Trong truyện “Chiếc lược ngà” của nhà văn Nguyễn Quang Sáng, qua lời kể của nhân vật ông Ba, tác giả có viết:
“… Trong giờ phút cuối cùng, không còn đủ sức để trăng trối lại điều gì, hình như chỉ có tình cha con là không thể chết được, anh đưa tay vào túi, móc cây lược đưa cho tôi và nhìn tôi một hồi lâu. Tôi không đủ lời lẽ để tả lại cái nhìn ấy, chỉ biết rằng cho đến bây giờ, thỉnh thoảng tối cứ nhớ lại đôi mắt của anh”.
(Chiếc Lược ngà – Nguyễn Quang Sáng, Ngữ văn 9, tập 1)
Tại sao nhân vật ông Ba lại nghĩ “chỉ có tình cha con là không thể chết được” và ông “không đủ lời lẽ để tả lại cái nhìn ấy”?
Hướng dẫn trả lời:
Trong truyện, khi nhận lấy chiếc lược từ tay ông Sáu, người đồng đội của mình, bác Ba nghĩ : “chỉ có tình cha con là không thể chết được” là vì:
+ Đó là tình cảm thiêng liêng và sâu nặng nhất của ông Sáu dành cho con. Tình cảm đó đã được trải qua thử thách khắc nghiệt. Có những lúc đắng cay ngậm ngùi (lúc bé Thu nhất định từ chối, phản ứng quyết liệt và còn nói trống không với ông Sáu). Có những lúc ngọt ngào tha thiết (nỗi nhớ con của ông Sáu, lúc bé Thu chịu nhận ông Sáu là ba…). Nhưng dù trong điều kiện nào, tình cảm đó vẫn luôn mãnh liệt.
– Ông Sáu đã kịp gửi trọn tình cảm đó vào cây lược tặng con.
+ Ở nơi chiến khu, lúc nào anh cũng nhớ về con. Những đêm rừng, nằm trên võng, mắt chỉ thấy tấm ni lông nóc, lúc nhớ con anh cứ ân hận sao mình lại đánh con. Nỗi khổ tâm ấy cứ giày vò anh. Anh nghĩ đến món quà mình sẽ mang về khiến con mừng quýnh lên. Khi bắt được khúc ngà ở trong rừng, anh vui mừng khôn xiết, mặt anh hớn hở như một đưa trẻ được quà.
+ Không đợi chờ, anh bắt tay vào việc tạo tác một món quà thực ý nghĩa cho con. Anh cưa khúc ngà thành từng miếng nhỏ. Những lúc rỗi, anh cưa từng chiếc răng lược, thận trọng, tỉ mỉ và cố công như người thợ bạc. Không bao lâu sau, cây lược được hoàn thành. Cây lược cho con gái, cây lược dùng để chải mái tóc dài, cây lược chỉ có một hàng răng thưa. Trên sóng lưng lược có khắc một hàng chữ nhỏ mà anh đã gò lưng, tẩn mẩn khắc từng nét: “Yêu nhớ tặng Thu con của ba”. Cây lược ngà ấy chưa chải được mái tóc của con, nhưng nó như gỡ rối được phần nào tâm trạng của anh. Những đêm nhớ con, anh ít nhớ đến nỗi hối hận đánh con, nhớ con, anh lấy cây lược ra ngắm nghía rồi mài lên tóc cho cây lược thêm bóng, thêm mượt. Có cây lược, anh càng mong gặp lại con.
+ Thế rồi, một điều không may xảy ra. Trong mọt trận càn khốc liệt, viên đạn của máy bay Mĩ đã cướp đi sự sống của anh. Khi ông biết không thể gặp con được nữa, ông Sáu đã trao gửi tất cả cho bạn, ông Ba. Cây lược đã trở thành kỉ vật thiêng liêng gói gọn tình cha. Tình cha con ấy sẽ bất tử cùng thời gian.
+ Chiến tranh có thể ngăn cách họ, chia lìa họ. Nhưng chiến tranh không thể nào giết chết được tình yêu thương trong họ. Tác giả đã rất thành công khi lựa chọn ngôi kể thứ nhất trong vai nhân vật ông Ba. Vai kể ấy góp phần thể hiện chân thực, sinh động chủ thể của truyện.
Ông Ba “không đủ lời lẽ để tả lại cái nhìn ấy” bởi nhiều lí do:
– Đó là cái nhìn đặc biệt của người chứng kiến. Trong cái nhìn ấy, chứa đựng bao điều cần nói mà chỉ người trong cuộc mới hiểu được. Nó như một lời trăn trối cuối cùng. Nó là sự trao gửi đầy tin cậy của ông Sáu với người bạn, người đồng chí đồng đội của mình.
– Ông Sáu trao cây lược nhưng cũng chính là trao lại tình cảm và trách nhiệm của người cha cho người bạn thân thiết của mình với sự cầu khẩn và tin cậy.
- Phân tích truyện ngắn “Chiếc lược ngà” của Nguyễn Quang Sáng
- Suy nghĩ của em về nhân vật ông Sáu trong Chiếc lược ngà của Nguyễn Quang Sáng
- Cảm nhận về vẻ đẹp tình cảm của nhân vật bé Thu khi khi nhận ra ba buổi sáng trên bến sông
