Thuyết minh về khu di tích lịch sử Khởi nghĩa Bắc Sơn tỉnh Lạng Sơn
- Mở bài:
Đối với dân tộc Việt Nam nói chung và với đồng bào các dân tộc vùng An toàn khu Bắc Sơn nói riêng, mỗi địa danh và dấu ấn của cuộc khởi nghĩa Bắc Sơn năm xưa luôn có một giá trị lịch sử to lớn. Với giá trị lịch sử vô cùng quý giá đó, vùng An toàn khu Bắc Sơn mãi mãi là “địa chỉ đỏ” trong giáo dục lịch sử, truyền thống cách mạng cho thế hệ hôm nay và mãi mai sau.
- Thân bài:
Khu di tích Khởi nghĩa Bắc Sơn có giá trị lịch sử tiêu biểu, quan trọng trong hệ thống các di tích lịch sử quân sự cách mạng Việt Nam, ghi dấu hàng loạt những sự kiện có ý nghĩa đặc biệt.
Cách đây 80 năm, vào tối 27-9-1940, tại châu Bắc Sơn, tỉnh Lạng Sơn, dưới sự lãnh đạo của đảng bộ địa phương, lực lượng khoảng 600 người tiến công đồn Mỏ Nhài, giải phóng châu lỵ Bắc Sơn, xóa bỏ chính quyền thực dân, phong kiến. Cuộc khởi nghĩa đã gây tiếng vang lớn, báo hiệu mở đầu thời kỳ đấu tranh mới của cách mạng Việt Nam: Thời kỳ kết hợp đấu tranh vũ trang với đấu tranh chính trị; nổi dậy của quần chúng kết hợp với tiến công của các LLVT cách mạng, đánh đổ chính quyền của địch, giành độc lập, tự do. Khởi nghĩa Bắc Sơn là tiền đề khai sinh ra Đội Du kích Bắc Sơn.
Khu di tích là an toàn khu nuôi giấu, bảo vệ các cơ quan, cán bộ cao cấp của Trung ương, Xứ ủy Bắc kỳ trong thời gian hoạt động cách mạng tại Bắc Sơn, nơi đặt trạm liên lạc thông suốt giữa Trung ương với Xứ uỷ Bắc kỳ cùng các địa bàn khác và là nơi cung cấp tài liệu cho công tác huấn luyện cán bộ cách mạng của Đảng.
Hiện nay, trên địa bàn huyện Bắc Sơn có 55 điểm di tích, trong đó 12 điểm di tích được Nhà nước xếp hạng di tích Quốc gia và 14 điểm đi tích được xếp hạng cấp tỉnh, bao gồm:
- Di tích Bó Tát (Mỏ Tát);
- Di tích đồi Nà Kheo;
- Di tích đình Nông Lục;
- Di tích đồn Mỏ Nhài;
- Di tích Thâm Thoông – Dập Dị:
- Di tích Trường Vũ Lăng
- Di tích Sa Khao (Phia Khao)
- Di tích Khuổi Nọi
- Di tích Lân Pán
- Di tích Lân Táy – Mỏ Pia.
- Di tích hang Mỏ Rẹ
- Di tích Đèo Tam Canh.
Trong số các di tích cách mạng, có nhiều di tích tiêu biểu như: đèo Tam Canh, đồn Mỏ Nhài, đình Nông Lục, di tích Khuổi Nọi… Đây là những di tích tiêu biểu ghi dấu những sự kiện lịch sử quan trọng liên quan đến cuộc khởi nghĩa, những chiến công vang dội của đội du kích Bắc Sơn và Đội Cứu quốc quân Bắc Sơn.
Hiện nay, các di vật, tài liệu hiện vật liên quan đến khu di tích đang được lưu giữ, bảo quản và trưng bày tại Bảo tàng Bắc Sơn và Nhà trưng bày truyền thống trường Vũ Lăng, với tổng số 138 hiện vật, gồm: 127 hiện vật gốc, 11 hiện vật phục chế. Mỗi phần trưng bày của bảo tàng như một trang sách, là dẫn chứng sinh động về công lao to lớn của lớp lớp cha ông trong công cuộc đấu tranh bảo vệ đất nước, đồng thời khơi dậy lòng tự hào dân tộc trong thế hệ trẻ. Hàng năm Bảo tàng Khởi nghĩa Bắc Sơn đón hàng trăm lượt khách đến tham quan, nghiên cứu, học tập.
Cuộc khởi nghĩa Bắc Sơn có ý nghĩa vô cùng to lớn đối với lịch sử dân tộc Việt Nam, là biểu tượng sáng ngời của lòng yêu nước, ý chí quật cường của quân, dân Bắc Sơn nói riêng và quân, dân Việt Nam nói chung. Ngày nay những sự kiện lịch sử và lễ hội, phong tục tập quán của đồng bào gắn với những địa điểm thuộc Khu di tích Khởi nghĩa Bắc Sơn chính là di sản văn hoá (vật thể, phi vật thể) quý báu cần được tiếp tục quan tâm, gìn giữ, khai thác và phát huy, tạo thêm nguồn lực cho sự phát triển kinh tế – xã hội cho địa phương.
Với giá trị đặc biệt tiêu biểu, di tích lịch sử Khởi nghĩa Bắc Sơn (huyện Bắc Sơn, tỉnh Lạng Sơn) được Thủ tướng Chính phủ xếp hạng là di tích quốc gia đặc biệt (tại Quyết định số 2499/QĐ-TTg ngày 22/12/2016).
- Kết bài:
Khu di tích lịch sử Khởi nghĩa Bắc Sơn là sự ghi nhận và tôn vinh những cống hiến đóng góp của các vị tiền bối cách mạng; góp phần vào việc tuyên truyền, giáo dục chủ nghĩa yêu nước, tấm gương đạo đức cách mạng của các thế hệ đi trước đối với thế hệ hôm nay. Được hình thành từ một sự kiện lịch sử trọng đại của đất nước, các di tích, di vật về khởi nghĩa Bắc Sơn chứa đựng giá trị văn hóa, tinh thần hết sức lớn lao. Đó là bằng chứng sinh động về ý chí kiên cường, tinh thần quật khởi và tấm lòng ân nghĩa, thủy chung của nhân dân các dân tộc huyện Bắc Sơn đối với cách mạng. Chính bởi những ý nghĩa đó, cần tiếp tục tôn tạo, gìn giữ, phát huy hơn nữa những giá trị của Khu di tích lịch sử Khởi nghĩa Bắc Sơn gắn với nền kinh tế địa phương và xu hướng phát triển của thế giới.
