Thuyết minh quần thể danh thắng Tràng An
- Mở bài:
Ninh Bình là vùng đất địa linh nhân kiệt. Nơi đây không những đất đai trù phú, khí hậu hài hoà mà còn có biết bao kì quan, thắng cảnh với vẻ đẹp làm say mê lòng người. Nổi bậc nhất là Quần thể danh thắng Tràng An, nơi lưu dấu những triều đại sơ khai của đất nước ta thuở mới gây nền độc lập.
- Thân bài:
Quần thể danh thắng Tràng An thuộc địa bàn các huyện Hoa Lư, Gia Viễn, Nho Quan, thị xã Tam Điệp và thành phố Ninh Bình.
Quần thể danh thắng Tràng An bao gồm ba vùng được bảo vệ liền kề nhau là khu di tích lịch sử văn hóa Cố đô Hoa Lư, khu du lịch sinh thái Tràng An, khu danh thắng Tam Cốc – Bích Động và rừng nguyên sinh đặc dụng Hoa Lư. Trung tâm cố đô Hoa Lư ở vị trí phía bắc, khu du lịch Tam Cốc – Bích Động ở vị trí phía nam còn khu du lịch sinh thái Tràng An thì ở vị trí trung tâm. Vùng lõi gồm là Khu hang động Tràng An, khu Cố đô Hoa Lư và khu chùa Bái Đính. Ba khu vực này được liên kết với nhau bằng khu rừng đặc dụng Hoa Lư trên núi đá vôi và hệ thống sông, hồ, đầm.
Tràng An được ví như một “Hạ Long trên cạn” bởi những núi đá vôi với hình thù độc đáo được bao bọc bởi nước. Vùng đá vôi nổi lên này nằm xen kẽ với hàng loạt các khe suối có nước thường xuyên và các thung lũng ngập nước theo mùa với vẻ đẹp tráng lệ được tạo nên bởi hệ thống núi đá muôn hình vạn trạng soi bóng xuống những dòng suối nhỏ quanh co, uốn lượn nối liền các hang động và thung lũng hoang sơ. .
Phủ lên cảnh quan là thảm rừng và các tháp dạng nón hùng vĩ, với các hố trũng hẹp khép kín, bao quanh bởi các sống núi nối liền nhau, các đầm lầy thông nhau qua hệ thống suối xuyên ngầm. Nơi đây còn là nơi bảo tồn và chứa đựng nhiều hệ sinh thái rừng ngập nước, rừng trên núi đá vôi, các di chỉ khảo cổ học và các di tích lịch sử văn hóa đặc sắc.
Nói đến Quần thể danh thắng Tràng An là phải nhắc đến hệ thống các hang động quanh co luồn lách trong núi đá vôi. Quần thể hang động này được ví như một trận đồ bát quái. Các dãy núi, hồ nước và hang động tạo thành một thế trận liên hoàn. Mỗi hồ là một bức tranh thủy mặc khác nhau về thế núi, dáng núi và hồ nước. Mây trời, non xanh, nước biếc hòa quyện với nhau, thoắt ẩn, thoắt hiện. Điều diệu kỳ ở Tràng An là các hồ được nối liền với nhau bởi các gạch nối là các động xuyên thủy có độ dài, ngắn khác nhau. Những hang, động này chuyển tải nước đối lưu chảy thông từ khe núi này đến khe núi kia. Núi giăng thành luỹ bao bọc quanh hồ nước và ở giữa nổi lên khu đất với rừng cây mọc thành đảo. Xa xa trên triền núi, dưới tán cây rừng lúp xúp là những đàn dê núi leo trèo trên các tảng đá chênh vênh.
Vẻ hài hòa của đá, sông nước, rừng cây và bầu trời ở Tràng An tạo nên một thế giới tự nhiên sống động đầy quyến rũ. Đó là nơi rất đặc biệt, nơi văn hóa tiếp xúc với kỳ quan, bí ẩn và vẻ hùng vĩ của thế giới tự nhiên, và văn hóa cũng bị biến đổi bởi chính những điều đó.
Trong Quần thể danh thắng Tràng An còn có hàng trăm ngôi đền chùa, miếu, phủ, các công trình kiến trúc tôn giáo và tín ngưỡng hiện hữu ở các hang động, mái đá hay bên sườn núi, đồng điệu với phong cảnh thiên nhiên và kiến trúc mang tính kỹ thuật cao. Nơi đây có hai di tích được công nhận và xếp hạng di tích, danh lam thắng cảnh quốc gia đặc biệt, 21 di tích được công nhận là di tích cấp quốc gia, 18 di tích cấp tỉnh… hiện hữu quanh những thung lũng đá vôi và dòng sông thơ mộng
Lễ hội Tràng An diễn ra trong 3 ngày, từ 17 đến 19/3 âm lịch hàng năm để tôn vinh 2 vị thần Quý Minh, Cao Sơn trấn trạch Hoa Lư tứ trấn và các vua đầu Nhà Trần đã lập ra hành cung Vũ Lâm. Phần lễ với nhiều nghi thức truyền thống rước nước, rước kiệu và rồng để tỏ lòng tri ân các bậc tiền nhân có công giữ yên bờ cõi, bảo vệ giang sơn. Các đoàn rước đi thành đoàn trên những chiếc thuyền, khởi đầu từ bến thuyền Tràng An đoàn đi dọc theo dòng sông Sào Khê rước nước qua hành cung Vũ Lâm, đền Cao Sơn vào đền Suối Tiên và thực hiện các lễ tế tại đây. Phần hội là biểu diễn các tiết mục văn nghệ đặc sắc, các trò chơi dân gian ở hai bên dòng sông trong suốt hành trình rước.
Quần thể danh thắng Tràng An có giá trị nổi bật toàn cầu với tiêu chí của một di sản văn hóa thế giới. Tràng An chứa đựng các bằng chứng cho thấy sự thích ứng của con người với các điều kiện biến đổi về địa lý và môi trường theo lịch sử trái đất.
Quần thể danh thắng Tràng An là một vùng du lịch tổng hợp gồm các di sản văn hóa và thiên nhiên thế giới do UNESCO công nhận ở Ninh Bình, Việt Nam. Trước đó, nhiều di tích danh thắng nơi đây đã được Chính phủ Việt Nam xếp hạng di tích quốc gia đặc biệt quan trọng như Khu du lịch sinh thái Tràng An, khu du lịch Tam Cốc – Bích Động, chùa Bái Đính, cố đô Hoa Lư…
Những giá trị văn hóa độc đáo, nổi bật toàn cầu của Tràng An luôn được tỉnh Ninh Bình gìn giữ và phát huy. Tiêu biểu là các lễ hội độc đáo thể hiện được phong tục, tập quán, đời sống tinh thần, tâm linh của cư dân bản địa. Đây cũng là điểm khác biệt của Tràng An, thu hút du khách trong nước và quốc tế.
- Kết bài:
Xã hội càng hiện đại, con người càng có xu hướng tìm về với nguồn cội, khám phá những gì thuộc về truyền thống. Do đó, phát huy giá trị văn hóa của di sản quần thể danh thắng Tràng An đã tạo nên thương hiệu cho du lịch Ninh Bình, khai thác hiệu quả ngành công nghiệp không khói giàu tiềm năng.
