời mời gọi của những người “trên mây” và “trong sóng”?
Trả lời:
– Em bé đã từ chối lời mời gọi của những người “trên mây” và “trong sóng”. Bởi em là một đứa bé ngoan, em đã nhớ về mẹ, thương mẹ và từ chối lời mời. Lời từ chối của em thật ngây thơ, trong sáng đến mức khiến cho họ phải mỉm cười, nhảy múa rồi lướt qua.
Câu 5. Em bé đã sáng tạo ra những trò chơi gì? Em cảm nhận được gì về tình cảm của mẹ con được thể hiện qua những trò chơi ấy?
Trả lời:
– Em bé đã sáng tạo ra những trò chơi:
Con là mây và mẹ sẽ là trăng.
Hai bàn tay con ôm lấy mẹ, và mái nhà ta sẽ là bầu trời xanh thẳm.
Con là sóng và mẹ sẽ là bến bờ kì lạ,
Con lăn, lăn, lăn mãi rồi sẽ cười vang vỡ tan vào lòng mẹ.
– Mây, trăng, sóng, bờ biển đều đã thể hiện lên trò chơi của em nhưng trong đó lại có cả mẹ. Ở đây, thiên nhiên rộng lớn, kì ảo, thơ mộng vẫn hiện lên. Nó còn hiện lên đậm nét hơn nữa qua tình cảm của em bé với mẹ. Em sẽ lấy đôi tay choàng lên người mẹ. Rồi sẽ lăn, lăn, lăn mãi cùng tiếng cười vỡ tan vào lòng mẹ. Tình cảm ấy thật sâu đậm, thật thiết tha. Và chắc chắn rằng nó sẽ kéo dài từ bình minh đến tối.
– Nổi bật hẳn lên trong phần hai cũng như là một điểm nhấn cho toàn bộ tác phẩm chính là câu thơ “Và không ai trên thế gian này biết mẹ con ta ở chốn nào”. Tại sao em bé lại nói như vậy, đó là bởi em tin chắc rằng tình cảm giữa em và người mẹ sẽ ở khắp mọi nơi, mọi chốn. Tình cảm ấy sâu sắc đến mức không ai có thể hiểu hết được. Tình mẫu tử là thiêng liêng, bất diệt, hòa cả vào trong thiên nhiên bao la, thơ mộng.
Câu 6. Văn bản Mây và sóng có hình thức khác với văn bản Chuyện cổ tích về loài người (Số tiếng trong các dòng không bằng nhau, không vần). Vì sao nó vẫn được coi là văn bản thơ?
Trả lời:
– Văn bản Mây và sóng có hình thức khác với văn bản Chuyện cổ tích về loài người (Số tiếng trong các dòng không bằng nhau, không vần). Nhưng nó vẫn được coi là văn bản thơ. Bởi tác phẩm có ngôn ngữ cô đọng, giàu nhạc điệu và hình ảnh, sử dụng nhuần nhuyễn nhiều biện pháp tu từ.
Viết kết nối với đọc.
Hãy tưởng tượng em đang là người trò chuyện với mây và sóng. Viết đoạn văn (khoảng 5-7 câu) về cuộc trò chuyện ấy.
Bài làm 1:
Mây và sóng cùng đến rủ em đi chơi. Mây mang em đến muôn vàn trò chơi: “Ở thế giới cao xa kia, cậu sẽ được cùng chúng tớ nhảy múa, ca hát”. Em vô cùng háo hức “Mọi thứ đẹp đến thế sao”. Tung mình cùng những cánh chim, ngắm mọi cảnh vật trên thế gian này và hơn thế là được tự do bay lượn, đó là khao khát đẹp đối với mỗi con người. Sóng cũng đưa em đến với thế giới của bao khao khát: tự do, chạy nhảy tung tăng, đắm mình trong làn nước mát… Thế giới muôn màu hấp dẫn em vô cùng, vô tận. Thế nhưng, nếu em chỉ mải nô nghịch với mây, với sóng, chắc mẹ sẽ buồn lắm vì thiếu tiếng cười, tiếng nói của em. Có lẽ, em sẽ từ biệt hai người bạn để được ở bên mẹ, người bạn, người thân và người thương của em.
