Đọc hiểu văn bản:
Tiếng gà trưa
(Xuân Quỳnh)
I. Đọc hiểu chú thích:
1. Tác giả:
– Xuân Quỳnh (1942-1988) quê ở làng La Khê-Hà Đông-Hà Tây (nay thuộc Hà Nội).
– Là nhà thơ nữ suất sắc trong nền thơ hiện đại Việt Nam.
– Năm 2017, Xuân Quỳnh được tặng giải thưởng HCM về văn học nghệ thuật.
– Thơ Xuân Quỳnh thường viết về những tình cảm gia đình gần gũi, bình dị trong đời sống gia đình và cuộc sống thường ngày nhưng rung cảm và khát vọng của một trái tim phụ nưc chân thành đằm thắm.
2. Tác phẩm:
– Hoàn cảnh sáng tác, xuất xứ: Bài thơ được viết đầu cuộc kháng chiến chống Mỹ, in trong tâp “Hoa dọc chiến hào”(1968).
– Thể thơ: Năm chữ (ngũ ngôn). Không hạn định số câu.
– Phương thức biểu đạt: biểu cảm.
– Nội dung:
-Từ việc nghe âm thanh của tiếng gà trưa gợi một hình ảnh, sự việc trong kỉ niệm tuổi thơ của chính tác giả và nhân vật trữ tình ( người chiến sĩ đang hành quân).
Tiếng gà trua với những kỉ niệm thân thuộc của tuổi thơ và tình bà cháu đã đi vào cuộc chiến đấu cùng với người chiến sĩ để khắc sâu thêm tình cảm với quê hương đất nước.
II. Đọc hiểu văn bản:
1. Tiếng gà trưa trong nỗi niềm thương nhớ của người lính trẻ (Khổ 1).
– Thời gian là vào buổi trưa.
– Không gian là một nơi xa, trên đường đi hành quân.
– Một trưa vắng rất thanh bình và rất yên ả
– Những tình cảm chân thật của người lính trẻ.
– Tình yêu quê hương, đất nước sâu sắc của người lính trẻ.
2. Kí ức tuổi thơ gợi nhớ trong tiếng gà trưa (Khổ 2,3,4,5,6).
– Những kỉ niệm đặc sắc của tuổi thơ.
– Hình ảnh người bà hiện lên tần tảo, yêu thương và đầy tình cảm.
– Ước mơ về quân áo đẹp.
– Ước mơ về được cắp sách đến trường.
– Những kỉ niệm rất giản dị, gần gũi và thân thương.
3. Những suy tư, suy nghĩ về hiện tại (khổ cuối).
– Nhấn mạnh vai trò và nghĩa vụ của mình.
– Lòng yêu nước bắt nguồn từ kí ức tuổi thơ giản dị.
– Lòng yêu nước, yêu quê hương.
III. Tổng kết:
1. Nội dung:
Bài thơ “ Tiếng gà trưa” (XQ) cho ta thấy được tình cảm bà cháu, tình cảm gia đình, quê hương, đất nước. Một thứ tình cảm thiêng liêng và cao cả. Nhờ vậy mà chúng ta hiểu được tâm tư của người lính ca quê luôn hướng về gia đình nhưng họ luôn hiên ngang, sẵn sàng đi theo tiếng gọi của Tổ quốc. Chúng ta hôm nay hãy tiếp bước ông cha để cùng nhau chung sức xây dựng một đất nước văn minh, hiện đại.
2. Nghệ thuật:
-Thể thơ 5 chữ phù hợp với việc kể chuyện vừa bộc lộ cảm xúc.
-Hình ảnh thơ gần gũi, bình dị, gợi cảm.
-Sủ dụng thành công phép điệp từ, ẩn dụ chuyển đổi cảm giá.
