Giáo án Bài 9: Trong thế giới viễn tưởng (Ngữ văn 7, Chân trời sáng tạo)

GV giới thiệu: Tiết học của chúng ta hôm nay tìm hiểu về đặc điểm của truyện khoa học viễn tưởng. Tiết học này thuộc vào chủ điểm Trong thế giới viễn tưởng. Trong chủ điểm này, các em sẽ được học các tập trung là các văn bản khoa học viễn tưởng. Vì vậy việc tìm hiểu về đặc điểm của thể loại này là điều cần thiết. Sau đây chúng ta cùng đi vào bài học.

HS lắng nghe

Bước 2: HS trao đổi thảo luận, thực hiện nhiệm vụ

– HS nghe và đặt câu hỏi liên quan đến bài học.

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận

– HS trình bày sản phẩm thảo luận

– GV gọi hs nhận xét, bổ sung câu trả lời của bạn.

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ

– GV nhận xét, bổ sung, chốt lại kiến thức và ghi lên bảng

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ

– GV chia lớp thành 3 nhóm lớn, yêu cầu các nhóm thảo luận tìm hiểu một số khái niệm theo phiếu học tập:

Nhóm 1: về truyện khoa học viễn tưởng, một số yếu tố của truyện khoa học viễn tưởng như: đề tài, sự kiện,

Nhóm 2: về tình huống, cốt truyện

Nhóm 3:  nhân vật, không gian, thời gian

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ

– Các nhóm thực hiện nhiệm vụ. GV hỗ trợ khi cần thiết.

Bước 3: Báo cáo kết quả

– GV mời một số HS trình bày kết quả trước lớp, yêu cầu cả lớp lắng nghe, nhận xét.

Bước 4: Nhận xét, đánh giá

– GV nhận xét, đánh giá, chốt kiến thức:

Truyện khoa học viễn tưởng là loại truyện hư cấu về những điều diễn ra trong một thế giới giả định, dựa trên tri thức khoa học và trí tưởng tượng của tác giả. Truyện khoa học viễn tưởng có các đặc điểm như sau:

– Đề tài: đa dạng, phong phú thường gắn với các phát minh khoa học, công nghệ như: chế tạo dược liệu, khám phá đáy đại dương, du hành vũ trụ, gặp người ngoài hành tinh,…

– Cốt truyện: thường được xây dựng dựa trên các sự việc giả tưởng liên quan đến các thành tựu khoa học.

– Tình huống truyện: tác giả thường đặt nhân vật vào những hoàn cảnh đặc biệt, những khó khăn hay mâu thuẫn cần phải giải quyết trong thế giới giả tưởng.

– Sự kiện: thường trộn lẫn những sự kiện của thế giới thực tại với những sự kiện xảy ra trong thế giới giả định (quá khứ, tương lai, ngoài vũ trụ,…).

– Nhân vật: trong truyện thường xuất hiện các nhân vật như người ngoài hành tinh, quái vật, người có năng lực phi thường, những nhà khoa học, nhà phát minh có khả năng sáng tạo kì lạ.

– Không gian, thời gian: mang tính giả định, chẳng hạn thời gian trộn lẫn từ quá khứ, hiện tại và tương lai; không gian vũ trụ, lòng đất, đáy biển,…

đánh giá

– Gắn với thực tế

– Tạo cơ hội thực hành cho người học

– Hấp dẫn, sinh động

– Thu hút được sự tham gia tích cực của người học

– Phù hợp với mục tiêu, nội dung

– Phiếu học tập

– Hệ thống câu hỏi và bài tập

– Trao đổi, thảo luận

– GV yêu cầu HS: Chú ý vào SGK T74 và trình bày hiểu biết về tác giả, tác phẩm của văn bản Dòng sông đen.

– GV giải nghĩa một số từ khó cần lưu ý khi đọc văn bản

Bước 2: HS trao đổi thảo luận, thực hiện nhiệm vụ

– HS đọc kiến thức về tác giả, tác phẩm, chuẩn bị trình bày trước lớp.

– HS đọc bài trước lớp.

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận

– HS trình bày sản phẩm thảo luận.

– GV gọi HS nhận xét, bổ sung câu trả lời của bạn.

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ

– GV nhận xét, bổ sung, chốt lại kiến thức về tác giả, tác phẩm.

– GV giải thích nghĩa của các từ khó.

1. Tác giả

Giuyn Véc-nơ (1828 – 1905) tên đầ̀y đủ là Giuyn Ga-bri-en Véc-nơ (Jules Gabriel Verne), sinh tại Nan-tơ (Nantes), Pháp. Ông là nhà văn tiên phong trong thể loại truyện khoa họ̣c viễ̃n tưởng và được xem là “cha đẻ” của loại truyện này.

2. Tác phẩm

– Những tập thơ tiêu biểu: Hành trình vào tâm Trá́i Đất, Hai vạn dặm dư̛ới biển, Vòng quanh thế giới trong 80 ngày,…

– Hai vạn dặm dư̛ới biển xuất bản năm 1870, được xem là truyện khoa họ̣c viễ̃n tưởng kinh điển.

– Vị trí đoạn trích: nằm trong chương 14

–  Đọc – kể tóm tắt

Truyện xoay quanh cuộc sống của Nét Len, giáo sư A-rô-nắc và Công-xây khi họ bị rơi xuống biển và được tàu Nau-ti-lúx cứu. Họ đã xảy ra cuộc mâu thuẫn khi họ đi vào hải lưu của dòng “Sông đen” về kế hoạch chạy trốn hay là cùng nhau quan sát, tìm hiểu những điều hay ho dưới đáy biển này. Được chứng kiến tận mắt những cảnh đẹp mê hồn đó, dường như mỗi người đều thả hồn, chăm chú, đầy thích thú với cảnh vật mà quên đi cuộc tranh luận trước đó và họ dần hiểu ra thế giới đặc biệt với những bí mật thầm kín của người thuyền trưởng đầy bí ẩn Nê-mô.

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ

– GV yêu cầu HS thảo luận theo cặp, nêu bố cục của văn bản.

Câu hỏi 1: Dựa vào hành trình mà giáo sư A-rô-nắc đã kể, em hãy giải thích tại sao tác giả lại đặt tên chương này là Dòng “Sông Đen”?

Câu hỏi 2: Có mấy lượt thoại giữa giáo sư A- ro-nắc và Nét Len?

Câu hỏi 3: Qua 5 lượt thoại giữa giáo sư A-rô-nắc và Nét Len, em thấy họ có ý kiến như thế nào về thuyền trưởng Nê-mô và việc ở lại con tàu Nau-ti-lúx?

Câu hỏi 4:  Tìm chi tiết miêu tả vẻ đẹp của đáy biển qua cửa kính của con tàu Nau-ti-lúx. Em hình dung như thế nào về cảnh được miêu tả?

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ

– HS thảo luận theo cặp, dựa vào gợi ý của GV để trả lời câu hỏi.

Bước 3: Báo cáo kết quả

– GV mời một số HS trình bày kết quả trước lớp, yêu cầu cả lớp lắng nghe, nhận xét, bổ sung.

Bước 4: Nhận xét, đánh giá

– GV nhận xét, đánh giá, chốt lại kiến thức

NV2:

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ

– GV chia lớp thành 4 nhóm, yêu cầu các nhóm thảo luận và hoàn thành phiếu học tập:

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ

– Các nhóm thực hiện nhiệm vụ. GV hỗ trợ khi cần thiết.

Bước 3: Báo cáo kết quả

– GV mời đại diện các nhóm trình bày kết quả trước lớp, yêu cầu cả lớp lắng nghe, nhận xét.

Bước 4: Nhận xét, đánh giá

– GV nhận xét, đánh giá, chốt kiến thức.

NV3:

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ

– GV đặt câu hỏi, yêu cầu HS thảo luận theo cặp:

Câu hỏi 4: Tác giả để cho giáo sư A-rô-nắc và Nét Len tranh luận về vấn đề gì? Em có đồng ý với cách giải quyết mâu thuẫn giữa hai nhân vật này của tác giả không? Vì sao?

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ

– HS suy nghĩ để trả lời câu hỏi.

