Đóng vai người lính lái xe kể lại “Bài thơ về tiểu đội xe không kính”.
Cuối năm 1969, Mĩ đẩy mạnh cuộc chiến tranh ở Việt Nam. Một mặt, chúng tăng cường ném bom phá hoại miền Bắc; mặt khác, chúng điên cuồng đánh phá tuyến đường mòn Trường Sơn nhằm cắt đứt nguồn tiếp viện của nhân dân ta vào chiến trường miền Nam. Nhận rõ âm mưu của kẻ thù, binh đoàn vận tải họp bàn kế hoạch, thống nhất các phương án, quyết tâm đưa nguồn hàng viện trợ đến trạm cuối an toàn.
Lần ấy, tiểu đội tôi nhận nhiệm vụ từ Tổng cục hậu cần, vận chuyển thiết bị y tế, thuốc men và một số vũ khí, đạn dược vào miền Nam. Tổng cục trưởng nói rõ rằng miền Nam đang bước vào mùa mùa, bệnh sốt rét hoang hoành hành dữ dội, các chiến sĩ đang thiếu nghiêm trọng thuốc chữa bệnh, cần chi viện ngay.
Nhận lệnh, chúng tôi nhanh chóng lên đường ngay trong đêm hôm đó. Đoàn xe rầm rập băng núi vượt rừng hướng về miền Nam ruột thịt. Đối với chúng tôi, mọi gian khổ, khó khăn trên đường đi chỉ là chuyện vặt. Dù dốc cao, vực sâu, hay mưa bom bão đạn của kẻ thù cũng không làm chúng tôi run sợ. Mỗi cuộc càn quét của giặc Mĩ đều còn in vết tích đáng sợ trên thân xe: kính vỡ, đèn vỡ, thùng xe chi chít vết đạn. Chúng tôi quen rồi. Đi giữa lằn ranh của sự sống và cái chết, chúng tôi biết mình có thể hi sinh bất cứ lúc nào. Tuổi đôi mươi với bao ao ước, bao điều muốn làm mà chưa làm được. Tuổi đôi mươi với trái tim nồng nhiệt yêu đương. Nhưng nếu ai cũng chỉ sống cho riêng mình thì còn chi là tổ quốc. Gạt bỏ tất cả tình riêng, những chàng trai trẻ nặng tình với núi sông, thề sống chết, quyết hoàn thành nhiệm vụ, góp sức cùng dân tộc giải phóng miền Nam, thống nhất nước nhà.
Ban ngày chúng tôi giấu xe dưới tán cây rừng để tránh kẻ thù phát hiện và bắn phá. Đêm xuống, chúng tôi chạy. Ung dung trong buồng lái, nhìn đất, nhìn trời, chúng tôi say sưa trong hành khúc ra trận. Phải nói xe không có kính có cái hay, cái được mà xe có kính không có. Xe không có kính khiến cho người lái và không gian đất trời dường như hoà hợp. Tất cả đều ở dưới tầm mắt của chúng tôi, chân thực và sinh động. Chỉ khổ là, mọi trở vật ở ngoài trời có thể xâm nhập vào buồng lái bất cứ lúc nào. Mặc cho gió tạt, mặc cho mưa sa, bụi tung mù trời đất, bao lần áo ướt rồi lại khô, vẫn giữ vững tay lái, đoàn xe can trường tiến tới.
Các bạn không thể nào tưởng tượng hết được nỗi những khó khăn mà chúng tôi đã trải qua trên suốt dọc đường đi. Bởi đây là tuyến đường vận chuyển huyết mạch từ Bắc vào Nam nên liên tục bị quân Mĩ bắn phá. Nằm lại dọc đường là những chiếc xe cháy rụi chỉ còn trơ khung. Những đồi núi bị bom đạn cày xới phẳng lì. Những đoạn đèo đá vụn thành sỏi cát. Những dòng sông xói lở lắng bùn nước không chảy được. Những rừng cây trơ trụi lá bởi chất độc. Cảnh tượng hoang tàn gợi lên sự chết chóc. Các đoàn thanh niên xung phong ngày đêm đục đá vá đường để xe thông tuyến. Chúng tôi lặng lẽ đi qua, lòng ngổn ngang suy nghĩ. Kẻ thù muốn tiêu diệt chúng ta bằng mọi cách, ta đào núi mở đường tiến tới. Kẻ thù muốn muốn chúng ta khiếp sợ, ta lại càng can trường, quả cảm. Bom đạn của kẻ thù có thể giết chết cây cối, phá hủy làng mạc, gieo rắc nỗi sợ hãi khủng khiếp nhưng không thể giết chết tình yêu Tổ quốc và khát vọng tự do của dân tộc. Tôi nghĩ thầm: chúng còn có bao nhiêu bom đạn nữa để làm cái việc lãng phí và vô bổ này. Rồi đây, khi cuộc chiến kết thúc, những mầm xanh lại thức dậy xanh thắm núi rừng, hoa rồi sẽ nở trên những sườn đồi, chim hót vang lừng rừng xanh. Sự sống sẽ được tái sinh ngay trên mảnh đất chết bởi sức lao động bền bỉ và niềm tin mãnh liệt của con người.
