Họa thơ Nguyễn Hải Thần – Thơ văn Hồ Chí Minh
Ông biết phần ông, tôi biết tôi,
Quyết giành thắng lợi, chẳng chia đôi.
Ðã sinh đầu óc, sinh tai mắt,
Nỡ bỏ ông cha, bỏ giống nòi.
Họ trót sa chân vào miệng cọp,
Tôi đành ghé đít cưỡi đầu voi.
Cờ tàn mới biết tay cao thấp,
Há phải như ai cá đớp mồi.
5-1946
Ghi chú: Ðể thực hiện sách lược tạm hoà hoãn với quân Tưởng nhằm tập trung lực lượng kháng chiến ở Nam Bộ, ngày 1-1-1946 Nguyễn Hải Thần được cử giữ chức Phó chủ tịch Chính phủ lâm thời nước Việt Nam Dân chủ Cộng hoà và sau đó được bổ sung vào Quốc hội không qua bầu cử và giữ chức Phó chủ tịch Chính phủ Liên hiệp chính thức. Nhân dịp này, Nguyễn Hải Thần đã làm thơ tặng Hồ chủ tịch như sau:
Gánh vác việc đời ông với tôi
Con đường gai góc xẻ làm đôi
Cùng chung đất nước, chung bờ cõi
Cũng một ông cha, một giống nòi
Ðành chịu nước cờ thua nửa ngựa
Còn hơn miệng thế chế mười voi (ý nói: Mười voi không được bát nước xáo)
Mấy lời nhắn nhủ cùng ông biết
Nước ngược buông câu phải lựa mồi.
Qua bài thơ, thấy rõ nhân cách Nguyễn Hải Thần, dám dựa vào đất nước, giống nòi xui Hồ chủ tịch đành chịu phần thua, lựa chiều lòng Trung hoa Quốc dân Ðảng.
Hồ chủ tịch đã hoạ lại bằng bài thơ trên. Bài thơ hoạ lại lời lẽ đanh thép, thể hiện rõ tinh thần quyết vượt mọi hiểm nguy giành thắng lợi, phê phán thái độ hèn hạ ôm chân bọn Quốc dân Ðảng Trung Quốc, bỏ ông cha, bỏ giống nòi. Có nơi chép hai bài thơ trên với một số chữ khác biệt.