Bước 3: Báo cáo kết quả

– GV mời một số HS trình bày kết quả trước lớp, yêu cầu cả lớp lắng nghe, nhận xét, bổ sung.

Bước 4: Nhận xét, đánh giá

– GV đánh giá, chốt kiến thức.

NV4:

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ

Tìm trong văn bản một số chi tiết về nhân vật Nê-mô và điền vào cột thứ 2 của bảng sau (làm vào vở):

Từ những chi tiết đó, em có nhận xét gì về tính cách của nhân vật Nê-mô?

Tàu Mau-ti-lúx được điều khiển hoàn toàn bằng điện năng, trong khi vào thời điểm tác phẩm ra đời, điện năng chưa phải là năng lượng chủ yếu trong công nghiệp. Tàu Nau-ti-lúx có thể lặn xuống bất cứ độ sâu nào mà không bị vỡ cửa kính.

Những khả năng vượt trội như vậy của tàu Nau-ti-lúx giúp em hiểu thêm điều gì về đặc điểm của truyện khoa học viễn tưởng?

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ

– HS suy nghĩ để trả lời câu hỏi.

Bước 3: Báo cáo kết quả

– GV mời một số HS trình bày kết quả trước lớp, yêu cầu cả lớp lắng nghe, nhận xét.

Bước 4: Nhận xét, đánh giá

– GV nhận xét, đánh giá, chốt kiến thức.

Câu trả lời của học sinh:

1.Tác giả đặt tên chương này là Dòng “Sông Đen” vì hải lưu họ đi có tên Nhật Bản là Cư-rô-xi-ô (Kuroshio), nghĩa của từ kuroshio là đen, và nó là hình ảnh của màu lam sẫm của nước biển ở đó.

2. 5 lượt thoại

3.

– Nét-len không kiềm chế được bản thân nên đã nóng giận và cho rằng ý kiến mà giáo sư A-rô-nắc đưa ra là điên rồ, không hợp lí. Càng lo lắng hơn về việc mình ở lại con tàu này.

– Trái với Nét-len, giáo sư A-rô-nắc lại cảm thấy như mình sẽ biết thêm được điều gì thú vị nếu nhưng ông quan sát và tìm hiểu, bình tĩnh, tận hưởng trong con tàu.

4.Những chi tiết miêu tả vẻ đẹp của đáy biển qua cửa kính của con tàu Nau-ti-lúx:

– Quang cảnh trước mắt tôi đẹp tuyệt vời, không bút nào tả xiết.

– Chẳng bàn tay họa sĩ nào vẽ được tất cả cái dịu dàng của màu sắc, của ánh sáng lung linh trong nước biển trong vắt từ đáy lên.

– Bóng tối trong phòng càng tăng thêm ánh sáng rực rỡ bên ngoài.

– Nhìn qua ô cửa, ta có cảm tưởng như đứng trước một bể nuôi cá khổng lồ.

=> cảnh đẹp lung linh như tranh vẽ

III. Suy ngẫm và phản hồi

– Tác giả để cho giáo sư A-rô-nắc và Nét Len tranh luận về kế hoạch muốn bỏ trốn của Nét-len và sự muốn tìm tòi khám phá đại dương của giáo sư.

– Em đồng ý với cách giải quyết mâu thuẫn giữa hai nhân vật này của tác giả vì trước cảnh đẹp đến nao lòng, các nhân vật đã bộc lộ được sự thích thú của mình mà quên đi cuộc mâu thuẫn trước đó.

Những khả năng vượt trội như vậy của tàu Nau-ti-lúx cho em thấy truyện khoa học viễn tưởng được viết theo thể hư cấu về một điều giả định được dựa trên tri thức khoa học và trí tưởng tượng của người viết truyện.

III. Tổng kết

1. Nghệ thuật

2. Nội dung

đánh giá

– Hấp dẫn, sinh động

– Thu hút được sự tham gia tích cực của người học

– Sự đa dạng, đáp ứng các phong cách học khác nhau của người học

– Phiếu học tập

– Hệ thống câu hỏi và bài tập

– Trao đổi, thảo luận

A

C

A

B

C

D

–         Học sinh đọc văn bản và tóm tắt được những sự việc chính mà Sác-li trải qua khi tham quan xưởng sô-cô-la

Nội dung:

–  HS đọc văn bản và trả lời câu hỏi trong khi đọc và câu hỏi 4 trong phần suy ngẫm và phản hồi để tóm tắt được những sự việc chính trong đoạn trích.

Sản phẩm: Câu trả lời của HS, câu trả lời ghi trên giấy.

NV 1: Trải nghiệm cùng văn bản – tìm hiểu tác giả, tác phẩm

+ GV yếu cầu HS đọc phần tác giả, tóm tắt truyện “xưởng sô-cô-la” và các chú thích. Sau đó GV giảng thêm về tác giả.

+ GV hướng dẫn HS cách ngắt nhịp đọc, cách đọc tên nhân vật, địa danh. Yêu cầu HS nêu cách đọc, giọng đọc của vai HS được đảm nhiệm và tiến hành đọc phân vai: người dẫn truyện, ông Quơn-cơ, Sác-li, ông nội Châu, Vơ-ni-ca Sot

Lưu ý:

– Người dẫn truyện:

– Ông Quơn-cơ: giọng vui vẻ, đầy tự hào.

– Sác-li: giọng phấn khích

+ GV phát vấn yêu cầu HS trả lời 3 câu hỏi trải nghiệm cùng văn bản.

B2: Thực hiện nhiệm vụ

+  HS lắng nghe hướng dẫn đọc, suy nghĩ cách đọc, giọng đọc của từng nhân vật và tiến hành đọc phân vai.

+ Cá nhân HS suy nghĩ để trả lời câu hỏi trải nghiệm cùng văn bản

B3: Báo cáo, thảo luận

+ GV mời HS đọc phân vai và một vài hs trả lời câu hỏi trải nghiệm cùng văn bản.

B4: Kết luận, nhận định

GV nhận xét cách đọc đối với từng nhân vật, nhận xét câu trả lời phần trải nghiệm cùng văn bản.

NV 2: Tóm tắt đoạn trích

+ GV tổ chức cho HS làm việc cá nhân trả lời câu hỏi 4/SGK thông qua phiếu học tập 1 và câu hỏi 1 SGK.

+ Trao đổi phiếu học tập 1 với bạn bên cạnh và sửa bài cho nhau dựa trên phần chốt trên màn hình của GV.

2. Tác phẩm

– Phần định hướng thực hiện yêu cầu 4/SGK – Tóm tắt

+ Ông Quơn-cơ dẫn 5 đứa trẻ và 9 người lớn đến thăm nhà máy sô-cô-la.

+ Ông đầy tự hào khi giới thiệu về dòng sông, con thác, hoa, cỏ đặc biệt.

+ Sác-li, cùng ông nội và bọn trẻ ngắm dòng sông sô-cô-la khổng lồ và con thác nhào sô-cô-la.

+ Được tận mắt chứng kiến các loại cây cỏ, hoa kì lạ, vừa trồng làm đẹp phong cảnh nhà máy, vừa ăn được, có vị đường mềm, vị bạc hà rất thơm ngon.

+ Được tận mắt nhìn thấy những người công nhân tí hon Umpơ-Lumpơ.

– Phần định hướng thực hiện yêu cầu 1/SGK – Các sự kiện có tính chất giả tưởng (phi thực tế):

+ Ngắm dòng sông sô-cô-la khổng lồ và con thác nhào sô-cô-la.

+ Được tận mắt chứng kiến các loại cây cỏ, hoa kì lạ, vừa trồng làm đẹp phong cảnh nhà máy, vừa ăn được, có vị đường mềm, vị bạc hà rất thơm ngon.

+ Được tận mắt nhìn thấy những người công nhân tí hon Umpơ-Lumpơ.

– Nhận biết được tính cách nhân vật thể hiện qua cử chỉ, hành động, lời thoại.

Nội dung:

–         Dựa vào văn bản, học sinh trả lời câu hỏi 2/SGK về một số chi tiết miêu tả nhân vật ông Quơn-cơ, từ đó cho biết ông Quơn-cơ thể hiện những đặc điểm nào của nhân vật khoa học viễn tưởng.

