BÀI LÀM HOÀN CHỈNH NLXH MỘT VẤN ĐỀ ĐẶT RA TỪ TP VĂN HỌC.
Hãy viết bài văn nghị luận về mối quan hệ giữa con người với tự nhiên được gợi ra trong truyện ngắn “Muối của rừng” – Nguyễn Huy Thiệp.
- MỞ BÀI: Thiên nhiên luôn chứa đựng những điều kỳ bí với sức hút lạ thường khiến cho con người mong muốn khám phá những điều diệu kỳ ẩn sâu bên trong.Vậy nên, tình yêu thiên nhiên là đề tài muôn thuở, gắn bó tri kỉ với người cầm bút. Nhà văn Nguyễn Huy Thiệp đã mang một góc nhìn mới, một trải nghiệm mới về mối quan hệ giữa thiên nhiên, động vật hoang dã và con người qua truyện ngắn “Muối của rừng”. Từ câu chuyện đi săn trong khu rừng của ông Diểu và những phản ứng của gia đình nhà Khỉ khiến ông tha cho chúng, từ “muối của rừng” đến muối của đời, nhà văn đặt ra vấn đề: Làm thế nào để bảo vệ động vật hoang dã?
- THÂN BÀI
LUẬN ĐIỂM 1: Thiên nhiên là những gì tồn tại xung quanh chúng ta nhưng không phải con người tạo ra. Tình yêu thiên nhiên là sống hòa hợp, gắn bó, rung động trước những cảnh đẹp của tự nhiên. Chúng ta yêu quý, trân trọng những gì thiên nhiên tặng ban đồng thời phải giữ gìn và bảo vệ nét đẹp trù phú, hoang dã. Thế nhưng, thực trạng săn bắn thú rừng đang diễn ra phức tạp và nghiêm trọng.Theo Báo cáo Sức sống Hành tinh 2020 của Tổ chức Quốc tế về Bảo tồn Thiên nhiên (WWF), trong vòng 50 năm qua, quần thể các loài động vật có xương sống đã suy giảm 68%. Tại Việt Nam, nhiều loài động vật hoang dã đang đối mặt với nguy cơ tuyệt chủng do bị buôn bán và tiêu thụ bất hợp pháp vì nhiều mục đích khác nhau như làm thực phẩm, thuốc chữa bệnh, đồ trang sức. Đặc biệt gần đây, giới trẻ rộ lên phong trào nuôi thú cưng là các loài động vật hoang dã độc, lạ. Tại vườn Quốc gia Tràm Chim – Đồng Tháp, trước đây có khoảng 7.000 cò ốc và hàng chục ngàn chim di cư khác cư ngụ. Nay các loài này gần như vắng bóng, chỉ còn lác đác một số con, một số đàn tìm đến. Năm 2019 chỉ có 4 con sếu đầu đỏ bay về, trong năm 2020, gần như không thấy đàn nào di cư về. Thế mới thấy, nạn săn bắt động vật diễn ra nghiêm trọng đến mức nào.
LUẬN ĐIỂM 2: Việc săn bắn động vật hoang dã gây ra những hậu quả khôn lường. Việc săn bắt chim, thú rừng tuỳ tiện cùng với nạn đốt phá rừng bừa bãi đã phá hoại nghiêm trọng môi trường sống của nhiều loài động vật, làm cho một số loài trở nên hung dữ, gây ra những thảm hoạ đối với con người. Chẳng hạn như nạn voi dữ, lợn rừng phá hoại cơ sở sản xuất ở Gia Lai; nạn chuột, châu chấu phá hoại mùa màng ở nhiều nơi… Mất chỗ trú, nhiều đàn chim di cư đến các lùm cây, bụi rậm, các cánh rừng ngập mặn, cánh đồng để trú ngụ và tìm kiếm thức ăn. Đây là cơ hội cho một số tay săn chim bán làm thức ăn mà không biết rằng nguy cơ lây nhiễm dịch bệnh rất cao. Đặc biệt hiện nay dịch cúm gia cầm, dịch Covid đang diễn ra tại nhiều nước gây tổn thất lớn cho nhân loại. Một bộ phận người tiêu dùng luôn cho rằng, ăn thịt thú rừng thể hiện đẳng cấp sang trọng. Nhưng đây là suy nghĩ hoàn toàn sai lầm! Khi thú rừng tiềm ẩn nhiều loại dịch bệnh khó lường trong điều kiện biến đổi khí hậu, môi trường diễn biến phức tạp lại them nhiều ngày đi săn trong rừng buộc tay săn phải dùng hóa chất bảo quản là hiểm họa khôn lường, ảnh hưởng đến sức khỏe, kể cả tính mạng con người. Có lẽ, cả người săn bắt lẫn người tiêu thụ có thể vô tình hay cố ý mà không nghĩ đến vi phạm pháp luật trong bảo tồn, bảo vệ động vật hoang dã quý hiếm, có nguy cơ vướng vào vòng lao lý. Thực tế đã xảy ra nhiều trường hợp trong và ngoài nước vi phạm săn bắt, tiêu thụ, giam nhốt động vật rừng quý hiếm đã bị phạt tiền và phạt tù.
