»» Nội dung bài viết:
Thuyết minh về hoa lan.
- Mở bài:
Đi khắp các vườn quê Việt Nam, ngoài hoa đào, hoa mai, cúc, lay ơn, ta vẫn thường thấy trồng các loài hoa lan. Từ nơi rừng núi, cây hoa lan về góp thêm hương sắc, làm nên bản hòa ca sắc màu rực rỡ mà nhuần nhị trong vườn hoa Việt nam.
- Thân bài:
Nguồn gốc cây hoa sen.
Cách đây khoảng 120 triệu năm, một loài hoa đẹp tráng lệ xuất hiện mà ta gọi là phong lan. Sự tiến hóa dẫn tới việc mất đi nhiều loại cây và thú nhưng đối với phong lan chúng đã nở hoa, phát triển trên các đại lục. ít nhất có 36.000 loài trên hành tinh chúng ta hiện nay và có thế còn có những loài chưa được biết đến và hãy còn chờ đợi con người khám phá. Ớ Việt Nam, theo các tài liệu lưu hành, hoa lan được biết đến và trồng dưới thời vua Trần Anh Tông, nhưng hoa lan Việt Nam vẫn chưa được nghiên cứu đầy đủ. Hầu hết các nghiên cứu về hoa lan Việt Nam đều do các nhà khoa học nước ngoài thực hiện.
Họ lan có tới 750 chi và khoảng 2.500 loài – chỉ thua kém họ cúc. Họ lan tất cả đều thân thảo, cũng có cây có phần hoá gỗ ở gốc. Lan không phải là loại cây kí sinh ăn bám như tơ hồng, tầm gửi, nó là một loại cây hoàn toàn tự dưỡng nhờ ánh sáng, không khí và hơi nước. Nếu rễ bám vào các cây to rồi buông rủ thân cành xuống thì gọi là phong lan, nếu bám rễ vào đất hoặc hốc dá có mùn đất thì gọi là địa lan với các loài như: bạch cập, mạc lan, tố tâm, hoàng vũ, ánh kim, hạc đỉnh, loan điểm,… có màu sắc rực rỡ, hương thơm thanh thoát.
Đặc điểm sinh thái.
Lan là loài cây kí sinh trên thân chủ, không có rễ chính, thường sống bám trên các thân cây lớn. Đây là một trong những họ lớn nhất của thực vật, và chúng phân bổ nhiều nơi trên thế giới. Hoa lan trăm sắc với ngàn hương trắng, đỏ, vàng, xanh, tím, nâu, hường. Nói tới hoa không thể không nói tới hoa lan, một loài hoa đẹp mê hồn. Thiên nhiên đã hào phóng tặng cho hoa lan một vẻ đẹp lạ thường và đa dạng. Cái đẹp của hoa dã làm sửng sốt con người từ những thời xa xưa cho đến tận ngày nay.
Thân lan có nhiều dạng, hoặc có củ giả như các loài địa lan do bẹ lá hợp thành, hoặc không có thân chính. Hầu hết các thân lan đều có diệp lục để tự quang hợp. Lá lan cũng rất đa dạng, thường có vẻ duyên dáng, xanh bóng, có thể rất dày, chứa nhiều nước và dinh dưỡng. Hoa đẹp cực kì, nhiều màu sắc, đa dạng, hoặc có mùi thơm hoặc không. Quả và hạt không chứa chất dự trữ, quả nang chỉ chứa một phôi chưa phân hoá với rất nhiều hạt nhỏ li ti đế bay nhẹ nhàng mà gieo rắc đi xa.
Tóm lại, đó là loại hoa có vòi hoa cao, mảnh khảnh với những bông hoa cực kì đẹp gồm 3 cánh trong, ba cánh ngoài và một cánh hoa chụm lại (lưỡi) phân biệt với các cánh hoa khác. Phần cuối của môi dưới hoa, kiểu phát hoa, dài hoa – là những tên gọi của những phần kết câu kì diệu như ta thấy.
Cách chăm sóc hoa lan.
Phong lan nếu được bó hẳn vào thân cây dưới tán lá là tốt nhất. Đặc điểm của phong lan là sống bám nhờ vào thân cây chủ rồi treo lơ lửng hoặc bám vào thần cây nên không ưa quá nhiều nước, song lại không thường xuyên khô được, cần giữ không khí chung quanh cây luôn ẩm như làm dàn che, đặt dưới tán cây lớn hay dưới mái hiên.