+ GV phát PBT và yêu cầu HS thảo luận nhóm 4 HS.

+ Yêu cầu đại diện nhóm trình bày.

B2: Thực hiện nhiệm vụ

+ HS thảo luận nhóm 4HS hoàn thành PBT.

B3: Báo cáo, thảo luận

+ GV mời đại diện nhóm trình bày.

B4: Kết luận, nhận định

+ Các nhóm đánh giá phần trình bày của nhóm đại diện.

+ GV chốt lại kiến thức trọng tâm

– Nhận biết được một số yếu tố của truyện khoa học viễn tưởng như: đề tài, sự kiện, tình huống, cốt truyện, nhân vật, không gian, thời gian.

Nội dung:

– Dựa vào tri thức đọc hiểu và văn bản, học sinh trả lời câu hỏi 1,3,5,6/SGK về sự kiện, đề tài, không gian, tình huống.

Yêu cầu HS thực hiện yêu cầu:

–  Xác định đề tài của văn bản.

– Không gian được miêu tả trong văn bản có gì đặc biệt?

– Nhân vật trong câu chuyện được đặt vào tình huống như thế nào?

B2: Thực hiện nhiệm vụ

– HS làm việc cá nhân, ghi câu trả lời vào phiếu bài tập 2. Thời gian khoảng 15 phút.

– Sau đó, học sinh bắt cặp trao đổi kết quả với bạn. Thời gian: 5 phút.

B3: Báo cáo, thảo luận

– GV mời đại diện một số cặp trình bày với cả lớp.

B4: Kết luận, nhận định

Truyện khoa học viễn tưởng thường xoay quanh đề tài: ứng dụng/ phát minh khoa học. Đề tài của văn bản là: ứng dụng khoa học trong xây dựng nhà máy sản xuất sô-cô-la.

– Điểm đặc biệt của không gian trong xưởng sô-cô-la của ông Quơn-cơ

+ Không gian nhà máy được chia thành nhiều xưởng riêng, mỗi xưởng đóng một vai trò khác nhau và xưởng nào cũng có yếu tố kì lạ, khác thường, ví dụ như xưởng sô-cô-la có một dòng sông lớn, có thác nhưng không chứa nước mà chứa sô-cô-la.

+ Không gian nhà máy đẹp, nên thơ, được chăm chút mọi cảnh quan, phối hợp màu sắc hài hòa: xưởng sản xuất kẹo nhưng có cả dòng sông, con thác, hoa, cỏ. Tất cả đều ăn được.

+ Không gian nhà máy đồ sộ, khổng lồ, chứa đựng nhiều điều bất ngờ: công nhân là người tí họn, cây cỏ vừa dùng trang trí vừa ăn được.

– Nhân vật được đặt trong tình huống: tham gia cuộc phiêu lưu vào một nhà máy sô-cô-la kì lạ và chứa nhiều bí ẩn. Tình huống này được nhà văn khắc họa thông qua một số yếu tố như nhân vật, không gian, chi tiết, cốt truyện với nhiều sự kiện bất ngờ, không thể dự đoán trước.

– Đường đi gian nan, đoàn người mệt lả, họ không giám thú nhận sự yếu hèn nên đã trút căm hờn và giận dữ vào Đan-kô trách rằng không biết dẫn họ đi đâu.

– Quan sát những vẻ mặt của họ khiến Đan-kô bùng lên nỗi niềm phẫn nộ sục sôi, nhưng lòng lại thương hại mọi người.

– Anh đưa hai tay lên xé toang lồng ngực, dứt trái tim ra và giơ cao lên đầu. Đoàn người sửng sốt, đứng trơ ra như phỗng.

– Đan-kô dẫn những người trong bộ lạc đi vào rừng sâu.

– Họ dừng lại và bắt đầu kết tội Đan-kô. Hai bên cãi nhau, rừng cũng phải gầm lên.

– Họ xông lên theo anh, họ chạy và mạnh bạo. Rừng giãn ra nhường lối cho anh.

– Chàng Đan-kô bật lên tiếng cười tự hào, rồi gục xuống và chết. Đoàn người mải vui sướng nên không hề đề ý rằng anh đã chết. Một người nhìn thấy và giẫm lên trái tim của anh.

>                   Chỉ chờ trong giây lát.

+ Nê-mô tạo ra tàu ngầm Nau-ti-lotx

+ Ông Quơn-cơ tạo ra nhà máy sô-cô-la.

– Tuy nhiên, sự sáng tạo của hai nhân vật này vẫn dựa trên nền tảng là sự phát triển của khoa học công nghệ ở thời điểm mà câu chuyện ra đời.

– VB Xưởng Sô-cô-la có sự xuất hiện nhân vật người tí hon, cũng là kiểu nhân vật của truyện khoa học viễn tưởng.

– Nhân vật kể chuyện trong VB

b) Nội dung:

– GV cung cấp thông tin để HS đọc văn bản và đặt câu hỏi .

– GV hướng dẫn HS đọc văn bản và đặt câu hỏi.

– Hs đọc, quan sát SGK và tìm thông tin để trả lời câu hỏi của GV.

c) Sản phẩm: Câu trả lời của HS

d) Tổ chức thực hiện

– Yêu cầu HS chuẩn bị ở nhà (Giao nhiệm vụ từ tiết trước).

? Dựa vào sự chuẩn bị bài ở nhà, em hãy nêu vài nét khái quát về tác giả?

B2: Thực hiện nhiệm vụ

GV hướng dẫn HS đọc và tìm thông tin.

HS quan sát SGK.

B3: Báo cáo, thảo luận

GV yêu cầu HS trả lời.

HS trả lời câu hỏi của GV.

B4: Kết luận, nhận định (GV)

Nhận xét câu trả lời của HS và và chốt kiến thức lên màn hình.

– Là nhà văn Nga.

– Chuyên viết tiểu thuyết khoa học viễn tưởng.

– Các tác phẩm mà ông viết khoảng những năm 1920 và 1930 khiến ông được đánh giá cao trong thể loại tiểu thuyết khoa học viễn tưởng của Liên Xô.

– Đọc và tìm hiểu chú thích

– Biết được xuất xứ của văn bản

b) Nội dung: GV hỏi, HS trả lời

c) Sản phẩm: Câu trả lời của HS

d) Tổ chức thực hiện

B1: Chuyển giao nhiệm vụ (GV)

– Hướng dẫn cách đọc & yêu cầu HS đọc.

– Chia nhóm lớp, giao nhiệm vụ:

? Xác định thể loại và chỉ ra xuất xứ của văn bản?

B2: Thực hiện nhiệm vụ

HS:

– Đọc văn bản

– Làm việc cá nhân 2’

GV:

– Chỉnh cách đọc cho HS (nếu cần).

– Theo dõi, hỗ trợ HS .

B3: Báo cáo, thảo luận

HS: Trình bày sản phẩm mình. Theo dõi, nhận xét, bổ sung  cho bạn (nếu cần).

GV: 

– Nhận xét cách đọc của HS.

– Hướng dẫn HS trình bày bằng cách nhắc lại từng câu hỏi

B4: Kết luận, nhận định (GV)

– Nhận xét về thái độ học tập & sản phẩm học tập của HS.

– Chốt kiến thức và chuyển dẫn vào mục sau .

– HS đọc đúng.

b) Tìm hiểu chung

– Thể loại: Truyện khoa học viễn tưởng

– Xuất xứ: Trích trong truyện “ Người cá”

– Tìm được những điểm của truyện khoa học viễn tưởng trong văn bản.

– Đánh giá hiệu quả nghệ thuật.

b) Nội dung:

– GV sử dụng KT đặt câu hỏi, tổ chức hoạt động nhóm theo KT khăn phủ bàn.

– HS làm việc cá nhân, làm việc nhóm để hoàn thiện nhiệm vụ.

– HS trình bày sản phẩm, theo dõi, nhận xét và bổ sung cho nhóm bạn (nếu cần).

c) Sản phẩm: Phiếu học tập của HS đã hoàn thành, câu trả lời của HS.

d) Tổ chức thực hiện

– Chia nhóm.

