Củng cố, mở rộng.
Câu 1. Kẻ bảng vào vở theo mẫu sau và điền các nội dung phù hợp:
Trả lời:
| Văn bản | Thể thơ | Các phần trong bố cục bài thơ | Câu thơ tương ứng |
| Lễ xướng danh khoa thi Đinh Dậu | Thất ngôn bát cú | Đề – thực – luận – kết | – Đề: Nhà nước ba năm mở một khoa – Thực: Lôi thôi sĩ tử vai đeo lọ – Luận: Cờ kéo rợp trời, quan sứ đến – Kết: Nhân tài đất Bắc nào ai đó? |
| Lai Tân | Thất ngôn tứ tuyệt | Khởi – thừa – chuyển – hợp. | – Khởi: Ban trưởng nhà lao chuyên đánh bạc. – Thừa: Giải người, cảnh trưởng kiếm ăn quanh. – Chuyển: Chong đèn, huyện trưởng làm công việc. – Hợp: Trời đất Lai Tân vẫn thái bình. |
Câu 2. Kẻ bảng vào vở theo mẫu sau và điền các thông tin phù hợp:
Trả lời:
| Văn bản | Đối tượng bị châm biếm, đả kích | Những cái xấu bị châm biếm đả kích |
| Lễ xướng danh khoa Đinh Dậu | – Nhà nước thực dân phong kiến, sĩ tử và quan trường, người nước ngoài, nhân tài đất Bắc. | – Chế độ thi cử mạt vận, hổ lốn, ô nhục của thời thực dân mới đặt chân cai trị đất nước ta |
| Lai Tân | – Bộ máy quan lại Lai Tân: ban trưởng, cảnh trưởng, huyện trưởng. | – Tình trạng thối nát vô trách nhiệm của bọn quan lại ở Lai Tân. |
Câu 3. Kẻ bảng vào vở theo mẫu sau và điền các thông tin tương ứng:
Trả lời:
| Giọng điệu trào phúng | Đặc điểm của giọng điệu | Ví dụ minh họa (tên bài thơ, tác giả) |
| Hài hước | – Là cách đùa cợt nhẹ nhàng cùng những yếu tố khác lạ, phóng túng, phá vỡ các khuôn khổ quen thuộc. | – Tự trào – Phạm Thái |
| Mỉa mai, châm biếm | – Là cách tạo ra những yếu tố vô lí hoặc thiếu lô-gic, đảo lộn trật tự thông thường, tạo nên tiếng cười phê phán, thanh lọc những thói xấu như thói tự mãn, kiêu căng, đạo đức giả, keo kiệt… | – Hỏi thăm quan tuần mất cướp – Nguyễn Khuyến |
| Đả kích | – Thường mang giọng điệu phủ nhận gay gắt đối tượng, thể hiện quan niệm nhân sinh, đạo đức của tác giả. Đó có thể là nhữn hinh thức ngôn từ mang tính “mắng chửi” quyết liệt, có phần suồng sã, thô mộc, nhằm mục đích cảnh tỉnh sự tha hóa đạo đức đang diễn ra tràn lan trong xã hội. | – Đất Vị Hoàng – Trần Tế Xương |
Câu 4. Tiếng cười trào phúng nhằm giễu cợt, mỉa mai, châm biếm, đả kích những cái chưa hay, chưa đẹp hoặc cái tiêu cực, xấu xa nhưng mục đích cao nhất của nó là hướng tới cuộc sống tốt đẹp hơn.
Em hãy nêu suy nghĩ của mình về ý kiến trên.
Trả lời:
– Nghệ thuật trào phúng là nghệ thuật gây cười nhằm đả kích, châm biếm những hiện tượng xấu xa trong đời sống xã hội. Ý kiến ” Tiếng cười trào phúng nhằm giễu cợt, mỉa mai, châm biếm, đả kích những cái chưa hay, chưa đẹp hoặc cái tiêu cực, xấu xa nhưng mục đích cao nhất của nó là hướng tới cuộc sống tốt đẹp hơn” là ý kiến đúng bởi nó đã khái quát được nghệ thuật của tiếng cười trào phúng. Các nhà văn, nhà thơ sử dụng nghệ thuật ấy nhằm tố cáo xã hội đương thời mục nát, những con người thực dụng nửa mùa, đưa tới những bài học giá trị nhân văn sâu sắc.
