Cảm nhận hình tượng câu xà nu qua câu nói của cụ Mết: Không có cây gì mạnh bằng cây xà nu đất ta. Cây mẹ ngã xuống cây con mọc lên. Đố chúng giết hết rừng xà nu này

»» Nội dung bài viết:

Anh (chị) cảm nhận như thế nào về câu nói của cụ Mết về loài cây xà nu trong tác phẩm “Rừng xà nu” của nhà văn Nguyễn Trung Thành: “Không có cây gì mạnh bằng cây xà nu đất ta. Cây mẹ ngã xuống cây con mọc lên. Đố chúng giết hết rừng xà nu này”. (SGK Ngữ Văn 12)

Mở bài:

– Giới thiệu Tây Nguyên, tác giả, truyện ngắn “Rừng xà nu”.

– Cảm hứng sử thi lãng mạn đã luôn hòa quyện để tác phẩm trở thành thiên anh hùng ca về vẻ đẹp và sức sống kiên cường bất khuất của con người nơi đây. Hình tượng cây xà nu mang tính biểu tượng cho nên khi nói về loài cây này, nhà văn để nhân vật cụ Mết khẳng định: “Không có cây gì mạnh bằng cây xà nu đất ta. Cây mẹ ngã xuống cây con mọc lên. Đố chúng giết hết rừng xà nu này”.

Thân bài:

1. Hình ảnh cây xà nu:

– Loài cây họ thông, mọc bạt ngàn ở Tây Nguyên. Cây xà nu hùng vĩ mà cao thượng, man dại mà trong sạch.

– Xà nu trở thành nguồn cảm hứng mãnh liệt, theo suốt hành trình cảm xúc của nhà văn.

– Sự xuất hiện của cây xà nu, rừng xà nu: “Làng nằm……….con nước lớn” Vị trí của xà nu là vị trí tiên phong trong bão lửa chiến tranh. Xà nu đứng giữa ranh giới của sự hủy diệt và sinh tồn trong cuộc đụng độ không cân sức giữa ta và Mĩ – Ngụy khát máu.

⇒ Đặt xà nu vào trong bối cảnh này là nhà văn đã tạo được bệ đỡ hoành tráng cho bức tượng đài về thiên nhiên Tây Nguyên qua hình tượng cây xà nu.

2. Sức sống vẻ đẹp của cây xà nu:

Trong sự hủy diệt và tàn phá của kẻ thù:

+ Làng Xô man là xứ sở của cây xà nu.
+Làng nằm đúng trong tầm đại bác, rừng xà nu gánh chịu toàn bộ bom đạn của kẻ thù.
+ Trong rừng vạn cây không cây nào không bị thương
+ Có cây bị chặt đứt ngang nửa thân mình
+ Vết thương: nhựa ứa ra, bầm lại từng cục máu lớn.

⇒ Cách miêu tả và cảm nhận của nhà văn làm nổi bật những đau thương mất mát mà con người phải gánh chịu. Xà nu chính là nhân chứng sống cho tội ác của kẻ thù. Nhà thơ Tố Hữu viết:

“Máu đọng chưa khô máu lại đầy
Hỡi Miền Nam trăm đắng ngàn cay”.

Sức sống mãnh liệt của cây xà nu:

+ Sinh sôi nảy nở khỏe
+ Một cây ngã gục có 4,5 cây mọc lên, ngọn xanh rờn, hình mũi tên sẵn sàng thay thế
+ Những cây trưởng thành……cường tráng. Rừng xà nu trở thành thành đồng vách sắt bảo vệ buôn làng: “Cứ thế 2,3……cho làng”.

– Nhà văn khẳng định: Xà nu là loài cây ham ánh sáng… Khép tác phẩm là điệp khúc xanh ngời ngợi: “nhìn đến hết ….chân trời” chứng minh được chân lí: Sự sống luôn mạnh hơn cái chết, sự sinh tồn nảy sinh ngay trong lòng của sự hủy diệt. Nên cụ Mết mới có thể thách thức kẻ thù “Đố chúng giết hết rừng xà nu này”.

Cây xà nu, rừng xà nu gắn bó với cuộc sống lao động và chiến đấu của nhân dân Tây Nguyên:

+ Trong cuộc sống hàng ngày….để làm nên bản sắc văn hóa riêng.
+ Trong chiến đấu: Đuốc xà nu, lửa xà nu gắn với lời hiệu lệnh của cụ Mết và soi tỏ thành quả của cuộc nổi dậy.
Đánh gía chung: trong đời thường hay trong chiến đấu xà nu luôn gắn bó mật thiết với con người. Ở đâu có con người là ở đó có cây xà nu. Xà nu góp phần viết lên trang sử hào hùng của miền đất sử thi, miền đất “Không có cây ….đất ta”.

Hình ảnh xà nu là biểu tượng cho dân làng Xô-man:

– Mỗi thế hệ xà nu tượng trưng cho một thế hệ người (5 thế hệ):
+ Cụ Mết – cây xà nu cổ thụ
+ Tnú – cây xà nu trưởng thành.
+ Mai – thế hệ những cây xà nu bị gục ngã trước bom đạn kẻ thù.
+ Dít và Heng- những cây xà nu non sẵn sàng thay thế nối tiếp

– Cả làng Xô-man từ già đến trẻ gắn kết thành một khối thống nhất vững mạnh giống như “những cánh rừng xà nu chạy tít tắp đến chân trời” trong cuộc đấu tranh đầy máu và nước mắt.

Kết bài:

Có thể nói, câu khẳng định của cụ Mết đã làm nổi bật tình yêu, niềm tự hào cũng như tư tưởng của nhà văn khi ông viết truyện ngắn này. Cây xà nu được xây dựng thành bức tượng đài bất tử về Tây Nguyên anh hùng, Tây Nguyên bất khuất. Lịch sử đã sang những trang mới nhưng trang văn của Nguyễn Trung Thành mãi là khúc ca đi cùng năm tháng.