»» Nội dung bài viết:
TÀO THÁO UỐNG RƯỢU LUẬN ANH HÙNG
(trích Tam Quốc diễn nghĩa)
– La Quán Trung –
I. Tìm hiểu chung.
I. Tác giả: La Quán Trung
– La Quán Trung (1330 – 1400), sinh ra trong một gia đình quý tộc, tuổi thanh niên ông nuôi chí phò vua giúp nước nhưng đúng khi nhà Nguyên đang suy tàn. Chí lớn không thành, ông bỏ đi phiêu lãng nên có biệt hiệu là Hồ Hải tản nhân.
– Tính tình: cô độc, lẻ loi, thích một mình ngao du đây đó. Người có chí lớn, ôm mộng “mưu đồ sự nghiệp bá vương” nhưng không thành.
– La Quán Trung nổi tiếng có tài văn chương, giỏi từ khúc, câu đối và kịch nhưng thể hiện rõ nhất ở tiểu thuyết. Ông chuyên sưu tầm và biên soạn dã sử.
– Những tác phẩm nổi bật : “Tam quốc diễn nghĩa”, “Tùy Đường lưỡng triều chí truyện”, “Tấn Đường ngũ đại sử diễn nghĩa”, “Bình yêu truyện”,…
⇒ Là người đầu tiên có đóng góp xuất sắc cho trường phái tiểu thuyết lịch sử Minh – Thanh.
2. Tác phẩm
– Vị trí đoạn trích: Hồi 21 (Tào Tháo uống rượu luận anh hùng – Quan Công lừa mưu giết Xa Trụ).
– Bố cục: 5 phần
+ Mở truyện: Hoàn cảnh ăn nhờ ở đậu dưới trướng Tào Tháo của Lưu Bị.
+ Thắt nút: Tào Tháo cho người mời Lưu Bị đến phủ.
+ Phát triển: Lưu Bị đưa ra những nhân vật anh hùng và Tào Tháo bác bỏ.
+ Cao trào: Tào Tháo đưa ra quan niệm về anh hùng, khẳng định mình và Lưu Bị là anh hùng, Lưu Bị sợ hãi đánh rơi đũa.
+ Kết thúc: Nhờ tiếng sấm, Lưu Bị khéo léo qua mặt Tào Tháo.
II. Đọc – hiểu văn bản.
1. Nhân vật Lưu Bị:
– Tình thế của Lưu Bị:
+ Thế lực còn yếu, phải nương dựa vào Tào Tháo.
+ Tìm mọi cách để giấu ý đồ chiến lược của mình.
– Phản ứng trước câu hỏi dò xét của Tào Tháo:
+ Giật mình, đánh rơi thìa đũa, ung dung cúi nhặt.
+ Dẫn câu nói của Khổng Tử.
+ Lợi dụng tiếng sấm che giấu thái độ và mưu đồ.
⇒ Khôn ngoan, thận trọng, bình tĩnh đối phó.
– Quan niệm về người anh hùng:
+ Cứu khốn phò nguy.
+ Báo đền nợ nước, yên định lê dân.
→ Có chí khí làm vua.
⇒ Tính cách tiêu biểu của Lưu Bị qua đoạn trích trên: trầm tĩnh đầy bản lĩnh, khiêm nhường, khôn ngoan, kiên trì, nhẫn nại thực hiện chí lớn.
2. Tính cách nhân vật Tào Tháo:
– Quan niệm về người anh hùng:
+ Chỉ đề cao tài năng cá nhân “phải hơn đời, chí lớn tung hoành bốn phương”.
+ Không thấy được yêu cầu đạo đức đối với người anh hùng.
+ Đa nghi, kiêu ngạo.
+ Có tài bao trùm vũ trụ.
– Bản chất:
+ Có tài thao lược nhưng mưu mô xảo quyệt.
+ Bằng mọi thủ đoạn để đạt được mục đích.
+ Đa nghi, kiêu ngạo nên chủ quan, thiếu cảnh giác.
⇒ Tính cách tiêu biểu của Tào Tháo qua đoạn trích trên: bản lĩnh, tự tin đến mức tự cao tự đại, chủ quan, coi thường Lưu Bị.
III. Tổng kết.
1. Nội dung:
– Ngợi ca Lưu Bị – một con người khiêm nhường, thận trọng, kín đáo, khôn ngoan.
2. Nghệ thuật:
– Khắc họa tính cách nhân vật qua lời nói, cử chỉ, dáng điệu, chi tiết giàu kịch tính, tăng sức hấp dẫn của lời kể.
– Sử dụng hình ảnh thiên nhiên để làm rõ tính cách nhân vật.