Bài làm 2:
Mây và sóng cùng đến rủ tôi đi chơi. Mây nói: “Ở thế giới cao xa kia, cậu sẽ được cùng chúng tớ nhảy múa, hát ca với muôn vàn trò chơi hấp dẫn. Nào là bình minh vàng, nào là vầng trăng bạc nhé,…”. Tôi vô cùng háo hức đáp lại: “Mọi thứ đẹp đến thế sao?”. “Tất nhiên rồi!” – Mây đáp. Khi tôi còn đang thắc mắc không biết lên đó bằng cách nào thì mây đã hăm hở chỉ dẫn: “Hãy đến nơi tận cùng trái đất, đưa tay lên trời sẽ được nhấc bổng lên tận tầng mây”. Nhưng thoáng chốc nghĩ đến mẹ đang đợi ở nhà, tôi đã nhất quyết từ chối lời mời gọi của Mây mặc dù có hơi nuối tiếc. Sau đó, Mây không rủ tôi nữa, chỉ lẳng lặng mỉm cười rồi bay đi. Thấy Mây đi rồi, Sóng mon men lại gần, reo rì rầm vẫy gọi chào mời tôi. “Em bé ơi, cậu có muốn cùng chúng tớ ca hát, ngao du khắp muôn nơi, đắm mình trong làn nước mát không?”. Tôi khoái chí hỏi dò cách đi ra ngoài đó, họ tận tình chỉ bảo: “Hãy đến rìa biển cả, nhắm nghiền mắt lại là sẽ được làn sóng nâng đi”. Thế nhưng nghĩ đến khuân mặt buồn bã và thất vọng của mẹ khi thiếu vắng đi tiếng nói, tiếng cười của tôi; nghĩ đến tình yêu thương, chăm sóc, che chở của mẹ mà tôi đã từ chối Sóng một cách dứt khoát không hề hối tiếc. Thầm cảm ơn mẹ và tôi hứa sẽ luôn ở bên người mãi mãi.
Bài làm 3:
Một lần nọ, tôi đang dạo chơi trên biển thì nghe thấy tiếng gọi từ trên cao: “Này bạn nhỏ, hãy lên chơi cùng bọn tớ, cậu sẽ được làm bạn với bình minh vàng và vầng trăng bạc”. Thì ra, những đám mây đang nói chuyện với tôi. Tôi liền hỏi: “Phải làm sao mình mới có thể lên đó được?”. Mây tiếp lời “Cậu hãy đến nơi tận cùng trái đất rồi đưa tay lên trời, chúng tớ sẽ nhấc bổng cậu lên”. Tôi thầm nghĩ, nếu làm vậy sẽ phải xa mẹ, nên tôi đã từ chối mây. Thế rồi, tôi lại nghe trong sóng có tiếng gọi: “Hãy xuống chơi cùng bọn tớ, cậu sẽ được đi ngao du khắp mọi nơi”. Tôi liền hỏi sóng: “Tớ phải làm sao mới có thể đến đó?”. Sóng trả lời: “Cậu chỉ cần đến rìa biển, nhắm mắt lại thì sẽ được làn sóng nâng đi”. Nhưng tôi nghĩ đến mẹ đang chờ ở nhà nên lại từ chối. Chỉ có ở bên mẹ mới làm tôi hạnh phúc nhất.
Bài làm 4:
Mây và sóng là hai người bạn đặc biệt mà em từng gặp, họ kể cho em rất nhiều điều thú vị. Mây nói: “Bọn tớ chơi từ khi thức dậy cho đến lúc chiều tà. Bọn tớ chơi với bình minh vàng và vầng trăng bạc”. Sóng cũng cất lời “Bọn tớ ca hát từ sáng sớm cho đến hoàng hôn. Bọn tớ ngao du nơi này nơi nọ mà không biết từng đến nơi nao”. Hai bạn đều rủ em đi chơi cùng họ, mây nói: “Hãy đến tận cùng trái đất, đưa tay lên trời, cậu sẽ được nhấc bổng lên tận tầng mây”, sóng thì thầm “Hãy đến rìa biển cả, nhắm nghiền mắt lại, cậu sẽ được làn sóng nâng đi”. Dù đó là những lời mời gọi hấp dẫn nhưng nghĩ đến mẹ ở nhà, sao em có thể rời mẹ mà đi được. Thế là họ mỉm cười, mây bay đi và sóng nhảy múa lướt qua em.
