Soạn bài: Thực hành tiếng việt: Trích dẫn – Ngữ văn 9, Chân trời sáng tạo
Câu 1. Xác định phần trích dẫn trong các trường hợp sau. Chỉ ra sự khác biệt giữa những phần trích dẫn đó.
a. Tôi được biết những chiến công chống giặc, cứu nước của người anh hùng Nguyễn Trung Trực và nghĩa quân qua lời kể của cô giáo dạy Lịch sử. Câu nói nổi tiếng của ông khi bị giặc bắt và hành quyết: “Bao giờ người Tây nhổ hết cỏ nước Nam thì mới hết người Nam đánh Tây” khiến tôi rất háo hức chờ đợi chuyến đi này.
(Nhóm biên soạn, Thăm đền thờ Nguyễn Trung Trực ở Kiên Giang, Ngữ văn 7, tập một, bộ sách Chân trời sáng tạo)
b. Tài nguyên rừng đang bị thu hẹp từng ngày, diện tích từng tự nhiên che phủ giảm dần do khai thác trái phép, đất rừng bị chuyển qua đất nông, công nghiệp, các loài sinh vật quý hiếm đứng trước nguy cơ tuyệt chủng. Theo báo cáo số liệu năm 2005 của Tổ chức Lương thực và Nông nghiệp Liên hợp quốc (FAO), Việt Nam là nước phá rừng nguyên sinh đứng thứ hai thế giới.
(Theo Hồ Quang Trung, Hãy yêu mến, bảo vệ thiên nhiên, ngày 6/6/2010, Ngữ văn 8, tập một, bộ sách Chân trời sáng tạo)
c. Năm 2000, khi sang thăm Việt Nam, trong buổi nói chuyện với sinh viên ở Hà Nội, Tổng thống Mỹ Biu Clin-tơn (Bill Clinton) đã đọc thơ Hồ Xuân Hương dịch sang tiếng Anh. Ông Hen-ri Lốp – pư (Henri Lopes), Phó Tổng giám đốc UNESCO, trong bài tựa tập thơ Hồ Xuân Hương xuất bản ở Pa-ri (Paris) năm 1987, cũng đánh giá cao tài năng của nhà thơ bằng những lời nồng nhiệt: “Là nữ thi sĩ hay nữ nhạc sĩ, tôi không biết nữa, có điều nàng đã vĩnh viễn thay đổi vẻ đẹp những tiếng kêu thương của tâm hồn thoát ra trong bí mật những đếm tối hoặc những nơi cô tịch”.
(Theo Lưu Khánh Thơ, Kì nữ Hồ Xuân Hương – Đời và thơ, https://ct.qdnd.vn/,ngày 24/12/2021)
Trả lời:
a. Trong ví dụ này, tác giả sử dụng dấu ngoặc kép để trích dẫn nguyên văn câu nói của người anh hùng Nguyễn Trung Trực
b. Trong ví dụ này, tác giả sử dụng dấu ngoặc đơn khi nhắc về cơ quan và trích dẫn số liệu gián tiếp
c. Trong ví dụ này, tác giả sử dụng dấu ngoặc đơn khi nhắc về tên riêng nước ngoài để người đọc hiểu rõ hơn theo phiên âm tiếng Việt. Ở phần cuối, tác giả sử dụng dấu ngoặc kép để trích dẫn nguyên văn lời nói của ông Henri Lopes
Sự khác biệt của 3 ví dụ trên đó là ví dụ a trích dẫn trực tiếp. Ví dụ b trích dẫn gián tiếp. Ví dụ c kết hợp cả trích dẫn gián tiếp và trực tiếp.
Câu 2. Ở văn bản Đọc kết nối chủ điểm, nhóm biên soạn đã dẫn nguồn bài thơ Thơ ca (Ra-xun Gam-za-tốp) như thế nào? Chỉ ra những yếu tố trong phẩn dẫn nguồn đó.
Trả lời:
– Ở văn bản Đọc kết nối chủ điểm, nhóm biên soạn đã dẫn nguồn bài thơ Thơ ca (Ra-xun Gam-za-tốp) đã dẫn nguồn một cách gián tiếp bằng cách thông qua các ý trong bài.
Câu 3. Theo em, trong quá trình viết, khi sử dụng tranh ảnh, biểu đổ, sơ đồ,…. lấy từ Internet, chúng ta có cần dẫn nguồn không? Vì sao?
Trả lời:
– Trong quá trình viết, khi sử dụng tranh ảnh, biểu đổ, sơ đồ,…. lấy từ Internet, chúng ta cần dẫn nguồn vì chúng ta sẽ tôn trọng tác giả, mọi người sẽ biết được tác giả của các sản phẩm trên là ai nên có thể tìm hiểu thêm về tác giả. Quan trọng nhất là tránh đạo văn, tôn trọng bản quyền, sản phẩm trí tuệ của người khác, tránh vi phạm đạo đức.
Câu 4. Trình bày kinh nghiệm của em về việc sử dụng lời nói, ý tưởng, quan điểm,… của người khác khi viết văn bản nghị luận phân tích một tác phẩm văn học.
Trả lời:
– Khi sử dụng lời nói, ý tưởng, quan điểm của người khác khi viết văn nghị luận phân tích một tác phẩm văn học chúng ta cần chú ý:
+ Sử dụng dấu ngoặc kép đối với các câu nói của tác giả
+ Sử dụng dấu ngoặc tròn để trích dẫn tên tác giả.
+ Trích dẫn chính xác câu nói, quan điểm, ý tưởng của tác giả.
+ Không thay đổi từ, vị trí bố cục một số câu nói của tác giả để biến thànhcủa mình
+ Không nên lắp ráp nhiều nội dung từ nhiều nguồn khác nhau thành bài viết hoàn chỉnh của mình
+ Trích dẫn thơ, văn bản,… cần sử dụng dấu ngoặc kép
+ Nên sử dụng trích dẫn trực tiếp trong khi viết văn để tránh bị đạo văn.
