Dàn bài cảm nhận bài thơ “Bánh trôi nước” (Hồ Xuân Hương)
- Mở bài:
– Giới thiệu tác giả và tác phẩm: Hồ Xuân Hương là nữ sĩ xuất sắc nhất của nền văn học trung đại Việt Nam. Thơ Hồ Xuan Huwong vừa hóm hỉnh, táo bạo mà rất sâu cay. Bài thơ Bánh trôi nước là một trong những tác phẩm xuất sắc của bà.
– Nêu luận điểm: Mượn hình ảnh chiếc bánh trôi nước, bài thơ thể hiện sự trân trọng vẻ đẹp, phẩm chất trong trắng, son sắt của người phụ nữ VN và cảm thương sâu sắc cho số phận chìm nổi của họ.
- Thân bài:
1. Khái quát chung:
– Bài thơ bánh trôi nước là bài thơ tiêu biểu cho phong cách thơ của Hồ Xuân Hương.
– Bài thơ có 4 câu tác giả đã làm nổi bật hình ảnh chiếc bánh trôi và vẻ đẹp, số phận của người phụ nữ trong xã hội cũ.
2. Phân tích:
* Hình ảnh chiếc bánh trôi:
– Màu sắc: trắng → trong sạch, tinh khôi.
– Hình dáng: tròn → trọn vẹn, thủy chung.
– Cách làm bánh: Rắn hay nát đều phụ thuộc phần lớn ở tay kẻ nặn, khi bánh chưa chín thì chìm, bánh chín thì nổi.
→ Nhà thơ miêu tả chính xác về hình ảnh chiếc bánh trôi.
* Vẻ đẹp của người phụ nữ qua hình ảnh chiếc bánh trôi nước:
– Vẻ đẹp hình thức: “Thân em vừa trắng lại vừa tròn”.
+ Cụm từ “Thân em” người phụ nữ đang giới thiệu vẻ đẹp của mình một cách tự tin và nhẹ nhàng qua từ “em”.
+ Tính từ: trắng và tròn, điệp từ: vừa gợi ra vẻ đẹp của người phụ nữ với làn da mịn màng, trắng trẻo; không chỉ vậy mà hình dáng thì đầy đặn, tròn trịa, phúc hậu.
→ Tác giả đã ngợi ca, trân trọng vẻ đẹp của người phụ nữ. Đó là người phụ nữ duyên dáng, xinh đẹp.
– Vẻ đẹp phẩm chất: “Mà em vẫn giữ tấm lòng son”
+ Quan hệ từ: mà, cụm từ tấm lòng son chỉ phẩm chất son sắt, thủy chung
→ Người phụ nữ đã khẳng định mình cho dù hoàn cảnh nào vẫn giữ được phẩm chất son sắt, thủy chung. Câu thơ thể hiện niềm tự hào và biểu lộ khá đậm tính cách Xuân Hương.
– Bài thơ “bánh trôi nước” còn là số phận của người phụ nữ trong xã hội cũ:
+ Số phận bấp bênh, chìm nổi: “Bảy nổi ba chìm với nước non”
+ Nghệ thuật đảo thành ngữ: “bảy nổi ba chìm” gợi tả số phận chìm nổi của người phụ nữ VN trong xã hội trọng nam khinh nữ, ẩn dụ: nước non (chỉ giai cấp phong kiến, thế lực đã chà đạp lên số phận của người phụ nữ)
+ Số phận người phụ nữ không tự quyết định được cuộc đời mình: “Rắn nát mặc đầu tay kẻ nặn”.
+ Rắn nát: hạnh phúc hay bất hạnh đều tùy thuộc vào tay kẻ nặn, vào lễ giáo phong kiến, vào số phận. Người phụ nữ phải sống phụ thuộc, không tự quyết định được cuộc đời số phận của mình.
3. Đánh giá chung:
– Sống giữa một thời đại phong kiến xã hội trọng nam khinh nữa, đa thê thiếp khiến cho người phụ nữ phải chịu biết bao nhiêu là cảnh bất hạnh và những số phận bị hắt hủi đau thương. Bản thân là một nữ sĩ Hồ xuân Hương đồng cảm và thấu hiểu những nỗi bất hạnh của người phu nữ thời phong kiến cho nên bà đã chiêm nghiệm và sáng tác lên bài thơ này.
- Kết bài:
– Bài thơ là tiếng lòng cảm thông, xót xa cho thân phận lênh đênh, chìm nổi của người phụ nữ trong xã hội cũ. Là tiếng nói trân trọng, ngợi ca vẻ đẹp phẩm chất trong sáng, tình nghĩa, sắt son của người phụ nữ Việt Nam ngày xưa.
Xem thêm:
- Cảm nhận bài thơ “Bánh trôi nước” của Hồ Xuân Hương.
- Tiếng nói đồng cảm, trân trọng, ngợi ca người phụ nữ qua các tác phẩm: Chuyện người con gái Nam Xương, Truyện Kiều, Bánh trôi nước và Truyện Lục Vân Tiên