Trên đường đi, chúng tôi gặp gỡ rất nhiều đồng đội khác cũng đang xuôi ngược trên tuyến đường. Những cái bắt tay chân tình, những nụ cười rạng rỡ, ánh mắt nhìn động viên như tiếp thêm cho chúng tôi sức mạnh, tự tin tiến về phía trước. Các bạn đừng nghĩ rằng nơi xa xôi, hiểm trở ấy vắng bóng người. Thực tế, trong những năm ấy, tuyến đường mòn Trường Sơn là nơi rộn ràng và nhộn nhịp nhất. Công tác vận chuyển được tiến hành suốt ngày đêm trên toàn tuyến. Nhiều lần, chúng ta gặp các đồng chí vừa hoàn thành nhiệm vụ ở Nam ra, cùng nhau nấu cơm ăn cùng rồi nghe các đồng chí kể chuyện trong ấy. Mỗi câu chuyện kể đều trở thành bài học kinh nghiệm giúp chúng tôi hoàn thành nhiệm vụ của mình. Công cuộc kháng chiến vĩ đại, tình yêu tổ quốc, khát vọng thống nhất hai miền gắn kết chúng tôi trong một khối đoàn kết bền chặt.
Những ngày nghỉ lại trạm, chúng tôi được thoải mái nghỉ ngơi. Đội bảo trì cơ giới giúp chúng tôi sữa chữa những hư hỏng của xe. Đội hậu cần tranh thủ kiểm tra hàng hoá có bị hư hỏng gì không. Tôi tranh thủ đi thăm viết vài dòng vào lá thư, nhờ gửi đơn vị cho bạn gái tôi vì nghe nói tiểu đội của cô ấy trong vài ngày nữa sẽ đến ở và làm nhiệm vụ tại đây.
Càng về Nam, càng khó khăn. Bước vào vùng đánh phá ác liệt của kẻ thù, chúng tôi đi rất chậm. Thậm chí có lúc ba bốn ngày chúng tôi chẳng thể đi được. Máy bay giặc Mĩ liên tục quần vũ trên bầu trời. Tiểu đội trưởng nói chúng đánh toạ độ thôi chứ không phát hiện được chúng tôi. Đồng chí liên tục nhắc chúng tôi nằm chờ, cần bảo vệ xe, bảo vệ nguồn hàng, giờ đi là mất.
Mấy ngày sau, xe lại chạy. Đêm chạy được khoảng bốn tiếng rồi lại nằm chờ. Máy bay trinh thám vẫn cứ lượn lờ trên bầu trời như chuồn chuồn sau mưa. Thỉnh thoảng chúng lại bổ nhào xuống khiến chúng tôi giật mình, sợ bị lộ. Gần nửa tháng trời như thế chúng tôi mới đến trạm cuối để bàn giao hàng. Ngày đoàn xe tiến vào sân bãi của trạm hậu cần, chúng tôi mừng rỡ khôn siết. Trạm trưởng ôm chặt lấy chúng tôi cảm ơn rối rít. Đồng chí nói cứ sợ chúng tôi không thể tới đích, tiền tuyến đang rất cần có thuốc để cứu chữa thương binh, lỡ mà chúng tôi không vào tới thì không biết làm thế nào. Ngay tối hôm đó, sau khi lượng hàng đã cất dỡ xuống hết, chúng tôi lập tức trở ra Bắc.
Thế đấy các bạn. Chiến tranh gây ra chia cắt và chết chốc. Chiến tranh thử sức chúng ta một cách khắc nghiệt. Kẻ thù muốn chúng tôi khiếp sợ và đầu hàng, chúng tôi hiên ngang bước tới như những anh hùng. Trong trái tim chúng tôi lúc nào cũng nồng cháy tình yêu đất nước, khát khao giải phóng dân tộc, thống nhất hai miền. Nhân dân miền Nam đang cần chúng tôi như cánh đồng khô chờ mùa nước tới. Chỉ cần nghĩ đến điều đó thôi là tôi đã thấy tim mình rộn ràng, ý chí thêm mạnh mẽ và thêm hăng say giữ chắc tay lái trên mọi ngả đường.
Phân tích Bài thơ về tiểu đội xe không kính của Phạm Tiến Duật