– Phát phiếu học tập số 1 & giao nhiệm vụ:

B2: Thực hiện nhiệm vụ

HS:

– Làm việc cá nhân 2’ (đọc SGK, tìm chi tiết)

– Làm việc nhóm 3’ (trao đổi, chia sẻ và đi đến thống nhất để hoàn thành phiếu học tập).

B3: Báo cáo, thảo luận

GV:

– Yêu cầu HS trình bày.

– Hướng dẫn HS trình bày (nếu cần).

HS
– Đại diện 1 nhóm lên trình bày sản phẩm.

– Các nhóm khác theo dõi, quan sát, nhận xét, bổ sung cho nhóm bạn (nếu cần).

B4: Kết luận, nhận định (GV)

– Nhận xét về thái độ làm việc và sản phẩm của các nhóm.

– Chốt kiến thức lên màn hình, chuyển dẫn sang mục sau.

-Tình huống: Ích-chi-an được phẫu thuật thành người cá, có khả năng lặn và sống dưới đáy biển.

-Sự kiện:

+ Ích-chi-an bơi theo dòng hải lưu ra biển.

+Ích-chi-an vui đùa cùng những chú cả, thưởng thức vẻ đẹp của biển.

+Ích-chi-an cứu những chú cá bị đánh dạt vào bờ biển sau cơn bão.

-Nhân vật : Ích-chi-an

-Không gian: Đáy biển, mặt biển, bờ biển

-Thời gian: Một ngày của người cá ở đáy biển

– Học sinh đưa ra được lí do hợp lí, thuyết phục để bảo vệ quan điểm của mình . 

– Rút ra bài học cho bản thân từ nội dung bài học.

b) Nội dung:

– GV sử dụng KT đặt câu hỏi, tổ chức hoạt động nhóm cho HS.

– HS làm việc cá nhân, làm việc nhóm, trình bày sản phẩm, quan sát và bổ sung (nếu cần)

c) Sản phẩm: Câu trả lời của HS và phiếu học tập của HS đã hoàn thành.

d) Tổ chức thực hiện

– Chia nhóm.

– Phát phiếu học tập số 2 & giao nhiệm vụ:

?

B2: Thực hiện nhiệm vụ

HS:

– Làm việc cá nhân tại nhà và dự kiến kết quả làm việc của bản thân vào giấy note.

– Thảo luận  nhóm 3’ (trao đổi, chia sẻ và đi đến thống nhất để hoàn thành phiếu học tập).

GV: Giao nhiệm vụ cho HS làm ở nhà vào cuối tiết hôm trước để HS chuẩn bị.

Dự kiến KK: câu hỏi số 2

B3: Báo cáo, thảo luận

GV:

– Yêu cầu HS trình bày.

– Hướng dẫn HS trình bày (nếu cần).

HS
– Đại diện 1 nhóm lên trình bày sản phẩm.

– Các nhóm khác theo dõi, quan sát, nhận xét, bổ sung cho nhóm bạn (nếu cần).

B4: Kết luận, nhận định (GV)

– Nhận xét về thái độ làm việc và sản phẩm của các nhóm.

–  Chốt kiến thức lên màn hình, chuyển dẫn sang mục sau.

Việc sử dụng khoa học để biến một người bình thường thành người cá trong trường hợp này là nên vì:

– Nếu không có cuộc phẫu thuật và sự can thiệp của khoa học từ bác sĩ Xan- van- tô, Ích-chi-an sẽ chết. Sinh mạng con người là đáng quý, nên vào thời điểm đó bác sĩ không có sự lựa chọn nào khác ngoài việc biến anh thành người cá.

– Ích-chi-an có khả năng đặc biệt của người cá, nhờ đó, anh mới được trải nghiệm cuộc sống trong lòng biển cả, mới làm bạn được với các chú cá và cứu sống chúng sau cơn bão.

– Ý kiến 2:

Việc sử dụng khoa học để biến một người bình thường thành người cá trong trường hợp này là không nên vì:

– Cuộc phẫu thuật đã khiến Ích-chi-an vừa thở được bằng phổi, vừa thở được bằng mang. Do đó, anh không thể sống mãi trên cạn như người bình thường .Mọi sự khác biệt quá lớn sẽ không mang đến hạnh phúc. Do Ích-chi-an khác người bình thường nên anh phải sống cuộc đời cô độc, không được gần người mình yêu.

– Cuộc phẫu thuật tạo nên nguy cơ lạm dụng tiến bộ của khoa học kĩ thuật vào mục đích xấu ( ví dụ như Ích-chi-an bị lợi dụng năng lực của người cá để mò ngọc trai, khai thác tài nguyên biển) .

– Hs nắm được nội dung và nghệ thuật của văn bản

b) Nội dung: GV hỏi, HS trả lời

c) Sản phẩm: Câu trả lời của HS

d) Tổ chức thực hiện

GV phát phiếu học tập 3 cho Hs & giao nhiệm vụ

B2: Thực hiện nhiệm vụ

HS:

– Làm việc cá nhân 2’ để hoàn thành phiếu học tập

GV:Giao nhiệm vụ cho HS làm ở nhà vào cuối tiết hôm trước để HS chuẩn bị.

B3: Báo cáo, thảo luận

– GV chỉ định một vài HS chia sẻ vài tập đã chuẩn bị ở nhà trước lớp.

– Các HS quan sát, lắng nghe. Nhận xét và bổ sung cho bạn.

B4: Kết luận, nhận định (GV)

– Nhận xét về thái độ học tập & sản phẩm học tập của HS.

– Chốt kiến thức và chuyển dẫn vào mục sau .

1. Nghệ thuật

– Truyện khoa học viễn tưởng với nội dung hấp dẫn, sinh động.

2. Nội dung

– Kể về một ngày đầy thú vị, kì lạ của Ích- chi- an và tình yêu mà Ích- chi- an dành cho biển cả, cho các loài sinh vật biển.

b. Nội dung:

Nội dung: – GV chia nhóm cặp đôi

– HS làm việc cá nhân 2’, thảo luận 3’ và hoàn thiện nhiệm vụ nhóm.

c. Sản phẩm: kết quả thảo luận, câu trả lời của học sinh.

d.Tổ chức thực hiện

Gv yêu cầu HS đọc sgk thảo luận theo cặp đôi sau đó tìm chỉ ra các thành phần được mở rộng, xác định cách thức mở rộng của từ, cụm từ.

B2. Thực hiện nhiêm vụ:

HS làm việc  cá nhân sau đó trao đổi với bạn.

B3. Báo cáo thảo luận:

– GV yêu cầu và hướng dẫn HS báo cáo.

B4. Kết luận, nhận định:

– Nhận xét và chốt kiến thức, chuyển dẫn sang mục sau.

–   Biến CN, VN và TN trong  câu từ 1 từ thành 1 cụm từ.

–   Biến CN, VN và TN trong câu từ cụm từ có thông tin đơn giản thành  cụm từ phức tạp có những thông tin cụ thể, chi tiết hơn.

a. Mục tiêu: Giúp HS: Nhận biết được tác dụng của việc cách mở rộng thành phần chính và trạng ngữ trong câu bằng cụm từ.

b. Nội dung: Hs hoạt động cá nhân.

c. Sản phẩm: Ý kiến cá nhân dưới sự nhận xét cúa HS khác và sự hướng dẫn của GV.

d.Tổ chức thực hiện

-Hs theo dõi ví dụ trên máy chiếu.

?Xác định chủ ngữ và vị ngữ của câu.

?HS thực hiện việc mở rộng các thành phần chính và trạng ngữ trong câu.

? HS so sánh nghĩa của câu có thành phần chính và trạng ngữ trước và sau khi mở rộng để rút ra tác dụng của việc mở rộng câu bằng một cụm từ.

B2. Thực hiện nhiêm vụ:

Hs thực hiện nhiệm vụ học tập.

GV theo dõi, quan sát hỗ trợ HS (nếu cần)

B3. Báo cáo thảo luận:

– GV yêu cầu và hướng dẫn HS báo cáo.

B4. Kết luận, nhận định:

– Nhận xét và chốt kiến thức, chuyển dẫn sang mục sau.

