Hoài niệm
Có với nhau bao kỉ niệm êm đềm
Bờ biển vàng khi hoàng hôn hấp hối
Em nhìn xa trăm ngàn con sóng gọi
Anh gối đầu ngắm muôn ánh sao đêm
Vũ trụ bao la ngủ lịm trong đêm huyền
Chỉ có sóng và tình yêu còn thức.
Vẫn đi về con đường quê thơm nức
Lúa trổ đòng, xanh mướt một dòng sông
Hơn một lần em lầm lũi bóng hồng
Qua đò ngang sang bên nhà anh đó
Ta bên nhau giữa vườn xanh hoa cỏ
Tiếng ve sầu inh ỏi giữa niềm vui.
Đành quên thôi giấc mộng tuổi vừa yêu
Chuyện trầu cau hai đứa từng mong ước
Sẽ chẳng có đâu cây cầu Ô Thước
Nên chúng mình cứ lặng lẽ xa nhau
Em chẳng trách lỗi tại anh đâu
Nhưng có lẽ tình đầu nên tan vỡ
Dẫu chúng mình đã có duyên gặp gỡ
Song đoạn tình bởi không nợ gì thôi
Những con sóng yên bình ngoài biển khơi
Cứ vào bờ lại xô mình ào ạt
Cũng như em bình yên chiều nắng nhạt
Để đêm về dào dạt những nhớ thương…
Hoàng Thảo.
Tương lai ẩn chứa ước vọng còn quá khứ là nơi để tâm hồn ta nương náu. Cuộc đời vốn đầy bấc trắc, chẳng trách hồn người luôn sầu mị, ưu tư. Tâm hồn thi sĩ giống như dây đàn đã căng, chỉ cần chạm nhẹ là âm thanh bột phát, ý tình trào dâng. Thi sĩ cũng giống như loài chim lạ chỉ biết cất lời u uất, chẳng khi nào hót tiếng ca vui.
Hoàng Thảo là một loài chim lạ ấy. Nàng thường thủ thỉ một mình như chẳng muốn tâm sự cùng ai. Thơ Hoàng Thảo thật nhẹ nhàng như tâm hồn người phụ nữ thường tìm về an trú trong con tim, ít khi cuồng nhiệt, ít khi cuốn quýt dẫu là lúc nàng đang hạnh phúc nhất:
“Có với nhau bao kỉ niệm êm đềm
Bờ biển vàng khi hoàng hôn hấp hối
Em nhìn xa trăm ngàn con sóng gọi
Anh gối đầu ngắm muôn ánh sao đêm
Vũ trụ bao la ngủ lịm trong đêm huyền
Chỉ có sóng và tình yêu còn thức”.
Không cần nói ra nhiều điều. Cũng không cần gọi mở. Hoàng Thảo đưa người đọc bước vào không gian thơ đầy đối lập, đánh thức niềm ưu tư mà ai cũng có.
Tình thì khăng khít:
“Em nhìn xa trăm ngàn con sóng gọi
Anh gối đầu ngắm muôn ánh sao đêm”.
Mà không gian thì u trầm quá độ:
“Vũ trụ bao la ngủ lịm trong đêm huyền”.
Bên nhau mà lặng lẽ quá. Gần nhau mà cũng xa nhau đó. Hoàng Thảo đã vẽ nên một đường ranh xa cách đến đáng sợ. Dường như, cùng trong một không gian mà mở ra quá nhiều thế giới. Em nhìn xa xăm theo con sóng, anh gối đầu ngắm muôn ánh sao đêm, biển hững hờ, hoàng hôn hấp hối, vũ trụ u huyền… Một thế giới im lặng, lạnh lẽo đủ khiến cho người ta nghĩ về những điều bất ổn.
Không những thế, Hoàng Thảo còn phủ lên cái nền u uẩn ấy những gam màu bi lụy: “bờ biển vàng” trong hoàng hôn tàn lụi, “đêm huyền” tăm tối cổ xưa. Trong bóng đêm muôn trùng, ánh sáng của muôn vì sao cũng không thể nâng tâm hồn lên cao. Tất cả đều rã rời, lặng im âm thầm tự cảm: “chỉ có sóng và tình yêu còn thức”.
Biết bao kỉ niệm chợt ùa về lấp đầy tâm tưởng vừa ngọt ngào lại vừa đớn đau. Ánh sáng và sắc màu của con đường vui, của lúa trổ đồng, của bầu trời cao, của trăm phương mơ ước, vạn nẻo chờ mong rộn ràng trong kí ức. Dường như có giọt nước mắt đang rưng rưng, nụ cười gượng môi chua chát. Nắm chặt bàn tay, tự dặn lòng mình vượt qua cuộc tình vụn vỡ:
“Đành quên thôi giấc mộng tuổi vừa yêu
Chuyện trầu cau hai đứa từng mong ước”.
Lại trở về với màn đêm bất tận. Lại thẩn thờ với đại dương và sóng. Tâm hồn người con gái là cả một đại dương sóng vỗ, là cả một bầu đêm u huyền, là cả vũ trụ thổn thức không nguôi.
“Những con sóng yên bình ngoài biển khơi
Cứ vào bờ lại xô mình ào ạt
Cũng như em bình yên chiều nắng nhạt
Để đêm về dào dạt những nhớ thương…”
Tình yêu lúc bắt đầu thật ngọt ngào, lúc mới đến thật cuồng nhiệt, lúc ra đi thật tàn nhẫn. Nhưng, dù thế nào đi chăng nữa, đối với người phụ nữ nó mãi mãi là thứ đáng để tôn vinh, đáng để giữ gìn:
“Làm sao được tan ra
Thành trăm con sóng nhỏ
Giữa biển lớn tình yêu
Để ngàn năm còn vỗ”.
(Sóng-Xuân Quỳnh)
