“Thơ nữ viết về tình yêu thường thể hiện sâu sắc bản lĩnh và ý thức về hạnh phúc của chính người phụ nữ”. Hãy phân tích, so sánh bài thơ Tự tình (bài II) cua Hồ Xuân Hương và Sóng của Xuân Quỳnh để làm rõ nét chung và nét riêng trong tâm sự tình yêu của hai nữ sĩ.
Dàn bài gợi ý:
- Mở bài:
Trước nay, trong văn học Việt Nam, viết về tình yêu vẫn là một đặc quyền của đàn ông. Do đó, tình yêu chủ yếu được nhìn qua con mắt nam giới. Trong bối cảnh này, sự chủ động bộc lộ tình yêu và nhìn nhận tình yêu từ góc độ nữ giới của Hồ Xuân Hương và Xuân Quỳnh là một hiện tượng cần được đặc biệt trân trọng.
- Thân bài:
* Nét chung:
– Tâm thế trữ tình: (cách xưng hô, gọi tên nhân vật trữ tình): cả hai tác giả đều chủ động, bộc trực trong việc giãi bày tâm sự tình yêu của chính mình. Không chút mặc cảm khi bộc bạch những tình ý thầm kín, những khát khao tế nhị trong cõi lòng người phụ nữ.
– Nội dung trữ tình: Cả hai đều bộc lộ khát vọng được sống chung tình, được sống trong một tình yêu và hạnh phúc trọn vẹn.
* Nét riêng:
– Tâm thế trữ tình:
+ Người phụ nữ trong Tự Tình lẻ loi giữa đem vắng, nếm trải nỗi bất hạnh của người đàn bà lẽ mọn mà nói lên nỗi lòng đầy chua chát, ngán ngẩn của mình về thứ tình cỏn con, bất xứng.
+ Còn trong Sóng, là người phụ nữ một mình trước biển lớn để bộc lộ những khát khao về tình yêu lớn lao, vĩnh cửu.
– Nội dung cảm xúc:
+ Hồ Xuân Hương khao khát tận hưởng một tình yêu đủ đầy, trọn vẹn, thiết thực mà một phụ nữ bình thường có quyền hưởng.
+ Xuân Quỳnh khát khao đang hiến mình cho một tình yêu lý tưởng, vĩnh hằng, vô biên.
– Giọng điệu:
+ Trong Tự Tình nghiêng về bi phấn với các sắc thái chính: uất ức, chua chát.
+ Trong Sóng nghiêng về đắm say với các sắc thái chính: sôi nổi, thiết tha. Tuy nhiên đó chỉ là những cách biểu hiện khác nhau của cùng một khát khai mãnh liệt về tình yêu và hạnh phúc.
– Thân phận và thời đại:
+ Hồ Xuân Hương sống trong thời đại của chế độ đa thê bất bình đẳng nam nữ, quyền sống của người phụ nữ chưa được tôn trọng, bản thân bà cũng nhiều lần phải chịu cảnh lẻ mọn nên thấm thía hơn ai hết nỗi bất công, thiệt thòi.
+ Xuân Quỳnh sống trong thời đại mới, người phụ nữ đã được giả phóng, nam nữ bình quyền, khi viết bài thơ Sóng, nhà thơ tưởng tượng đang hạnh phúc trong tình yêu nên lòng chan chứa niềm tin vào tình yêu và hạnh phúc lứa đôi.
- Kết bài:
– Tuy ở hai thời đại khác nahu nhưng hai nữ sĩ đã có nhiều điểm tương đồng đọc đáo trong tình yêu vàý thức về hạnh phúc của chính người phụ nữ trong tình yêu.