Cây lan ưa sạch sẽ và mùn mục nên bón bã chè, gỗ mục hay mùn khô. Đặc biệt, khi trồng lan, không cần giấu rễ như bất cứ cây nào khác mà phải đưa rễ ra không khí, cần tưới nước mưa hay nước ao hồ, tuyệt đối không dùng nước máy vì trong đó có chất sát trùng, rất độc cho cây.
Ý nghĩa của hoa lan trong đời sống con người.
Hoa lan được người tiêu dùng ưa chuộng vì vẻ đẹp đặc sắc và các hình thức đa dạng của chúng. Cũng giống như cây lan, hoa lan hầu như có tất cả các màu trong cầu vồng và những kết hợp của các màu đó. Hoa lan nhỏ nhất chỉ bằng hạt gạo trong khi hoa lan lớn nhất có đường kính khoảng 1m.
Đa số các loại hoa lan được bán rộng rãi trên thị trường thường không có hương thơm nhưng trong tự nhiên có rất nhiều loại hoa lan có mùi thơm đặc trưng. Vanilla là một loại hoa lan mà hương thơm được dùng trong các loại ẩm thực của thế giới và có nguồn gốc từ México; trong khi đó có các loại hoa lan tỏa ra mùi như thịt bị hỏng để hấp dẫn các côn trùng.
Việc thuần hóa và đưa các giống lan từ rừng vè nhà đã được người Việt thực hiện từ lâu đời. Các nguyên liệu trồng lan có thể là than gỗ, xơ dừa, vỏ dừa,… Nếu dùng than phải ngâm nước vôi, rửa sạch, phơi khô. Xơ dừa thì xé cho tơi ngâm khoảng một tuần cho bớt tanin và mặn, rồi cũng phơi khô. Mụn dừa cần rửa sạch rồi phơi khô. Còn vỏ dừa thì chặt khúc chừng vài ba phân, rồi xử lí bằng nước vôi 5%. Chậu bằng nhựa hay đất nung tùy thích và theo túi tiền, kích cỡ tùy loại và độ lớn của lan. Trồng địa lan cần đất tốt, nhiều mùn, do vậy chỉ có đất phù sa hoặc đất ao bùn, phơi ải mới sẵn thức ăn cho cây, tưới đủ ẩm và không được đưa ra nắng nhiều.
Hàng thế kỉ qua, hoa phong lan đã là biểu tượng cho tình yêu, vẻ đẹp và sự quý phái. Vào thời kì Hy Lạp cổ, hoa phong lan đại diện cho tính kiên cường. Người Trung Hoa gọi phong lan là “vua của các mùi hương”, hoặc dùng bộ ba như “Phúc Lộc Thọ”, “Quân Sư Phụ”, “Phụ Phu Tử”,… bộ bôn như “Cần Kiệm Liêm Chính”, “Công Dung Ngôn Hạnh”, “Canh Tiều Ngư Mục”,… Về bộ bốn, khi nói về cây cảnh trong bốn mùa ta thấy có “Mai Lan Cúc Trúc”. Mùa xuân có hoa Mai, mùa hạ có hoa Lan, mùa thu có hoa Cúc và cây Trúc cho mùa dông. Các loại trên được vẽ thành bôn hình và treo chung làm bộ tứ bình.
- Kết bài:
Các cụ xưa thường gọi lan là loài hoa vương giả “Vương giả chi lan”, là một trong bốn cây tượng trưng cho người quân tử: cúc, trúc, sen, lan và cũng là một trong bôn cây điển hình của bốn mùa “tứ quý” hay bốn người bạn “tứ hữu”. Hoa lan Việt Nam đẹp vẻ đẹp thanh cao lại hàm chứa thật nhiều ý nghĩa. Cùng với sự phát triển của ngành trồng lan trong thời gian qua, loài hoa quý này không chỉ làm đẹp hơn hình ảnh của Việt Nam trong con mắt của du khách đến với đất nước xứ sở nhiệt đới này mà còn mang lại hiệu quả kinh tế cao.
