Đọc mở rộng theo thể loại:
XÃ TRƯỞNG – MẸ ĐỐP
Câu 1. Liệt kê theo bảng sau những từ ngữ, hình ảnh trong lời thoại của hai nhân vật khi họ nói về công việc thường ngày của mình và của người còn lại:
Hình ảnh (trang 132, SGK Ngữ Văn 10, tập một)
Trả lời:
Nói về xã trưởng | Nói về mẹ Đốp và chồng | |
| Xã trưởng | – Tại dân vi tổng lí Quốc pháp hữu công cầu Ơn dân xã thuận bầu Tôi đứng đầu hàng xã | – Đi rao mõ. – Làm cái thứ mõ thì bằng với sắc cái gì ? |
| Mẹ Đốp | – Các cụ chửa được ngồi. – Thầy sai con đi rao mõ. | – Mộc đạc vang lừng Kim thanh dóng dả. – Bất phận danh nhi tài túc Vô chế lệnh nhi dân tòng. – Muôn việc sửa sang quyền cắt đặt Một mình một chiếu thảnh thơi ngồi. – Mõ tôi cả tiếng lại dài hơi Một xã cử bầu chẳng phải chơi Mộc đạc vang lừng hòa cả xã. |
Nhận xét:
* Nói về xã trưởng:
– Xã trưởng: tự mãn khi mình được chọn làm lí trưởng, cho mình đứng trên tất cả mọi người.
– Mẹ Đốp: đả kích, chọc tức xã trưởng.
* Nói về mẹ Đốp và chồng:
– Xã trưởng: tỏ thái độ khinh bỉ, coi thường những người có địa vị thấp kém hơn mình.
– Mẹ Đốp: trân trọng công việc mình đang làm vì mẹ Đốp cũng được dân bầu.
Câu 2. Yếu tố hài hước được tạo nên từ những thủ pháp nào? Thử hình dung khi diễn viên chèo nhập vai mẹ Đốp, họ sẽ sử dụng cử chỉ, hành động như thế nào?
Trả lời:
– Yếu tố hài hước được tạo nên từ những thủ pháp như:
+ Từ đồng âm ”bằng”: “Bố cháu trẩy tỉnh lĩnh băng rồi ạ/ Làm cái thứ mõ thì bằng với sắc cái gì”.
+ Từ ngữ giản dị, đậm chất miền quê: đốp chát, bố cháu, chửa, Đốp với chát cái gì.
– Khi diễn viên chèo nhập vai mẹ Đốp, họ sẽ sử dụng những cử chỉ, hành động nhanh nhẹn, hoạt bát, giọng điều vang to.
Câu 3. Mẹ Đốp thuộc kiểu nhân vật nào trong các kiểu nhân vật chính yếu của chèo cổ? Theo bạn, sự xuất hiện của mẹ Đốp nói riêng và kiểu nhân vật này nói chung trong kịch bản chèo có tác dụng như thế nào đối với việc chuyển tải tư tưởng, triết lí dân gian?
Trả lời:
– Mẹ Đốp thuộc kiểu hề (nhân vật hài hước, gây cười).
– Theo em, sự xuất hiện của nhân vật mẹ Đốp nói riêng và kiểu nhân vật này nói chung trong kịch bản chèo vừa giúp cho vở chèo thêm phần hấp dẫn bởi được pha trộn vào đó những tình huống vui nhộn, tạo tiếng cười. Từ những tiếng cười trào phúng ấy, các tư tưởng, triết lí dân gian được gửi gắm và truyền tải.
Bài tập sáng tạo.
Vẽ một bức tranh hoặc dựng một hoạt cảnh lấy cảm hứng từ vở chèo Quan Âm Thị Kính.
Trả lời:
– Tùy khả năng sáng tạo của bản thân.
