Câu cầu khiến
I. Đặc điểm hình thức và chức nưng của câu cầu khiến.
- Xét ví dụ cho ở SGK/ 30.
Tìm câu cầu khiến trong đoạn trích.
– Thôi đừng lo lắng.
– Cứ về đi.
– Đi thôi con.
Đặc điểm hình thức nào cho biết đó là câu cầu khiến ?
– Dựa vào các từ cầu khiến: thôi, đừng, đi
Các câu cầu khiến trên dùng để làm gì?
– Khuyên bảo, yêu cầu, ra lệnh, nhờ vả, van xin, khiếu nại, …
Đọc to các câu trong SGK.
Cách đọc câu “Mở cửa!” trong câu b khác trong câu a như thế nào?
– Đọc câu b nhấn mạnh hơn
Câu “ Mở cửa” (b) dùng để làm gì? Khác “Mở cửa” (a) như thế nào?.
– Câu b dùng để ra lệnh, trong a dùng để trả lời.
Câu cầu khiến là câu như thế nào? Khi viết câu cầu khiến cần dùng dấu gì ?
– Ví dụ:
+ Con hãy dũng cảm tiến lên.
+ Bạn đừng vẽ bậy lên tường.
+ Chớ vì thất bại mà nản lòng.
+ Chúng ta làm bài tập đi!
+Ta về thôi!
+ Dậy mà đi nào!
– Ghi nhớ : SGK/3
II. Luyện tập.
Bài tập1/31:
Những đặc điểm hình thức nào cho biết các câu sau là câu cầu khiến:
a. hãy
b. đi
c. đừng
Chủ ngữ trong 3 câu trên đều chỉ người đối thoại:
– Câu a: vắng chủ ngữ
– Câu b. Chủ ngữ : ông giáo
– Câu c. Chủ ngữ : chúng ta
Bài 2/32: Xác định câu cầu khiến:
1. Thôi, im cái điệu hát… ấy đi.
2. Em đừng khóc.
3. Đưa tay cho tôi mau! Cầm lấy tay tôi này!
Câu a có từ cầu khiến, vắng chủ ngữ.
Câu b có từ cầu khiến, có chủ ngữ
Câu c có ngữ điệu cầu khiến, vắng chủ ngữ.
Bài 3/32: So sánh ý nghĩa và hình thức các câu:Câu a vắng chủ ngữ, còn b có chủ ngữ ơr ngôi thứ hai số ít. Nhờ có chủ ngữ mà trong câu b ý câu fkhiến nhẹ nhàng hơn ,thể hiện rõ hơn tình cảm của người với người nghe.
Bài 4/32: Dế choắt muốn Dế Mèn đào giúp một cái ngách từ nhà mình sang nhà Dế Mèn (có mục đích cầu khiến )
