Ôn tập văn bản biểu cảm
1. Đọc lại đoạn văn về hoa hải đường (Bài 5), về An Giang (Bài 6), bài Hoa học trò (Bài 6), bài Cây sấu Hà Nội (Bài 7), các đoạn văn biểu cảm (Bài 9), bài Cảm nghĩ về một bài ca dao (Bài 12) và các văn bản trữ tình khác, hãy cho biết văn miêu tả và văn biểu cảm khác nhau như thế nào.
2. Đọc lại bài Kẹo mầm (Bài 11), hãy cho biết văn biểu cảm khác văn tự sự ở điểm nào.
3. Tự sự và miêu tả trong văn biểu cảm đóng vai trò gì? Chúng thực hiện nhiệm vụ biểu cảm như thế nào? Nêu ví dụ.
4. Cho một đề bài biểu cảm, chẳng hạn: Cảm nghĩ mùa xuân, em sẽ thực hiện bài làm qua những bước nào? Tìm và sắp xếp ý như thế nào?
5. Bài văn biểu cảm thường sử dụng những biện pháp tu từ nào? Người ta nói ngôn ngữ văn biểu cảm gần với thơ, em có đồng ý không? Vì sao?
* Soạn bài:
Ôn tập văn bản biểu cảm
Câu 1: Điểm khác nhau giữa văn miêu tả và văn biểu cảm:
| Văn miêu tả | Văn biểu cảm |
|---|---|
| Phương thức biểu đạt chủ yếu là: miêu tảMục đích: Nhằm tái hiện lại đối tượng (người, cảnh vật) để người ta hình dung được về nó. | Phương thức biểu đạt chủ yếu là: biểu cảm.Mục đích: Nhằm nói lên những suy nghĩ, cảm xúc về đối tượng của người viết. |
Câu 2: Điểm khác nhau giữa văn tự sự và văn biểu cảm:
| Văn tự | Văn biểu cảm |
|---|---|
| Phương thức biểu đạt chủ yếu là: tự sựMục đích: Nhằm kể lại câu chuyện một cách đầy đủ từ đầu đến cuối có khởi đầu, diễn biến, kết thúc. | Phương thức biểu đạt chủ yếu là: biểu cảm.Mục đích: Nhằm nói lên những suy nghĩ, cảm xúc về đối tượng của người viết. |
Câu 3: Tự sự và miêu tả có vai trò gì trong văn biểu cảm?
– Miêu tả và tự sự trong văn miêu tả đóng vai trò làm nền cho người viết bộc lộ cảm xúc, tình cảm của mình về đối tượng được đề cập đến.
– Nếu không có tự sự miêu tả thì tình cảm, cảm xúc của người viết sẽ trở nên mơ hồ, thiếu cụ thể, bài viết sẽ không tạo được ấn tượng.
– Không có tình cảm nào lại không nảy sinh từ cảnh vật, con người, câu chuyện cụ thể, vì vậy ta có thể kết luận: không thể thiết yếu tố tự sự, miêu tả trong văn biểu cảm.
– Tất cả những bà ta đã học: Hoa hải đường, Về An Giang, Hoa học trò, Cây sấu Hà Nội… đều là những ví dụ cụ thể.
Câu 4: Tham khảo dàn ý “cảm nghĩ về mùa xuân” sau:
a. Mở bài: Trong một năm có 4 mùa, mỗi mùa có một đặc điểm riêng (kể một vài đặc điểm riêng biệt) nhưng em yêu nhất là mùa xuân vì đó là sự khởi đầu mới cho một năm, hoa, lá đâm chồi nảy lộc,…
b. Thân bài:
* Biểu cảm về mùa xuân:
– Thiên nhiên:
+ Không khí ấm áp, cây cối đâm chồi nảy lộc
+ Hoa đào khoe sắc, chim én chao liệng
+ Nắng uân hây hẩy, nông nàn.
+ Hoạt động đặc trưng của con người.
– Đón tết Nguyên Đán, lễ hội mùa xuân.
* Kỉ niệm với mùa xuân: sum vầy bên gia đình,….
c. Kết bài: Nêu cảm xúc của mình về mùa xuân
Câu 5:
– Bài văn biểu cảm thường sử dụng tất cả các biện pháp tu từ, so sánh, ẩn dụ, nhân hoá, điệp ngữ, láy,…
– Nói ngôn ngữ biểu cảm gần với thơ là hoàn toàn đúng, vì biểu cảm và thơ có đặc điểm giống nhau: thể hiện cảm xúc của tác giả.
⇒ tính trữ tình.