Tác dụng của việc mở rộng thành phần chính và trạng ngữ trong câu bằng cụm từ: làm cho thông tin của câu trở nên chi tiết, rõ ràng.

– Củng cố, vận dụng lí thuyết tiếng việt vào việc nhận biết, phân tích, so sánh, đánh giá hiệu quả của việc mở rộng thành phần chính và trạng ngữ trong câu của các văn bản đọc hiểu.

– Biết cách viết câu dùng cụm từ để mở rộng thành phần chính và trạng ngữ trong câu.

Nội dung:

Làm bài tập 1, 2, 3,4 trong SGK trang 83, 84

2.     Sản phẩm: Cá nhân, sản phẩm nhóm.

3.     Tổ chức thực hiện

B1: Chuyển giao nhiệm vụ (GV)

– Gv tổ chức HS hoạt động theo nhóm. Thực hiện yêu cầu bài tập 1.

– GV hướng dẫn HS tham gia cuộc thi “Khăn trải bàn mở rộng”.

– Xác định thành phần được mở rộng trong các cặp câu.

-So sánh để rút ra nhận xét về sự khác biệt về thông tin giữa các cặp câu.

B2: Thực hiện nhiệm vụ

HS đọc SGK và xác định thành phần được mở rộng trong từng cặp câu. So sánh thông tin giữa các cặp câu.

B3: Báo cáo, thảo luận

HS báo cáo sản phẩm thảo luận nhóm.

GV yêu cầu và hướng dẫn HS báo cáo.

B4: Kết luận, nhận định (GV)

– Nhận xét thái độ và kết quả làm việc của HS, chuyển dẫn vào HĐ sau.

Bài  tập 2:

B1: Chuyển giao nhiệm vụ: Giáo viên cho HS đọc  xác định yêu cầu của bài tập 2.

B2: Thực hiện nhiệm vụ

HS suy nghĩ hoàn thành yêu cầu bài tập.

B3: Báo cáo, thảo luận:

– GV  yêu cầu HS trình bày sản phẩm của mình.

– HS trình bày, theo dõi, nhận xét, đánh giá và bổ sung cho bài của bạn (nếu cần).

B4: Kết luận, nhận định:GV đánh giá bài làm của HS bằng điểm số.

Bài tâp 3

B1: Chuyển giao nhiệm vụ: Giáo viên giao bài tập cho HS, bài tập 3: GV cho HS làm việc theo hình thức cặp đôi. HS làm việc cá nhân 3phút, thảo luận thống nhất kết quả của nhóm 3 phút.

–  GV phát phiếu học tập.

B2: Thực hiện nhiệm vụ

-HS suy nghĩ thực hiện, thống nhất kết quả của nhóm vào phiếu học tập.

-GV theo dõi hộ trợ các nhóm.

B3: Báo cáo, thảo luận:

– GV  yêu cầu HS trình bày sản phẩm của nhóm mình.

– HS trình bày, theo dõi, nhận xét, đánh giá và bổ sung cho bài của nhóm khác (nếu cần).

B4: Kết luận, nhận định: GV nhận xét, đánh giá bài làm của các nhóm bằng điểm số.

Bài tập 4:

B1: Chuyển giao nhiệm vụ.

–  Hs đọc và xác định yêu cầu bài tập.

–  GV yêu cầu HS làm việc cá nhân thực hiện yêu cầu bài tập.Thời gian 7 phút.

B2: Thực hiện nhiệm vụ

–  Hs suy nghĩ thực hiện nhiệm vụ.

–  GV quan sát, hỗ trợ HS.

B3: Báo cáo, thảo luận:

HS trình bày kết quả, HS khác nhận xét bổ sung.

B4: Kết luận, nhận định:

GV nhận xét, đánh giá thái độ và kết quả bài làm của HS.

Bài tập 1

– a1 và a2. Mở rộng chủ ngữ thành cụm từ: Chàng Đan-kô can trường và kiêu hãnh.

à Làm rõ đặc điểm tính cách Đan-kô.

– b1 và b2. Mở rộng trạng ngữ thành cụm từ: Đến cửa sổ nhà Đào

à Làm rõ địa điểm cụ thể.

c1 và c2. Mở rộng trạng ngữ thành các cụm từ: giữa tiếng gầm gào đắc thắng của rừng rú, trong bóng tối run rẩy; mở rộng chủ ngữ thành cụm từ: những con người dữ tợn và mệt mỏi ấy

à Làm rõ địa điểm, khung cảnh; làm rõ đặc điểm trạng thái tinh thần.

d1 và d2. Mở rộng vị ngữ thành cụm từ: một thung lũng rất đẹp với những đồng cỏ xanh rờn hai bên

à Làm rõ đặc điểm, tính chất của khung cảnh.

đ1 và đ2. mở rộng vị ngữ thành cụm từ: chú ong lạc đường mà cô đã bỏ quên ở ngoài cửa, khi cô vào trong nhà.

à Làm rõ thông tin về chú ong.

Bài tập 2

– a. Trạng ngữ: Nhìn qua ô cửa

Chủ ngữ: ta

Vị ngữ: có cảm tưởng như đứng trước một bể nuôi cá khổng lồ.

– b. Chủ ngữ: trái tim

Vị ngữ: cháy sáng rực như mặt trời, sáng hơn mặt trời, và cả khu rừng im lặng, sáng lên dưới ngọn đuốc của lòng thương yêu vĩ đại đối với mọi người.

– c. Trạng ngữ: dưới ánh hoàng hôn

Chủ ngữ: chiều, sông.

Vị ngữ: đã về chiều, đỏ như dòng máu nóng hổi phụt ra từ bộ ngực bị xé rách của Đan-kô.

è Nếu chúng ta bỏ bớt các cụm từ “khổng lồ” ở câu a, “dưới ngọn đuốc của lòng thương yêu vĩ đại đối với mọi người” ở câu b, “phụt ra từ bộ ngực bị xé rách của Đan-kô” ở câu c thì ý nghĩa của các câu trên sẽ thay đổi, các đối tượng miêu tả sẽ không được làm rõ về các đặc điểm, tính chất.

Bài tâp 3

a.     Trời mưa lất phất. (vị ngữ)

à Cụ thể hoá cấp độ của cơn mưa.

b. Chú mèo mướp đang nằm ngủ ngon lành. (chủ ngữ)

à Làm rõ chủng loại của chú mèo.

c. Dưới ánh trăng huyền ảo, cảnh vật trông thật đẹp. (trạng ngữ)

à Làm rõ đặc điểm về vẻ đẹp của ánh trăng.

Bài tâp 4:

a.     Biện pháp tu từ nhân hoá (cái mõm hôi thối của đầm lầy) à làm sinh động hoá hình ảnh cái đầm lầy.

b.     Biện pháp tu từ so sánh (Cây cối được ánh chớp lạnh lẽo rọi sáng, nom như những vật sống,…) à giúp cho khung cảnh được tái hiện lại một cách cụ thể, sinh động hơn.

b.    Nội dung: HS về nhà làm bài tập và GV sẽ kiểm tra, đánh giá ở tiết học viết

c.      Sản phẩm: Bài làm của HS.

d.    Tổ chức thực hiện

HS đọc và xác định yêu cầu của bài tập.

GV hướng dẫn HS viết đoạn văn và đánh giá sản phẩm của các bạn bằng bảng kiểm sau:

B2. Thực hiện nhiêm vụ:

HS về nhà hoàn thành đoạn văn theo các tiêu chí trên.

B3. Báo cáo thảo luận:

Hs trình bày kết quả bài làm ở tiết viết.

B4: Kết luận, nhận định:

– GV nhận xét kết quả thực hiện nhiệm vụ của HS.

– Tạo hứng thú cho HS, thu hút HS sẵn sàng thực hiện nhiệm vụ học tập của mình. HS khắc sâu các yêu yêu cầu đối với đoạn văn tóm tắt VB.

b) Nội dung:

– Đọc lại truyện “Con muốn làm một cái cây“ (SGK lớp 6 HKII)

– Huy động tri thức đã có để trả lời câu hỏi.

c) Sản phẩm:

– Câu trả lời của HS.

