»» Nội dung bài viết:
Thực hành về nghĩa của từ trong sử dụng – lớp 11
I. Bài học:
1. Tính nhiều nghĩa của từ.
Là kết quả của quá trình chuyển nghĩa (được thực hiện theo 2 phương thức cơ bản là ẩn dụ và hoán dụ). Sự chuyển nghĩa gắn với quá trình chuyển tên gọi từ đối tượng này sang đối tượng khác khi người nói cho rằng các đối tượng đó có mối quan hệ tương đồng (ẩn dụ) hoặc quan hệ tương cận (hoán dụ).
2. Phân biệt từ đồng âm với từ nhiều nghĩa.
Giống nhau: Từ nhiều nghĩa và từ đồng âm đều có hiện tượng cùng một hình thức âm thanh nhưng nhiều nghĩa.
Khác nhau: Ở từ nhiều nghĩa, các nghĩa có mối quan hệ với nhau, tạo nên một hệ thống. Còn ở từ đồng âm, các nghĩa không có mối quan hệ nào cả.
II. Bài tập:
Bài tập 1:
Trong câu thơ: “Lá vàng trước gió khẽ đưa vèo”, từ “lá” được dùng theo nghĩa gốc. Đó là nghĩa: chỉ bộ phận của cây, thường ở trên ngọn hay trên cành cây, thường có màu xanh, có hình dạng mỏng.
Trong tiếng Việt, từ “lá” còn dùng theo nhiều nghĩa khác như:
+ Lá gan, lá lách, lá phổi,.. ⇒ Dùng với các từ chi bộ phận trong cơ thể người.
+ Lá thư, lá đơn, lá bài,… ⇒ Dùng với các từ chi vật bằng giấy.
+ Lá buồn, lá cờ,… ⇒ Dùng với các từ bằng vải.
+ Lá cót, lá chiếu, lá thuyền,…⇒ Được dùng với các từ chỉ vật bằng tre, nứa, cỏ.
+Lá tôn, lá đồng, lá vàng,… ⇒ Dùng với các từ chỉ vật bằng kim loại.
Trong các trường hợp trên, từ “lá” tuy dùng với các trường nghĩa khác nhau nhưng vẫn có điểm chung là dùng để gọi tên cho các sự
