Tình huống độc đáo chính là yếu tố quan trọng làm nên giá trị cửa truyện. Hãy làm sáng tỏ điều đó bằng các tác phẩm đã học

“Tình huống độc đáo chính là yếu tố quan trọng làm nên giá trị cửa truyện”. Hãy làm sáng tỏ điều đó bằng các tác phẩm đã học

Giải thích:

Tình huống truyện là hoàn cảnh bất bình thường mà con người buộc phải bộc lộ bản lĩnh, tính cách của mình. Trong tác phẩm tự sự tình huống có vai trò đặc biệt quan trọng đối với việc thể hiện số phận và tính cách nhân vật, là một trong những vấn đề cốt lõi, là chìa khóa khi khám phá tác phẩm.

Tình huống giữ vai trò trung tâm của cấu trúc thể loại truyện ngắn, nó chính là hoàn cảnh riêng được tạo bởi một sự kiện đặc biệt khiến cho tại đó cuộc sống hiện lên đậm đặc nhất và ý đồ tư tưởng của tác phẩm cũng được bộc lộ rõ nét nhất.

Ý kiến đã nên khẳng định tầm quan trọng hàng đầu của tình huống đối với giá trị của một truyện ngắn.

Bàn luận – Chứng minh:

Tình huống ghi dấu ấn cho truyện với một hoàn cảnh đặc biệt, độc đáo:

– Trong Lặng lẽ Sa Pa đó là cuộc gặp gỡ bất ngờ, chóng quánh nhưng để lại trong lòng mọi người rất nhiều ấn tượng, giúp con người khám phá chân thực và sinh động vẻ đẹp của người khác.

– Trong Bến quê đó là nghịch lí trớ trêu xảy ra đối với nhân vật Nhĩ. Nhĩ là người đã di khắp cả thế giới. Thế mà cái bãi bồi bên kia sông chưa một lần Nhĩ đến đó được. Khi bị bệnh nặng, Nhĩ nhờ con sang đó. Đứa con ngây thơ đã không thể giúp Nhĩ đạt được mong muốn nhỏ bé ấy.

– Trong Chiếc lược ngà đó là mâu thuẫn giữa ước vọng và thực tế. Ông Sáu sau gần 8 năm mong mỏi, chờ đợi mới có dịp vè thăm nhà, thăm con. Khi gặp con gái, cứ ngỡ rằng nó sẽ chạy đến ôm ông và khóc thét lên vì vui sướng. Thế nhưng, thực té lại phũ phàng, bé Thu, con gái ông, ngay khi nhìn thấy ông đã hét lên và bỏ chạy khiến ông vô cùng hụt hẫng và buồn bã. Đến khi cha con nhận ra nhau thì cũng là lúc ông phải trở lại chiến khu.

Tình huống làm nổi bật số phận, tính cách nhân vật:

– Anh thanh niên trong Lặng lẽ Sa Pa được soi chiếu chân thật và ngẫu nhiên, không có sự dàn xếp hay định kiến nào nhờ tình huống gặp gỡ bất ngờ.

– Sự vận động nội tâm của nhân vật Nhĩ dường như đã đi hết một vòng tòn định mệnh nhờ cái nghịch lí của cuộc đời. Mọi suy tư, ước vọng và cả những khao khát cuối cùng được khám phá đến tận cùng. Ngay lúc con người ta tuyệt vọng, đang ở phái cuối cuộc đời, mọi thứ đều trở nên rất rõ ràng,chân thực và đáng trân trọng.

– Nỗi lòng của ông Sáu và cả cuộc đời ngắn ngủi của ông đã được khai thác trong hai tình huống gây cấn: một là con gái không nhận ông ngay ngày đầu ông trở về. Hai là tình yêu thương con tha thiết, muốn làm cho con một cái gì đó tốt đẹp mãi mãi theo ông về bên kia thế giới.

Tình huống góp phần thể hiện tư tưởng tình cảm của tác giả, chuyển tải những thông điệp sâu sắc của tác phẩm.

– Lặng lẽ Sa Pa: cuộc sống đẹp là cuộc sống vì mọi người.
– Bến quê: Hãy quý trọng những gì có ở xung quanh mình và tận hưởng chúng ngay khi có thể.
– Chiếc lược ngà: Chiến tranh có thể giết chết con người nhưng không thể nào hủy diệt được tình yêu thương trong họ.

Đánh giá, mở rộng vấn đề bàn luận:

Không thể tuyệt đối hóa vai trò của tình huống đối với truyện ngắn, vì một truyện ngắn hay còn cần những yếu tố khác như xây dựng nhân vật, chọn lọc chi tiết, kết cấu độc đáo… Đặc biệt là dấu ấn cá nhân của tác giả in đậm trong từng sáng tác.

Hiểu rộng hơn, chỉ những tác phẩm văn học phản ánh chân thật, cụ thể hiện thực đời sống và có hình thức nghệ thuật độc đáo mới tạo được những tác động tích cực đối với tâm hồn người đọc.