– Nhận thức và thái độ học tập của HS.

d) Tổ chức thực hiện:

GV: Sử dụng phiếu học tập số 1. (phát cho HS và chiếu lên màn hình)

GV: Giới thiệu nội dung phiếu học tập là đặc điểm cần ghi nhớ khi viết đoạn văn tóm tắt văn bản.

– Yêu cầu HS hoàn thành phiếu học tập số 1.

? Đoạn văn tóm tắt văn bản “Con muốn làm một cái cây” có giới thiệu được nhan đề và tác phẩm cần tóm tắt?

? Đảm bảo độ dài của một VB tóm tắt

? Đảm bảo được nội dung chính của VB

? Trình bày ngắn gọn, đầy đủ các thông tin: bối cảnh, nhân vật, sự kiện chính và các chi tiết qua trọng trong truyên “Con muốn làm một cái cây”

B2: Thực hiện nhiệm vụ

HS:

– Quan sát và nhớ lại kiến thức ở văn bản “Con muốn làm một cái cây” suy nghĩ cá nhân và hoàn thành phiếu học tập.

GV: Quan sát, giúp đỡ HS hoàn thành.

B3: Báo cáo, thảo luận

– GV mời HS lần lượt trả lời các câu hỏi trong phiếu học tập.

– HS trả lời, nhận xét bổ sung.

B4: Kết luận, nhận định

– GV nhận xét câu trả lời của HS.

– GV kết nối dẫn dắt HS chuyển qua mục tìm hiểu các yêu cầu đối với một đoạn văn tóm tắt VB: Trong cuộc sống cũng như quá trình học tập, chúng ta phải đọc rất nhiều văn bản khác nhau. Vậy làm sao để có thể nhớ chúng một cách tốt nhất, đòi hỏi chúng ta phải biết tóm tắt ngắn gọn những nội dung, sự việc chính của một văn bản. Vậy bài học viết một văn bản tóm tắt vô cùng thiết thực, giúp ta cảm thấy viêc đọc và nhớ một văn bản nào đó trở nên dễ dàng hơn.

* Có:

– Nhan đề “Con muốn làm một cái cây”

– Tác giả Vũ Thu Hương

*VB tóm tắt nên có độ dài từ 7-10 câu

*VB tóm tắt đảm bảo được nội dung chính của VB gốc: Kể về chú bé Bum đáng yêu, tình cảm, được ông nội tặng một cây ổi khi còn ở trong bụng mẹ.

*Trình bày ngắn gọn, đầy đủcác thông tin:

– Bối cảnh: Ngôi nhà của Bum trên SG

– Nhân vật: Bum, ông nội, ba mẹ, các bạn, cô giáo.

– Sự kiện chính, chi tiết chính:

+Khi Bum chưa ra đời

+Khi Bum lớn lên và kỉ niệm bên cây ổi

+Khi ông nội mất và gia đình Bum chuyển về Vũng Tàu

ĐOẠN VĂN TÓM TẮT VĂN BẢN

– HS biết được các yêu cầu đối với đoạn văn tóm tắt VB

b) Nội dung:

– GV chia nhóm lớp.

– Cho HS làm việc nhóm trên phiếu học tập.

– HS sử dụng SGK, chắt lọc kiến thức để tiến hành trả lời câu hỏi.

c) Sản phẩm:

– HS tiếp thu kiến thức và câu trả lời của HS.

– Phiếu học tập sau khi HS đã hoàn thành.

d) Tổ chức thực hiện:

– HS thảo luận nhóm bàn để cùng trả lời câu hỏi.

? Theo em, một đoạn văn tóm tắt VB cần đáp ứng những yêu cầu gì?

*Gợi mở:

? Từ nội dung vừa tìm hiểu trên, em hiểu thế nào là đoạn văn tóm tắt VB.

? Yêu cầu của đoạn văn tóm tắt VB?

? Cấu trúc của đoạn văn tóm tắt VB như thế nào?

B2: Thực hiện nhiệm vụ

– HS trao đổi, thảo luận nhóm bàn để trả lời câu hỏi và rút ra nội dung bài học.

B3: Báo cáo, thảo luận

– GV yêu cầu HS trao đổi ý kiến với bạn cùng bàn.

HS:

– Trao đổi, thảo luận với bạn và trả lời câu hỏi.

– Các nhóm khác theo dõi, nhận xét, bổ sung (nếu cần).

B4: Kết luận, nhận định (GV)

– Nhận xét các câu trả lời của HS và rút ra nội dung kiến thức của bài học.

– GV kết nối, dẫn dắt HS chuyển qua nội dung đọc và phân tích một bài viết tham khảo thuật lại sự kiện Hội khỏe Phù Đổng của trường em.

1. Thế nào là đoạn văn tóm tắt VB

– Đoạn văn tóm tắt VB được viết để trình bày ngắn gọn ý chính được nêu trong VB. Việc viết đoạn văn tóm tắt VB giúp chúng ta nhận ra nội dung chính của VB.

2. Yêu cầu của đoạn văn tóm tắt VB

– Đảm bảo yêu cầu về hình thức của đoạn văn.

– Tóm tắt các ý chính của VB gốc.

– Đảm bảo yêu cầu về độ dài của đoạn văn.

– Đảm bảo nội dung chính của VB

3. Cấu trúc của đoạn văn tóm tắt VB: gồm 2 phần

– Giới thiệu nhan đề và tác giả của VB cần tóm tắt.

– Trình bày ngắn gọn các ý lớn, ý bổ trợ được nêu trong VB

– Nắm được cách viết đoạn văn tóm tắt văn bản theo các bước.

– Lựa chọn văn bản để tóm tắt đúng yêu cầu.

– Lựa chọn sự việc/luận điểm để viết, tìm ý, lập dàn ý.

– Thành thạo cách viết một đoạn văn tóm tắt.

b) Nội dung:

– GV sử dụng kĩ thuật công não để hỏi HS về việc lựa chọn sự việc chính/luận điểm chính.

– HS suy nghĩ cá nhân và trả lời câu hỏi của GV.

c) Sản phẩm: Câu trả lời của HS và bài viết thực hành đoạn văn tóm tắt văn bản.

d) Tổ chức thực hiện:

Đề bài: Em hãy viết đoạn văn (150 – 200 chữ) để tóm tắt một VB nghị luận hoặc một truyện ngắn mà em thích.

? Kể tên những truyện ngắn hoặc văn bản nghị luận mà em thích?

– GV hướng dẫn HS tìm ý tưởng cho bài viết của mình qua phiếu học tập tìm ý tưởng. (PHIẾU HỌC TẬP SỐ 2, đã giao)

*Gợi ý lựa chọn VB gốc để tóm tắt:

+ Văn bản em yêu thích

+ Văn bản em đã đọc kĩ và nắm vững

+ Có liên quan đến chủ đề yêu cầu (nếu có)

+ Xác định VB đó là truyện hay văn NL

– GV yêu cầu HS xác định mục đích viết bài, người đọc.

B2: Thực hiện nhiệm vụ

GV:

– Hướng dẫn HS xác định đề tài, mục đích, thu thập tự liệu.

(?Em nên lựa chọn văn bản nào?

? Em có nhớ đầy đủ các sự việc/ luận điểm của VB đó không?

? Nếu không đầy đủ, em có thể tìm thông tin từ đâu?

? Sự việc, chi tiết/luận điểm nào quan trọng nhất trong bài?

? Em viết đoạn văn tóm tắt nhằm mục đích gì?

? Người đọc văn bản tóm tắt này có thể là ai? Họ muốn biết những gì về VB gốc?)

– Yêu cầu một vài HS trình bày những gì đã viết hoặc đang cân nhắc.

HS:

– Đọc những gợi ý trong SGK/90-91 và lựa chọn đề tài.

– Trả lời câu hỏi.

– Tìm ý bằng việc hoàn thành phiếu bài tập.

– Trình bày ý tưởng sắp viết hoặc đang còn cân nhắc.