BÀN LUẬN: Thiên nhiên ban tặng cho chúng ta rất nhiều thứ, vậy mà ta không biết giữ gìn và bảo vệ. Giờ đây, khi môi trường đang dần bị xuống cấp, xuất hiện nhiều “bệnh lạ” hơn, con người mới nhận thức được tầm quan trọng của môi trường. Do vậy, chúng ta phải sống gần gũi, hòa hợp với thiên nhiên; đưa thiên nhiên đến gần với cuộc sống của mình chính là trách nhiệm của mỗi con người. Trong Muối của rừng, ông Diểu đại diện cho thế giới văn minh loài người, thì gia đình khỉ là hiện thân của thiên nhiên. Nhưng chính những chú khỉ đã giúp ông thức tỉnh để cứu rỗi thiên nhiên. Ông Diểu nhận ra sự sai trái trong hành động của mình ngay khi hoàn thành phát súng và ông đã sửa sai bằng cách chữa vết thương và thả nó đi. Hành động của ông Diểu không phải là một phút yếu lòng của gã thợ săn mà đánh dấu sự thay đổi trong nhận thức của nhân vật. Việc tự tin cầm súng vào rừng bắn khỉ thể hiện tâm thế đối đầu trực diện với thiên nhiên nhưng với hành động tha mạng khỉ, nhân vật ông Diểu cho người đọc thấy rằng chúng ta còn một sự lựa chọn khác trong cách đối xử với thiên nhiên. Sự cứu rỗi bắt đầu từ sự thay đổi trong thái độ và góc nhìn về miền hoang dã. Ông đã khước từ toàn bộ điểm nhìn trịch thượng của con người để hòa nhập với tự nhiên. Và ông đã tìm thấy vị trí của mình trong ngôi nhà chung mang tên Trái đất. Xét về cơ bản, văn chương không thể đưa ra một giải pháp mang tính khoa học kỹ thuật cho thảm họa môi trường, ít có vai trò trong việc bảo vệ hệ sinh thái. Tuy nhiên, điều văn chương có thể làm là xóa bỏ những định kiến về sự đối đầu với thiên nhiên, tách con người khỏi vị trí tối cao để loài người có thể tái sinh và trở thành những người bạn của Trái đất. Muối của rừng đưa ra giải pháp cho tất cả chúng ta: trước khi nói tới chính sách, tới bền vững, tới bảo tồn, hãy thay đổi những định kiến, nhận thức trong bản thân mỗi người. Khi ấy, ta sẽ thấy mình trong thiên nhiên, và thấy thiên nhiên trong mình.
Nhưng để giải quyết vấn đề săn bắn thú rừng, nên chăng chỉ dựa vào lòng trắc ẩn của cá nhân con người như ông Diểu? Tại Việt Nam, tội phạm liên quan đến động vật hoang dã ngày càng trở thành mối nguy hiểm lớn cho công tác bảo tồn và phát triển kinh tế – xã hội. Vì vậy đấu tranh phòng chống tội phạm động vật hoang dã dần trở thành ưu tiên số một của các cơ quan thực thi pháp luật. Cần có những biện pháp nào để xử lí vấn đề săn bắn động vật hoang dã? Trước tiên cần bổ sung “hành vi sử dụng động vật hoang dã” vào nhóm đối tượng các hành vi vi phạm quy định về bảo vệ động vật hoang dã nhằm hạn chế nhu cầu, thói quen sử dụng, tiêu dùng động vật hoang dã bất hợp pháp của một bộ phận người dân. Hơn nữa, về lâu dài, cần xây dựng luật riêng về bảo vệ động vật hoang dã. Hiện trên thế giới đã có 56 quốc gia ban hành luật riêng về động vật hoang dã. Điều này giúp thực thi hiệu quả công tác phòng, ngừa, phát hiện và xử lý tội phạm động vật hoang dã một cách thống nhất. Cần tăng cường tập huấn cho đội ngũ cán bộ thực thi pháp luật về bảo vệ động vật hoang dã, đồng thời đẩy mạnh sự phối hợp liên ngành trong hoạt động phát hiện, điều tra, truy tố, xét xử tội phạm giữa các cơ quan thực thi pháp luật như kiểm lâm, hải quan, cảnh sát biển, bộ đội biên phòng, an ninh hàng không, Interpol… Bên cạnh đó, cần xây dựng bộ cẩm nang nhận diện các loài động vật hoang dã được pháp luật bảo vệ, giúp các cơ quan chức năng giám sát, phát hiện, xử lý vi phạm hiệu quả hơn. Hơn cả là sự tham gia của cộng đồng có vai trò quan trọng trong quản lý, bảo vệ các loài động vật hoang dã. Các tổ chức, chuyên gia trong và ngoài nước kêu gọi cộng đồng tham gia bảo vệ, nâng cao nhận thức về các nguy cơ liên quan đến hành vi săn bắt, tiêu thụ thịt động vật hoang dã nhằm giảm nhu cầu về mua bán. Qua nhiều kênh, nhiều biện pháp tuyên truyền, giáo dục, người dân từng bước nâng cao nhận thức bảo tồn, bảo vệ động vật hoang dã, đặc biệt là động vật quý hiếm, có nguy cơ diệt chủng. - KẾT BÀI: Có thể nói rằng, thiên nhiên, động vật đóng vai trò quan trong trong cuộc sống con người nhưng chúng ta cứ săn bắn, giết hại nghiêm trọng dẫn đến những hậu quả nghiêm trọng. Ta thường nghĩ trọng trách cứu thiên nhiên là của các tập đoàn, các tổ chức quốc tế và các nhà khoa học mà không biết rằng văn chương và nghệ thuật có vai trò quan trọng trong cuộc đấu tranh vì một môi trường sống trong sạch hơn. Vậy nên, thay đổi nhận thức của con người về thiên nhiên là điều cần thiết. Hãy yêu thiên nhiên để lòng mình được thảnh thơi, yên bình.
