Trong bài Một khúc ca xuân, Tố Hữu có 4 câu thơ:
“Nếu là con chim, là chiếc lá
Thì chim phải hót, chiếc lá phải xanh
Lẽ nào vay mà không trả
Sống là cho đâu chỉ nhận riêng mình”.
Hãy dựa vào bài thơ trên viết một đoạn văn (khoảng 600 từ) bày tỏ suy nghĩ của anh/chị về thái độ sống của thanh niên hiện nay trước tình hình đất nước hiện nay.
1. Giải thích nội dung của đoạn thơ:
– 4 câu thơ trên được Tố Hữu viết vào giai đoạn cuối đời. Bài thơ ngắn đậm màu sắc triết lí. Nhan đề Một khúc ca xuân trước tiên có thể gợi người đọc liên tưởng tới thời điểm bài thơ ra đời (mùa xuân), nội dung và cái đích hướng tới của bài thơ (lẽ sống, những người trẻ tuổi).
– 4 câu thơ ngắn gọn toát ra triết lí: cuộc sống chỉ thực sự có ý nghĩa khi người ta tự xác định được vai trò, vị trí cũng như nhiệm vụ của mình trong cuộc đời, với thế giới xung quanh, với đồng loại.
– Mỗi người phải là chính mình, biết hy sinh, biết cống hiến, biết cho đi và nhận lại, đó là niềm vui của con người, nhất là những người trẻ tuổi.
2. Bàn luận:
+ Căn cứ vào nội dung bài thơ, rõ ràng nhà thơ Tố Hữu muốn đề xuất quan niệm của ông về một thái độ sống tích cực, có ý nghĩa, có ích. Hai thực thể con chim và chiếc lá, thực ra chỉ là hai ví dụ tiêu biểu được nêu ra. Để thực sự là mình, để tồn tại, chiếc lá phải xanh và con chim phải hót. Đó là cách tồn tại hợp quy luật nói chung. Hai câu thơ sau không nên được hiểu một cách cứng nhắc là quy luật “có vay có trả”. Nên được hiểu tích cực hơn là lòng biết ơn, sự hồi đáp trước những gì cuộc đời đã mang đến cho mỗi người. Cuộc đời cũng nên được hiểu là gồm cả công lao của cha mẹ, của gia đình, của xã hội.
+ Từ quan điểm trên, có thể dẫn đến quan niệm về lẽ sống của con người. Trong một xã hội, tất cả mọi người đều phải tự xác định được vị trí vai trò của mình đối với những người xung quanh, với xã hội. Sống có ý nghĩa, trước hết phải là chính mình, phải bộc lộ được khả năng của mình, phải đem hết sức mình cống hiến cho xã hội. Sống có ý nghĩa, là không chỉ đòi hỏi cho riêng mình, mà phải xác định “mỗi người vì mọi người, mọi người vì mỗi người”.
+ Với tuổi trẻ, việc thể hiện đúng là mình, việc cống hiến cho xã hội, cho đất nước lại càng quan trọng hơn. Không phải ngẫu nhiên, Tố Hữu đặt tên bài thơ ngắn của mình là Một khúc ca xuân. Khúc ca xuân cũng có nghĩa là khúc hát của những người trẻ tuổi. Tuổi trẻ sôi động, tích cực, thích hành động, thích cống hiến, thích khẳng định mình, cũng là một tất yếu. Vì đây là quãng đời đẹp nhất, sung sức nhất, có khả năng đóng góp được nhiều nhất cho cuộc đời.
3. Liên hệ với tình hình đất nước hiện nay:
+ Tình hình thế giới dang có nhiều biến động dữ dội, đất nước lại đang trong giai đoạn thử thách trong vấn đề bảo vệ chủ quyền, lãnh thổ thiêng liêng, biển Đông đang bị đe dọa, xâm lược… Không ai khác, tầng lớp thanh niên trẻ tuổi phải khẳng định được vai trò trụ cột của mình. Phải tập trung trí tuệ, năng lực cống hiến cho đất nước. Khi cần, thanh niên phải sẵn sang có mặt ở những nơi xung yếu nhất chiến đấu, bảo vệ cho sự bình yên của đất nước.
+ Thanh niên cần ra sức học tập và rèn luyện, đem sức mình xây dựng quê hương, đất nước ngày càng giàu mạnh.