– GV: hướng dẫn mỗi HS dựa vào kết quả tìm thông tin đã chuẩn bị, các ý tưởng sắp xếp thể hiện những ý tưởng thành dàn bài (có thể dùng sơ đồ tư duy, sơ đồ chuỗi, 5W1H, để phát họa dàn ý …)

– Chia sẻ bài làm của mình và để góp ý cho nhau.

– Hướng dẫn HS tìm hiểu các yêu cầu đối với đoạn văn và nhìn vào bảng kiểm trong SGK để viết đoạn.

– Viết bài theo ý tưởng, dàn ý đã xây dựng.

– GV quan sát và giúp đỡ HS trong quá trình viết.

– Tùy vào thời gian, HS có thể làm trên lớp hoặc hoàn chỉnh xong bài khi về nhà.

B3: Báo cáo thảo luận

GV:

– Tổ chức cho 2 HS trao đổi bài, dùng bảng kiểm để góp ý cho nhau.

HS:

– Đọc sản phẩm của mình, của bạn trao đổi, nhận xét, bổ sung (nếu cần).

– Trình bày những gì đã làm được từ đoạn văn của bản thân và những gì đã học hỏi được từ bạn về cách viết đoạn văn tóm tắt.

B4: Kết luận, nhận định (GV)

– Nhận xét thái độ học tập và kết quả bài viết của HS.

– Hướng dẫn HS dùng Bảng kiểm đoạn văn tóm tắt VB để tự kiểm tra, điều chỉnh bài viết của bản thân (tùy thời gian có thể thực hiện trên lớp hoặc ở nhà).

– Nộp bài cho GV xem và sửa chữa, nhận xét. (nếu cần)

* Chuyển ý dẫn sang mục sau.

II. LUYỆN VIẾT

Bước 1: Chuẩn bị trước khi viết

– Xác định đề tài: Lựa chọn văn bản truyện/ văn bản nghị luận

Bước 2: Tìm ý, lập dàn ý

–  Xác định các sự việc/luận điểm chính, các chi tiết quan trong trong VB và trình bày mối quan hệ giữa các yếu tố này.

-Sắp xếp các sự kiên/luận điểm chính theo trình tự hợp lí. (theo gợi ý sgk/91)

Bước 3: Viết đoạn

– Dựa vào dàn ý, viết thành một đoạn văn hoàn chỉnh.

– Đảm bảo yêu cầu về hình thức đoạn văn, về độ dài của đoạn.

Bước 4: Chỉnh sửa và chia sẻ

– Đọc lại bản thảo của cá nhân, tự kiểm tra, điều chỉnh nội dung cấu trúc của bài.

– Rút kinh nghiệm

– Chia sẻ bài cùng các bạn.

– Thấy được ưu điểm và tồn tại của bài viết.

– Chỉnh sửa bài viết cho mình và cho bạn.

Nội dung:

– GV trả bài, yêu cầu HS thảo luận nhóm nhận xét bài của mình và bài của bạn.

– HS đọc bài viết, làm việc nhóm.

– Trả bài cho HS & yêu cầu HS đọc, nhận xét.

B2: Thực hiện nhiệm vụ

– GV giao nhiệm vụ

– HS làm viện theo nhóm

B3: Báo cáo thảo luận

– GV yêu cầu HS nhận xét đoạn \ của bạn.

– HS nhận xét bài viết.

B4: Kết luận, nhận định (GV)

– GV chốt lại những ưu điểm và tồn tại của đoạn.

– Đoạn văn đã được sửa của HS

– HS xác định được mục đích nói và người nghe

– Chuẩn bị nội dung nói và luyện nói

Nội dung:

– GV hỏi và nhận xét câu trả lời của HS

– HS trả lời câu hỏi của GV

? Mục đích nói của bài nói là gì?

? Những người nghe là ai?

? GV chia nhóm lớp hoạt động thảo luận?

? HS chọn một trong các đề tài như ở SGK/92

B2: Thực hiện nhiệm vụ

– HS của lớp phân theo nhóm bầu ra nhóm trưởng.

– Dự kiến KH: Lớp chia thành 5 nhóm ứng với 5 chủ đề như SGK

CĐ 1: Nhân vật thuyền trưởng Nê-mô có phải là người xấu?

CĐ 2: Cách ứng xử của Nét Len với thuyền trưởng Nê-mô có thể hiện sự vô ơn với ân nhân đã cứu tính mạng mình?

CĐ 3: Ông Quơn-cơ có sai không khi cố tình thử thách năm đứa trẻ lúc tham quan nhà máy sô-cô-la với ý đồ chọn người thắng cuộc để trao tặng nhà máy?

CĐ 4: Ích-chi-an là người may mắn được trao năng lực làm người cá hay là người bất hạn?

CĐ 5: Bác sĩ Xan-va-tô là nhà khoa học tài năng hay là một tên tội phạm

Nhóm trưởng sẽ chia nhóm thành 2 nhóm nhỏ , những ai cùng quan điểm sẽ về chung 1 nhóm nhỏ.

? Nhóm em sẽ nói về nội dung gì?

? Vì sao em đồng tình/ không đồng tình? Nêu các lí lẽ và bằng chứng

B3: Thảo luận, báo cáo

– HS trình bày kết quả đã thảo luận của nhóm.

– Thư kí ghi chép và tổng hợp các ý kiến theo mẫu SGK/93

– Phản hồi ý kiến: Lắng nghe và phân tích những điểm hợp lí và chưa hợp lí.

– Thống nhất ý kiến: Việc tranh luận về nhân vật có thể không đi đến kết luận cuối cùng là ai đúng ai sai, điều quan trọng là mỗi ý kiến tranh luận phải dựa trên bằng chứng và lập luận chặt chẽ thuyết phục được nhiều thành viên trong nhóm ủng hộ, đồng tình.

B4: Kết luận, nhận định (GV)

GV: Nhận xét phần trả lời của HS và chốt mục đích nói, chuyển dẫn.

– Thành lập nhóm và phân công công vệc

+ nhóm nhỏ 1: Đồng tình

+ nhóm nhỏ 2: Không đồng tình

– Chuẩn bị nội dung buổi thảo luận:

+ HS đọc lại VB, tìm hiểu kĩ nhân vật, chuẩn bị lí lẽ và bằng chứng để làm sáng tỏ quan điểm

-Thống nhất mục tiêu và thời gian thảo luận

2.       Tập luyện

– Đại diện nhóm sẽ trình bày ý kiến thống nhất của nhóm mình dựa trên những lí lẽ, dẫn chứng mà các nhóm đã tranh luận, phản biện.

– HS tập nói một mình trước gương.

– HS tập nói trước nhóm/tổ.

– Luyện kĩ năng nói cho HS

– Giúp HS nói có đúng nội dung giao tiếp và biết một số kĩ năng nói trước đám đông.

Nội dung: GV yêu cầu :

– HS nói theo dàn ý có sẵn ở tiết HĐ viết & nhận xét HĐ nói của bạn.

– Yêu cầu HS nói theo dàn ý của HĐ viết

– Trình chiếu phiếu đánh giá nói theo các tiêu chí và yêu cầu HS đọc.

B2: Thực hiện nhiệm vụ

– HS xem lại dàn ý của HĐ viết

– GV hướng dẫn HS nói theo phiếu tiêu chí

B3: Thảo luận, báo cáo

– HS nói (4 – 5 phút).

– GV hướng dẫn HS nói, trình bày trước cả lớp.

B4: Kết luận, nhận định (GV)

– Nhận xét HĐ của HS và chuyển dẫn sang mục sau.

– Yêu cầu nói:

+ Nói đúng mục đích (ý kiến của bản thân về vấn đề được nói đến).

+ Nội dung nói có mở đầu, có kết thúc hợp lí.

+ Nói to, rõ ràng, truyền cảm.

+ Điệu bộ, cử chỉ, nét mặt, ánh mắt… phù hợp.

– Biết nhận xét, đánh giá về HĐ nói của nhau dựa trên phiếu đánh giá tiêu chí.

Nội dung:

– GV yêu cầu HS nhận xét, đánh giá HĐ nói dựa trên các tiêu chí.

– HS làm việc cá nhân, làm việc nhóm và trình bày kết quả.

– Trình chiếu phiếu đánh giá HĐ nói theo các tiêu chí.

– Yêu cầu HS đánh giá

B2: Thực hiện nhiệm vụ

GV: Hướng dẫn HS nhận xét, đánh giá HĐ nói của bạn theo phiếu tiêu chí.

HS ghi nhận xét, trao đổi, thảo luận, đánh giá HĐ nói của bạn ra giấy.

B3: Thảo luận, báo cáo

– GV yêu cầu HS nhận xét, đánh giá.

– HS nhận xét, đánh giá HĐ nói của bạn theo phiếu đánh giá các tiêu chí nói.

B4: Kết luận, nhận định

– GV nhận xét HĐ nói của HS, nhận xét nhận xét của HS và kết nối sang hoạt động sau.

– Nhận xét chéo của HS với nhau

– Nhận xét của HS

– GV chuyển giao nhiệm vụ:

Hs đọc và trả lời câu hỏi: 1,2

Bước 2: HS trao đổi thảo luận, thực hiện nhiệm vụ

– HS  thảo luận nhóm

– GV quan sát, hỗ trợ

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận

– Gv tổ chức hoạt động

– HS báo cáo kết quả, nhận xét, bổ sung

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ

– Gv nhận xét, chốt ý

1. Ôn tập phần tri thức ngữ văn và đọc.

Câu 1:

    Những đặc điểm của truyện khoa học viễn tưởng:

– Đề tài: đa dạng, phong phú thường gắn với các phát minh khoa học, công nghệ như: chế tạo dược liệu, khám phám đáy đại dương, du hành vũ trụ,…

– Cốt truyện: thường được xây dựng dựa trên các sự việc giả tưởng liên quan đến các thành tựu khoa học.

– Tình huống truyện: tác giả thường đặt nhân vật vào những hoàn cảnh đặc biệt, những khó khăn hay mâu thuẫn cần phải giải quyết trong thế giới giả tưởng.

– Sự kiện: thường trộn lẫn những sự kiện của thế giới thực tại và những sự kiện xảy ra trong thế giới giả định.

– Nhân vật: trong truyện thường xuất hiện các nhân vật như người ngoài hành tinh, quái vật, người có năng lực phi thường, những nhà khoa học, nhà phát minh có khả năng sáng tạo kì lạ.

– Không gian, thời gian: mang tính giả định, chẳng hạn thời gian trộn lẫn từ quá khứ, hiện tại và tương lai; không gian vũ trụ, lòng đất, đáy biển,…

Câu hỏi 2:

*Văn bản : Dòng sông đen 

– Đề tài: Những ngày đầu của hành trình hai vạn dặm dưới biển trên con tàu Nau-ti-lúx.

– Nhân vật: Giáo sư A-rô-nắc, Nét-len, Công-xây.

-Sự kiện: Cuộc tranh luận đầy mâu thuẫn của giáo sư A-rô-nắc và Nét-len trong con Nau-ti-lúx của thuyền trưởng bí ẩn Nê-mô dưới lòng đại dương

– Không gian: Dưới đáy đại dương

-Thời gian: Giả định

*Văn bản : Xưởng Sô- cô-la

– Đề tài: Hành trình khám phá xưởng sản xuất sô-cô-la bên trong nhà máy.

– Nhân vật: Sác-li, ông nội Châu, ông Quơn-cơ.

-Sự kiện: Khi Sác-li đi tham quan nhà máy sản xuất kẹo so-cô-la mà cậu được chứng kiến những điều kì diệu, thú vị bên trong đó.

– Không gian:Trong nhà máy

-Thời gian: Giả định

*Văn bản : Một ngày có ích của Ích-chi-an

– Đề tài: Cuộc dạo chơi của Ích-chi-an khi xuống nước là người cá.

– Nhân vật: Ích-chi-an

-Sự kiện:

+ Các cách mà Ích-chi-an làm quen với chính đuôi cá của mình.

+ Những khoảnh khắc mà Ích-chi-an quan sát.                       Anh rong chơi với những đám cá con.                                               + Ích-chi-an tập thể dục.

– Không gian: Dưới biển

-Thời gian: Giả định

– Gv chuyển giao nhiệm vụ: HS đọc và trả lời câu hỏi số 3

– HS thực hiện nhiệm vụ

Bước 2: HS trao đổi thảo luận, thực hiện nhiệm vụ

+ HS thực hiện nhiệm vụ

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận

+ HS trình bày sản phẩm.

Bước 4: Kết luận, đánh giá:

GV nhận xét, chốt

Câu 3:

a. Mưa rơi rả rích.

b. Dưới hàng cây rợp bóng mát, những đứa trẻ đang nô đùa.

– Gv chuyển giao nhiệm vụ: HS đọc và trả lời câu hỏi số 4

– HS thực hiện nhiệm vụ

Bước 2: HS trao đổi thảo luận, thực hiện nhiệm vụ

+ HS thực hiện nhiệm vụ

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận

+ HS trình bày sản phẩm.

Bước 4: Kết luận, đánh giá:

GV nhận xét, chốt

Câu 4:

Khi viết đoạn văn tóm tắt văn bản, em cần lưu ý những điều sau:

– Cần giới thiệu được nhan đề và tác giả của văn bản cần tóm tắt.

– Trình bày đầy đủ, ngắn gọn các sự kiện chính và các chi tiết quan trọng trong văn bản.

– Đảm bảo hình thức là một đoạn văn.

– Đảm bảo yêu cầu về độ dài đoạn văn.

– Gv chuyển giao nhiệm vụ: HS đọc và trả lời câu hỏi số 5

– HS thực hiện nhiệm vụ

Bước 2: HS trao đổi thảo luận, thực hiện nhiệm vụ

+ HS thực hiện nhiệm vụ

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận

+ HS trình bày sản phẩm.

Bước 4: Kết luận, đánh giá:

GV nhận xét, chốt

Câu 5:

– Tranh luận với bạn: nghiêm túc lắng nghe và cần tôn trọng các ý kiến của bạn, bảo vệ ý kiến của mình với thái độ xây dựng và cần có cử chỉ, lời nói hợp lí.

– Cách trình bày ý kiến: đưa ra những ý kiến có bằng chứng, lí lẽ thuyết phục, bảo vệ được ý kiến của mình trước sự phản bác của các thành viên khác trong nhóm.

– Gv chuyển giao nhiệm vụ: HS đọc và trả lời câu hỏi số 6

– HS thực hiện nhiệm vụ

Bước 2: HS trao đổi thảo luận, thực hiện nhiệm vụ

+ HS thực hiện nhiệm vụ

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận

+ HS trình bày sản phẩm.

Bước 4: Kết luận, đánh giá:

GV nhận xét, chốt

Đối với mỗi chúng ta, gia đình có vai trò rất quan trọng trong cuộc sống của chúng ta. Chúng ta lớn lên trong sự yêu thương, bảo vệ và che chở của gia đình. Gia đình còn là điểm tựa cho cuộc sống của mỗi con người.

– Gv tổ chức trò chơi giúp ong về tổ

 – HS thực hiện nhiệm vụ

CÂU 1: Chủ đề của bài 9 là gì? 

A. Trong thế giới viễn tưởng .

B. Những góc nhìn văn chương.

C. Những góc nhìn cuộc sống.

D. Cuộc sống muôn màu.

CÂU 2: Truyện khoa học viễn tưởng là loại truyện:

A. Dựa trên những điều có thật

B. Hư cấu về những điều diễn ra trong một thế giới giả định.

C. Dựa trên tri thức khoa học và trí tưởng tưởng của tác giả.

D. Hư cấu về những điều diễn ra trong một thế giới giả định, dựa trên tri thức khoa học và trí tưởng tưởng của tác giả.

CÂU 3: Các đặc điểm của truyện khoa học viễn tưởng là:

A. Đề tài, cốt truyện, sự kiện, không gian, thời gian.

B. Đề tài, cốt truyện, tình huống truyện, sự kiện, nhân vật, không gian, thời gian.

C. Đề tài, cốt truyện, không gian, thời gian.

D. Đề tài, tình huống truyện, sự kiện, không gian, thời gian.

.

1-    A

2-    D

3-    B